شرایط رجوع بعد از طلاق در سال 1403
رجوع بعد از طلاق یکی از راههایی است که شرع اسلام برای برقراری مجدد رابطه زوجیت پیشبینی کرده و احکام آن در قانون مدنی نیز وارد شده است. با توجه به اینکه رجوع از طلاق، شرایط و احکام مخصوص به خود را دارد در این مقاله، رجوع را در انواع طلاق مورد بررسی قرار داده و سپس شرایط، نحوه انجام، اثبات و ثبت رجوع در طلاق را نیز توضیح خواهیم داد.
رجوع بعد از طلاق چیست ؟
رجوع بعد از طلاق یعنی مرد بعد از طلاق و در دوران عده طلاق، به نحوی اراده خود مبنی بر برهم زدن طلاق را ابراز کرده و بهاینترتیب رابطه زوجیت را مجددا میان خود و زن برقرار کند. با رجوع در طلاق، زن مطلقه مجدداً زوجه مرد شده، بیآنکه نیاز باشد تا صیغه نکاح مجددا میان زن و مرد خوانده شود.
رجوع بعد از طلاق، یک ایقاع است. یعنی عمل حقوقی است که صرفا با اراده مرد انجام گرفته و اراده زن در آن دخالتی ندارد.
برای دریافت مشاوره حقوقی رجوع بعد از طلاق از وکیل خانواده، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
رجوع بعد از انواع طلاق
رجوع بعد از طلاق، در همه انواع طلاق امکانپذیر نیست و در انواع مختلف طلاق، دارای احکام متفاوتی نیز هست؛ لذا در این بخش، به بررسی امکان رجوع در طلاق در انواع طلاق پرداخته و توضیح خواهیم داد که احکام رجوع بعد از طلاق در انواع طلاق به چه صورت است.
رجوع بعد از طلاق از طرف زن
آیا رجوع بعد از طلاق، در طلاق از طرف زن امکانپذیر است؟ پاسخ این سؤال منفی است. علت این مسئله آن است که در طلاق از طرف زن، شوهر تمایلی به طلاق ندارد و این زن است که با اثبات مواردی مانند عسروحرج، برای طلاق بدون رضایت شوهر اقدام میکند، اقدامی که قانون اجازه آن را صادر کرده است.
حال اگر به شوهر اجازه داده شود تا پس از طلاق از طرف زن، برای رجوع در دوران عده اقدام نماید، تمام هدفی که از تجویز طلاق از طرف زن وجود داشته، بیهوده خواهد شد.
به همین دلیل است که قانونگذار، طلاق از طرف زن را طلاق بائن محسوب کرده، یعنی طلاقی که شوهر در دوران عده آن حق رجوع به زن را ندارد.
رجوع در طلاق از طرف مرد
رجوع در طلاق از طرف مرد، در دوران عده امکانپذیر است و به همین دلیل، طلاق از طرف مرد، طلاق رجعی نامیده میشود. منظور از دوران عده، زمانی بعد طلاق است که در آن زمان، زن نمیتواند با مرد دیگری ازدواج کند.
مدت عده طلاق رجعی، سه طهر است. منظور از طهر، فاصله دو عادت ماهیانه بانوان است. اما اگر زن با اقتضای سن عادت ماهیانه نبیند، عده وی سه ماه خواهد بود. عده طلاق رجعی زوجه باردار، تا زمان بهدنیاآمدن فرزند وی است.
رجوع بعد از طلاق توافقی
در مورد رجوع بعد از طلاق توافقی باید گفت از آنجا که طلاق توافقی، یک نوع طلاق مبارات است، احکام رجوع در طلاق در این نوع از طلاق نیز تابع احکام طلاق مبارات است؛ بنابراین در طلاق توافقی، اصولا مرد نمیتواند در دوران عده به زن رجوع کند، مگر اینکه زن از مال یا عوضی که به شوهر داده، رجوع نماید.
توضیح آنکه در طلاق توافقی، زن مالی به شوهر می دهد تا وی را راضی به طلاق کند که به این مال عوض یا فدیه گفته میشود.
رجوع در طلاق رجعی
رجوع در طلاق، اختصاص به طلاق رجعی دارد. منظور از طلاق رجعی، طلاقی است که شوهر میتواند در دوران عده آن، به زن رجوع کند. عده طلاق رجعی سه طهر است.
طهر یعنی مدتزمان میان دو عادت ماهیانه یک خانم. لیکن اگر زوجه باوجود بودن در سن مناسب، عادت ماهیانه نبیند، عده وی سه ماه است. همچنین، عده طلاق رجعی زنی که باردار بوده، تا زمان وضعحمل وی است.
رجوع بعد از طلاق بائن
رجوع بعد از طلاق بائن برای شوهر امکانپذیر نیست. به این ترتیب در طول مدت عده طلاق بائن صرفا زن ممنوعیت نکاح مجدد داشته، اما مرد حقی برای رجوع به وی را ندارد.
بهموجب قانون مدنی چهار نوع طلاق، بائن محسوب میشوند: نخست طلاق زنی که میان وی و شوهر، نزدیکی (رابطه جنسی) انجام نگرفته است. این طلاق طلاق غیرمدخوله نیز نامیده میشود؛ دوم طلاق زن یائسه؛ سوم طلاق خلع و مبارات، تا زمانی که زن رجوع به عوض یا فدیه نکرده است؛ چهارم سومین طلاق پس از سه وصلت متوالی.
رجوع در طلاق خلع و مبارات
پیش از آنکه به توضیح حکم رجوع در طلاق خلع و مبارات بپردازیم، لازم است تا ابتدا مفهوم طلاق خلع را توضیح دهیم. طلاق خلع به طلاقی گفته میشود که در آن زن به دلیل کراهتی که از شوهر دارد، مالی را به وی میدهد تا او را راضی به طلاق کند.
این مال که عوض یا فدیه نامیده شده و میتواند کمتر از مهریه و یا به اندازه مهریه یا بیشتر از آن باشد. طلاق مبارات مانند طلاق خلع است، با این تفاوت که در آن، بیزاری از طرف هر دو زوجین و متقابل بوده و عوض هم نمیتواند بیش از مهریه باشد.
رجوع در طلاق خلع و مبارات، بدین صورت است که اصولا شوهر نمیتواند در دوران عده به زن رجوع کند، چرا که این طلاق، یک طلاق بائن است. اما زن میتواند در دوران عده، به عوض رجوع کرده و آن را از شوهر مطالبه کند. البته اگر زن از عوض رجوع کند، طلاق مبارات تبدیل به طلاق رجعی شده و در نتیجه شوهر نیز میتواند برای رجوع بعد از طلاق اقدام نماید.
رجوع بعد از طلاق غیابی
امکان یا عدم امکان رجوع بعد از طلاق غیابی، به این عامل وابسته است که طلاق از طرف کدام یک از زوجین درخواست شود. در طلاق غیابی از طرف مرد، طلاق از نوع رجعی بوده و بنابراین، شوهر میتواند تا پایان مدت عده، به زن رجوع کند، البته مشروط بر اینکه زوجه در محل حاضر بوده و امکان رجوع به وی وجود داشته باشد. اما، در طلاق غیابی از طرف زن، شوهر حق رجوع در دوران عده طلاق غیابی را نداشته و این طلاق، یک طلاق بائن است.
رجوع در طلاق زوجه مرد غایب مفقودالاثر
پیش از توضیح مسئله رجوع در طلاق زوجه مرد غایب مفقودالاثر، لازم است تا ابتدا توضیح مختصری از عده این طلاق ارائه نماییم. در صورتی که مردی برای چهار سال غایب باشد، همسر وی میتواند از دادگاه درخواست طلاق کند.
پس از صدور حکم دادگاه، زوجه باید از تاریخ حکم طلاق، عده وفات نگه داشته که مدت آن، چهار ماه و ده روز است. حال اگر شوهر، در مدت عده بازگردد، میتواند برای رجوع در طلاق اقدام نماید.
رجوع در طلاق بدون دخول
آیا رجوع در طلاق بدون دخول امکانپذیر است؟ احکام چنین رجوعی چیست؟ منظور از طلاق بدون دخول یا طلاق غیرمدخوله، آن است که بعد از انعقاد نکاح تا زمان طلاق، نزدیکی(رابطه جنسی) میان زن و شوهر واقع نشده باشد. رجوع بعد از طلاق بدون دخول امکانپذیر نبوده و این طلاق، از نوع طلاق بائن است.
شرایط رجوع بعد از طلاق
در بخشهای قبل به این سؤال پاسخ دادیم که رجوع در طلاق چیست و سپس رجوع بعد از طلاق در انواع مختلف طلاق را توضیح دادیم. اما برای اینکه رجوع در طلاق محقق شده و آثار خود را برجای گذارد، لازم است تا شرایطی وجود داشته باشد؛ لذا، در این بخش، به بررسی شرایط رجوع بعد از طلاق میپردازیم.
1. رجوع در طلاق صرفا در طلاق رجعی امکانپذیر است. تنها طلاق بائنی که رجوع در آن امکانپذیر بوده، طلاق خلع و مبارات است، البته مشروط بر اینکه زن از عوض رجوع نماید. |
2. رجوع باید در دوران عده طلاق انجام گیرد. |
3. رجوع در طلاق، ایقاع بوده و صرفا با اراده مرد انجام میگیرد. بدین منظور، مرد باید در لحظه رجوع بعد از طلاق، عاقل، بالغ، قاصد و مختار باشد. |
4. پس از انجام رجوع بعد از طلاق، لازم نیست که صیغه ازدواج به صورت مجدد خوانده شود. |
5. رجوع در طلاق، باید از طریق دفاتر رسمی ازدواج به ثبت برسد. |
رجوع بعد از طلاق چگونه است
در پاسخ به این سؤال باید گفت، رجوع در طلاق، یک عمل حقوقی و یک ایقاع و به هر لفظ یا عملی محقق میگردد. مشروط بر اینکه از این لفظ یا عمل، قصد شوهر برای رجوع بعد از طلاق احراز شود. بنابراین رجوع در طلاق میتواند صریح بوده و میتواند بهصورت ضمنی باشد. بهعنوانمثال، اگر مرد به زن بگوید (از طلاق رجوع کردم) رجوع بعد از طلاق، از نوع صریح است. اما، اگر مرد، حجاب از سر همسر خود بکشد، این رجوع در طلاق، رجوع ضمنی خواهد بود.
دوره مشاوره مهریه پیش و پس از ازدواج
آگاهی، تضمین شروع یک زندگی روشن
دوره مشاوره مهریه پیش از ازدواج به زوجین کمک میکند تا با آگاهی کامل و دیدگاهی واقعبینانه در مورد حق زن در زندگی مشترک یعنی مهریه، تصمیمگیری کنند.
برای خرید و آشنایی با دوره مهریه بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
اثبات رجوع بعد از طلاق
به طور معمول، هنگامی که مرد در ایام عده، برای رجوع در طلاق اقدام مینماید، وی به همراه زوجه به دفتر رسمی ازدواج و طلاق مراجعه کرده و رجوع را ثبت میکنند. به این ترتیب، سند رسمی، اثباتکننده رجوع بعد از طلاق در ایام عده است.
اما در صورتی که مرد پس از رجوع بعد از طلاق، برای ثبت آن اقدامی نکرده باشد و این امر در میان زوجین، مورد اختلاف واقع شود، از طریق یکی از دلایل زیر میتوان رجوع در طلاق را اثبات نمود:
- اقرار زوجه: اقرار یعنی اخبار به یک حق که ذینفع آن، فرد دیگری است. اگر زوجه اقرار کند که زوج، در مدت عده برای رجوع در طلاق اقدام کرده، ادعای زوج اثبات میگردد.
- شهادت شهود: چنانچه شهود، با رعایت شرایط مقرر در قانون، بر اموری شهادت دهند که دلالت بر رجوع بعد از طلاق داشته، دعوای رجوع اثبات میشود. بهعنوانمثال، شهود شهادت دهند که زن و شوهر با یکدیگر در یک منزل زندگی کرده و با یکدیگر در انظار عموم ظاهر شدهاند.
- مکاتبات زوجین: برای اثبات رجوع در طلاق، میتوان به پیامهای ردوبدلشده میان زوجین استناد نمود.
- فیلم و عکس: فیلمها و عکسهایی که نشاندهنده روابط صمیمانه زوجین باشد نیز میتوانند برای رجوع در طلاق مورد استناد قرار گیرند.
نزدیکی بعد از رجوع در طلاق
آیا نزدیکی بعد از رجوع بعد از طلاق امکانپذیر بوده یا اینکه زوجین به منظور برقراری روابط جنسی، باید مجددا صیغه ازدواج را جاری سازند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت، با رجوع در طلاق، رابطه زوجیت شرعی میان زوجین برقرار شده و بنابراین، برای برقراری نزدیکی، نیاز به خواندن مجدد صیغه ازدواج نیست.
احکام رجوع بعد از طلاق
احکام رجوع بعد از طلاق، عبارتاند از:
- چنانچه مرد برای رجوع اقدام کند، زن باید از وی تمکین نماید؛
- اگر مردی همسر خود را طلاق داده، بعد به وی رجوع کند، مجددا زن را طلاق داده و دوباره به وی رجوع کند و بعد برای مرتبه سوم زوجه را مطلقه کند، طلاق سوم از نوع بائن بوده و مرد نمیتواند به زن رجوع کند؛
- رجوع در طلاق، مختص شوهر است و زوجه از چنین حقی برخوردار نیست.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبهی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزشهای حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
ثبت رجوع در طلاق
هنگامی که مردی برای رجوع در طلاق اقدام مینماید، موظف است تا ظرف یک ماه از رجوع بعد از طلاق، برای ثبت این رجوع در دفتر رسمی ازدواج و طلاق اقدام نماید. در غیر این صورت، به موجب قانون حمایت خانواده، به مجازات جزای نقدی درجه پنج یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم میشود.
کلام آخر
رجوع بعد از طلاق، یعنی مرد پس از طلاق و در دوران عده، به نحوی اراده خود مبنی بر برهمزدن طلاق را ابراز کرده و بهاینترتیب، رابطه زوجیت را مجددا میان خود و زن برقرار کند. شوهر موظف است تا ظرف یک ماه از رجوع، رجوع در طلاق را در یکی از دفاتر رسمی ازدواج و طلاق ثبت کند، وگرنه به مجازات جزای نقدی درجه پنج یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم خواهد شد.
سوالات متداول رجوع از طلاق
مدت زمان رجوع بعد از طلاق توافقی چقدر است؟
مدت زمان رجوع در طلاق توافقی، سه طهر است، البته مشروط بر اینکه زن از عوض رجوع نماید.
شرایط رجوع در طلاق بائن چیست؟
در طلاق بائن، امکان رجوع بعد از طلاق وجود ندارد.
آیا رجوع در طلاق خلع نوبت اول امکانپذیر است؟
بله، رجوع بعد از طلاق خلع نوبت اول امکانپذیر است، مشروط بر اینکه زن از عوض رجوع کند.
دیدگاهتان را بنویسید