خرید سرقفلی مغازه چگونه است؟
خرید سرقفلی مغازه، یکی از قراردادهای مرتبط با املاک تجاری بوده که دارای شرایط و نحوه انعقاد مخصوص به خود است. با توجه به لزوم بررسی این قرارداد، در مقاله حاضر، شرایط، نحوه، مدارک و هزینه خرید مغازه سرقفلی دار را بررسی کرده و یک نمونه متن قرارداد فروش سرقفلی مغازه را نیز ارائه خواهیم کرد.
خرید سرقفلی مغازه چیست؟
برای پاسخ به این سؤال که خرید سرقفلی مغازه چیست، نخست لازم است تا به بررسی مفهوم سرقفلی بپردازیم. کلمه سرقفلی، در قانون روابط مؤجر و مستأجر 76 توسط قانونگذار استفاده شده است. در این قانون، سرقفلی در رابطه با ملک تجاری، به دو معنی است:
◀ در یک معنی، سرقفلی، پولی است که مستأجر در ابتدای اجاره به مؤجر میپردازد. هنگامی که این پول به مؤجر پرداخته میشود، مستأجر ، حقی را به دست آورده که بهموجب این حق، میتواند از ملک استفاده کرده و در پایان اجاره، مؤجر نمیتواند او را از ملک بیرون کند.
این حق، سرقفلی نامیده شده که مستأجر میتواند آن را به شخص دیگری انتقال دهد. اما، قانون روابط مؤجر و مستأجر 56، از اصطلاح دیگری به نام حق کسب و پیشه استفاده کرده که به معنی حقی است که مستأجر ملک تجاری، در اثر فعالیت شغلی خود در آن ملک به دست میآورد. با کسب این حق، در پایان مدت اجاره، مؤجر دیگر نمیتواند تخلیه ملک را خواستار شود.
حق کسب و پیشه، تحت شرایطی، از سوی مستأجر، قابل انتقال به یک شخص ثالث دیگر است. البته، هر چند این حق مالی مستأجر، در قانون، حق کسب و پیشه نامیده شده، اما در عرف کشور ما به آن سرقفلی گفته میشود و اتفاقا اکثر دعاوی سرقفلی که در دادگاهها مطرح میشود، مربوط به همین معنی از سرقفلی است.
حال، با توجه به توضیحات فوق، در تعریف خرید و فروش سرقفلی مغازه، میتوان گفت که قراردادی است که به موجب آن، مستأجر قبلی ملک تجاری، حق سرقفلی خود را به مستأجر جدید منتقل کرده و با تخلیه ملک، آن را در اختیار مستأجر جدید قرار میدهد.
برای دریافت مشاوره حقوقی خرید سرقفلی مغازه از وکیل ملکی، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
خرید مغازه سرقفلی دار چیست
در پاسخ به این سؤال باید گفت، در برخی از املاک تجاری که در آنها قانون روابط مؤجر و مستأجر 56 یا قانون روابط مؤجر و مستأجر 76 حاکم بوده، دو حق از یکدیگر قابل تمایز است:
◀حق مالکیت عین مغازه و حق سرقفلی. در حالتی که عین ملک، متعلق به مالک بوده و سرقفلی، متعلق به مستأجر باشد، عملا عین ملک ارزشی نداشته و مورد معامله قرار نمیگیرد. در این حالت، این مستأجر است که برای فروش سرقفلی اقدام میکند. اما، اگر مالک عین و حق سرقفلی، یک شخص بوده و این فرد قصد داشته باشد تا عین ملک و حق سرقفلی آن را همزمان با هم به فرد دیگری منتقل نماید، به این قرارداد، قرارداد خرید مغازه سرقفلی دار گفته میشود.
لازم به ذکر است که در بخش قبل، مفهوم سرقفلی را به طور کامل توضیح دادیم و خوانندگان محترم میتوانند جهت مطالعه این مطلب، به بخش قبل مراجعه نمایند.
آیا خرید سرقفلی مغازه به تنهایی و بدون عین آن ممکن است
پاسخ این سؤال مثبت است. علت این مسئله آن است که سرقفلی، یک حق مالی است و قانونگذار، هم در قانون مؤجر و مستأجر 56 و هم در قانون مؤجر و مستأجر 76، این حق را به مستأجر داده تا با رعایت شرایط قانونی، برای انتقال سرقفلی اقدام نماید.
قوانین فروش سرقفلی مغازه
در رابطه با قوانین فروش سرقفلی مغازه باید گفت، قوانین مربوط به خرید مغازه سرقفلی دار، شامل سه قانون است: قانون روابط مؤجر و مستأجر سال 56، قانون روابط مؤجر و مستأجر سال 76 و قانون مدنی. توضیح آنکه اجارههای تجاری قبل از سال 76 تابع قانون 56 بوده و اجارههای تجاری بعد از سال 76 تابع قانون 76 و قانون مدنی هستند.
شرایط خرید سرقفلی مغازه
هنگامی که شخصی برای خرید مغازه سرقفلی دار اقدام میکند، لازم است تا شرایط خرید سرقفلی مغازه و فروش سرقفلی مغازه وجود داشته باشد. چراکه صرفا با وجود این شرایط است که قرارداد انتقال سرقفلی صحیح خواهد بود؛ لذا، در این بخش، به بررسی شرایط خرید سرقفلی مغازه پرداخته که این شرایط به شرح زیر هستند:
1. فروشنده و خریدار سرقفلی باید عاقل، بالغ و رشید باشند. |
2. فروشنده و خریدار سرقفلی باید قاصد و مختار بوده و برای معامله، اجبار و اکراه نشده باشند. |
3. موضوع قرارداد خرید مغازه سرقفلی دار باید معلوم و معین باشد. |
4. جهت یا هدف معامله خرید سرقفلی مغازه باید مشروع و قانونی باشد؛ بنابراین، فروش سرقفلی مغازه با هدف فرار از پرداخت دین صحیح نیست. |
5. در قانون مؤجر و مستأجر 56، اصولا مستأجر ، حق انتقال سرقفلی را نداشته، مگر این حق کتبا در قرارداد به وی داده شده باشد؛ بنابراین، اگر مستأجر بهموجب قرارداد، حق فروش سرقفلی مغازه را نداشته باشد، برای انتقال سرقفلی یا باید رضایت مالک را کسب کرده یا دعوای تجویز انتقال منافع را طرح کند. |
6. در قانون مؤجر و مستأجر 76، اصولا مستأجر ، حق انتقال سرقفلی را دارد، مگر این حق از وی سلب شده باشد. |
نحوه فروش مغازه سرقفلی دار
در صورتی که شخصی قصد خرید مغازه سرقفلی دار را داشته باشد، لازم است تا این معامله را به ترتیب خاصی انجام دهد. از آنجا که فروش و خرید مغازه سرقفلی دار، به دو روش توافقی و اجباری از طریق دادگاه قابل انجام بوده، در ادامه، نحوه فروش سرقفلی مغازه، به هر یک از دو روش را توضیح خواهیم داد.
فروش مغازه سرقفلی دار به روش توافقی
به منظور خرید سرقفلی، مستأجر قبلی و مستأجر جدید باید قرارداد اجاره را با ذکر مشخصات فروشنده، خریدار، موضوع قرارداد، قیمت سرقفلی و شرایط مربوطه، تنظیم کرده و آن را امضا کنند. قرارداد فروش سرقفلی مغازه قانون 56 حتما باید با تنظیم سند رسمی منعقد گردد، اما در مورد قرارداد انتقال سرقفلی قانون 76 چنین الزامی وجود ندارد. همچنین، در مورد خرید مغازه سرقفلی دار، از آنجا که عین ملک و سرقفلی همراه با هم منتقل میشوند، لازم است تا انتقال در دفتر اسناد رسمی ثبت گردد.
فروش سرقفلی مغازه از طریق دادگاه
در قانون مؤجر و مستأجر 56 شرایطی پیشبینی شده که اگر مستأجر نتواند اجازه مالک برای فروش سرقفلی مغازه را کسب کند، وی میتواند با اجازه دادگاه برای انتقال سرقفلی اقدام کند. توضیح آنکه مستأجر باید دعوای تجویز انتقال منافع را علیه مالک مطرح کرده و پس از گرفتن حکم قطعی، سرقفلی را به مستأجر جدید منتقل نماید.
مدارک لازم برای فروش سرقفلی مغازه
هنگامی که فروشنده و خریدار، برای انجام معامله خرید مغازه سرقفلی دار اقدام میکنند، لازم است تا مدارک خاصی را به سردفتر اسناد رسمی ارائه کنند. مدارک لازم برای فروش سرقفلی مغازه، شامل این موارد است:
کارت ملی و شناسنامه طرفین، سند مالکیت (در مورد خرید مغازه سرقفلی دار)، قرارداد اجاره سابق (در مورد خرید سرقفلی مغازه) و مدارک مربوط به پرداخت مالیات و عوارض شهرداری.
هزینه خرید سرقفلی مغازه
یکی دیگر از مسائلی که باید در رابطه با خرید مغازه سرقفلی دار مورد بررسی قرار گیرد، هزینه خرید سرقفلی مغازه است. هزینه خرید سرقفلی مغازه، شامل این موارد است:
قیمت سرقفلی که با توافق طرفین تعیین میشود، هزینه دفتر املاک، هزینه دفتر اسناد رسمی و هزینه مربوط به اخذ مفاصاحساب مالیات و عوارض شهرداری.
نمونه قرارداد فروش سرقفلی مغازه
در بخشهای قبل، به بررسی شرایط خرید سرقفلی مغازه پرداخته و سپس، نحوه، مدارک و هزینه فروش سرقفلی را نیز توضیح دادیم. در این بخش، یک نمونه قرارداد فروش سرقفلی مغازه را ارائه کرده که خوانندگان محترم میتوانند به منظور مطالعه متن آن، فایل پیدیاف زیر را دانلود نمایند.
مزایا و معایب خرید سرقفلی مغازه
خرید سرقفلی مغازه، دارای مزایا و معایبی است. ✔ مزایای خرید مغازه سرقفلی دار، خرید یک کسبوکار معتبر، داشتن مشتری دائم و امکان انتقال سرقفلی است. از مهمترین معایب خریدن سرقفلی نیز میتوان به بالا بودن قیمت سرقفلی در عرف تجاری کشور ما و احتمال کلاهبرداری مالک اشاره نمود.
آثار و عواقب خرید سرقفلی مغازه و فروش آن
از مهمترین آثار و عواقب خرید و فروش سرقفلی مغازه، میتوان به این موارد اشاره نمود: اولا، اگر مستأجر مشمول قانون 56 بدون اجازه مالک و حکم دادگاه، سرقفلی را بفروشد، مالک میتواند تخلیه ملک تجاری را درخواست کند. در این صورت، نصف سرقفلی به مستأجر تعلق میگیرد. ثانیا، خریدار سرقفلی در قانون 56 نمیتواند بدون رضایت مالک، شغل خود را تغییر داده یا تغییراتی را در ملک تجاری ایجاد کند.
نکات مهم در خرید مغازه سرقفلی
در خرید مغازه سرقفلی دار، لازم است تا خریدار به چند نکته مهم توجه نماید: 1️⃣ اول اینکه ضروری است تا خریدار، تحقیق کند که آیا انتقالدهنده سرقفلی، مالک واقعی آن است یا خیر. بدین منظور، لازم است تا قرارداد قبلی فروش سرقفلی رؤیت شده و استعلام آن، از طریق دفتر اسناد رسمی اخذ گردد.
2️⃣ دوم آنکه باید اطمینان حاصل شود که آیا مستأجر، حق انتقال سرقفلی مغازه را دارد یا خیر و در نهایت، در املاک وراثتی، خریدار باید برگه انحصار وراثت را دریافت کرده و دقت نماید که همه وراث، قرارداد انتقال سرقفلی را امضا کنند.
مغازه سرقفلی بخریم یا نه
در پاسخ به این سؤال باید گفت، اصولا مشکلی در خرید مغازه سرقفلی دار وجود نداشته و خریدار میتواند با رعایت نکات حقوقی مربوطه، برای خرید سرقفلی مغازه اقدام نماید. اما، با توجه به قیمت بالای سرقفلی املاک تجاری، توصیه میشود تا خریداران سرقفلی، پیش از انجام معامله، با یک وکیل موجر و مستاجر مشورت کنند.
درصد حق مالک در فروش سرقفلی مغازه
به موجب قانون مؤجر و مستأجر 56، اگر ضمن عقد اجاره، حق فروش سرقفلی مغازه به مستأجر داده نشده باشد، مستأجر باید برای انتقال سرقفلی، رضایت مالک را جلب کند. به همین دلیل، در عرف تجاری کشور ما، اصطلاحی تحت عنوان درصد حق مالک برای انتقال سرقفلی شکل گرفته است. بدین ترتیب که مالک، درصدی از مبلغ سرقفلی را از مستأجر دریافت کرده و در مقابل، رضایت به فروش سرقفلی مغازه میدهد. این درصد در عرف، در حدود 10 تا 20 درصد ارزش سرقفلی است.
کلام آخر
قوانین خرید سرقفلی مغازه، قانون روابط مؤجر و مستأجر 56 و 76 و قانون مدنی هستند. نحوه فروش سرقفلی مغازه، به دو صورت توافقی و با حکم دادگاه است. در حالت خرید مغازه سرقفلی دار به صورت توافقی، خریدار و فروشنده باید با در دست داشتن مدارک لازم، به دفتر اسناد رسمی مراجعه نمایند. در فروش سرقفلی از طریق دادگاه، مستأجر کنونی ملک باید دعوای تجویز انتقال منافع را علیه مالک طرح کرده و پس از حکم قطعی، سرقفلی را به مستأجر جدید انتقال دهد.
سوالات متداول
نحوه خرید سرقفلی مغازه در تهران به چه صورت است؟
برای خرید مغازه سرقفلی دار در تهران، لازم است تا فروشنده و خریدار، به یک دفتر اسناد رسمی مراجعه نموده تا سند قرارداد تنظیم گردد.
دیدگاهتان را بنویسید