رد اعسار مهریه (رد اعسار شوهر از پرداخت مهریه)
رد اعسار مهریه به چه معناست؟ هنگامیکه شوهر برای طرح دعوای اعسار نسبت به رای مهریه اقدام میکند، یکی از آرایی که ممکن است از سوی دادگاه صادر شود، رای بر رد اعسار مهریه است. از آنجا که صدور این رای، دارای شرایط خاصی است، در این مقاله، به بررسی قانون جدید، شرایط، مراحل و مدارک لازم برای رد اعسار شوهر از پرداخت مهریه خواهیم پرداخت.
رد اعسار مهریه چیست؟
در پاسخ به این سوال که رد اعسار مهریه چیست باید گفت، در دعوای اعسار از مهریه، زوج موظف است تا با استناد به شهادت دو شاهد معتبر، ادعای خود را مبنی بر نداشتن اموالی غیر از مستثنیات دین اثبات کند. حال، اگر شوهر، موفق به اثبات اعسار خود نشود، قاضی رسیدگی کننده به پرونده، رأیی مبنی بر عدم پذیرش ادعای شوهر صادر میکند که تحت عنوان رد اعسار شناخته میشود. بنابراین به رأیی که بهموجب آن ادعای اعسار زوج از پرداخت مهریه رد میشود، رد اعسار مهریه گفته میشود.
قانون جدید رد اعسار مهریه
قانون جدید رد اعسار مهریه، در مقابل قوانین قدیمی مرتبط با اعسار و رد اعسار قرار دارد. منظور از قوانین قدیمی رد اعسار، دو قانون اعسار و اجرا احکام مدنی بوده که قانون اول نسخ شده است. قانون جدید رد اعسار مهریه، قانون نحوه اجری محکومیتهای مالی بوده که در 29 ماده خود، شرایط اعسار و رد اعسار را مورد پیشبینی قرار داده است.
برای دریافت مشاوره رد اعسار مهریه از وکیل پایه یک دادگستری فرم زیر را پر کنید.
دلایل و شرایط رد اعسار مهریه
هنگامیکه زن اقدام به اجرا گذاشتن مهریه میکند و شوهر، با حکم الزام به پرداخت مهریه مواجه شده و اقدام به طرح دعوای اعسار مینماید، دادگاه به شرایط و مواردی توجه کرده که در صورت وجود آنها، اعسار زوج رد میشود. شرایط رد اعسار مهریه، عبارتند از:
- وجود اموال متعلق به شوهر
- عدم ارائه صورت اموال و دارایی
- عدم وجود شهود اعسار یا شهادت دروغ و تاجر بودن زوج
که در ادامه، به توضیح هر یک از این موارد فوق میپردازیم.
وجود اموال متعلق به شوهر
یکی از دلایلی که موجب میشود حکم بر رد اعسار صادر گردد، وجود اموال منقول یا غیرمنقول برای شوهر است. این مساله از ماده 6 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی و تبصره آن برداشت میشود. به موجب ماده مزبور: «معسر، کسی است که به دلیل نداشتن مالی به جز مستثنیات دین، قادر به تادیه دیون خود نباشد.»
همچنین، به موجب تبصره ذیل این ماده: « عدم قابلیت دسترسی به مال، در حکم نداشتن مال است. اثبات عدم قابلیت دسترسی به مال، برعهده مدیون است.» با توجه به ماده 6 و تبصره ذیل آن، در صورتی که شوهر، مال یا اموالی داشته و به این اموال دسترسی نیز داشته باشد، دادگاه حکم بر رد اعسار مهریه صادر خواهد کرد.
عدم ارائه صورت اموال و دارایی
از دیگر شرایطی که به دلیل وجود آن، رای بر رد اعسار مهریه صادر میشود، عدم ارائه صورت اموال و دارایی شوهر، در هنگام طرح دعوای اعسار است. ماده 8 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، در این رابطه چنین مقرر داشته است:
«مدعی اعسار باید صورت کلیه اموال خود، شامل تعداد یا مقدار و قیمت کلیه اموال منقول و غیرمنقول، به طور مشروح، مشتمل بر میزان وجوه نقدی که وی به هر عنوان نزد بانکها و یا موسسات مالی و اعتباری ایرانی و خارجی دارد، به همراه مشخصات دقیق حسابهای مذکور و نیز کلیه اموالی که او به هر نحو نزد اشخاص ثالث دارد و کلیه مطالبات او از اشخاص ثالث و نیز فهرست نقل و انتقالات و هر نوع تغییر دیگر در اموال مذکور از زمان یک سال قبل از طرح دعوای اعسار به بعد را ضمیمه دادخواست اعسار خود کند… »
بنابراین، در صورتی که زوج، به عنوان مدعی اعسار مهریه، صورت اموال خود را ضمیمه دادخواست نکند، دادگاه، رای بر رد اعسار مهریه صادر میکند. البته، در کنار ارائه صورت اموال زوج، قاضی رسیدگی کننده به پرونده نیز با استعلام از مراجع مربوطه، صورت اموال متعلق به زوج را استعلام کرده و در صورت وجود مالی برای شوهر که جزء مستثنیات دین نباشد، رای بر رد اعسار زوج صادر مینماید.
عدم وجود شهود اعسار یا شهادت دروغ
یکی دیگر از دلایلی که در صورت وجود آن، رای رد اعسار مهریه صادر میگردد، عدم وجود شهود اعسار یا شهادت دروغ آنها است. ماده 8 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، در لزوم استناد به شهادت شهود، مقرر داشته است: « … هرگاه مدیون بخواهد ادعای خود را با شهادت شهود ثابت کند، باید شهادتنامه کتبی حداقل دو شاهد را به مدتی که بتوانند نسبت به وضعیت معیشت فرد اطلاع کافی داشته باشند، به دادخواست اعسار خود ضمیمه نماید…»
بنابراین، در صورتی که زوج بخواهد برای طرح دعوای اعسار اقدام و از رد اعسار جلوگیری کند، لازم است تا استشهادیهای را ضمیمه دادخواست کرده و ضمن این استشهادیه، حداقل دو نفر شاهد را جهت ادای شهادت به دادگاه معرفی کند. همچنین، این شهود باید در دادگاه حاضر شده و بر مواردی از جمله، مدت آشنایی با زوج، شغل وی و اموال متعلق به او شهادت دهند. در صورت شهادت ندادن شهود یا دروغ بودن اظهارات آنها، رای بر رد اعسار مهریه صادر میگردد.
تاجر بودن زوج
این شرط از شرایط رد اعسار مهریه، در ماده 15 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، مورد پیشبینی قانونگذار قرار گرفته است. به موجب این ماده: « دادخواست اعسار، از تجار و اشخاص حقوقی پذیرفته نمیشود. این اشخاص در صورتی که مدعی اعسار باشند، باید رسیدگی به امر ورشکستگی خود را درخواست کنند. » همچنین، تبصره ماده مزبور، به بیان ضمانت اجرای ثبت دادخواست اعسار توسط شوهر تاجر پرداخته است. مطابق این تبصره، در صورتی که زوج، تاجر بوده ولی اقدام به ثبت دادخواست اعسار مهریه کند، دادگاه بدون اینکه اخطاری برای خواهان صادر کند، رای بر رد اعسار مهریه صادر مینماید. البته توجه داشته باشید که شرایط پرداخت مهریه زن در ورشکستگی شوهر کمی تغییر میکند، که پیشنهاد میکنیم حتماً در این زمینه مقاله مربوطه را مطالعه نمایید.
مراحل و نحوه رد اعسار مهریه
- دادگاه، قرار رد اعسار را صادر میکند؛
- دادگاه، حکم بر رد اعسار مهریه صادر مینماید.
قرار رد اعسار مهریه، در زمانی صادر میشود که دادگاه، بدون ورود به ماهیت دعوا و رسیدگی به اظهارت طرفین، رای بر رد اعسار مهریه صادر میکند. مانند اینکه زوج، تاجر باشد و دادخواست اعسار را ثبت نماید. اما، حکم رد اعسار مهریه، در جایی صادر میشود که دادگاه، وارد رسیدگی ماهوی به دعوای اعسار شده و پس از بررسی اظهارات طرفین و دلایل موجود، حکم بر رد اعسار صادر مینماید. مانند اینکه پس از استعلام از مراجع مربوطه، مشخص گردد که زوج، دارای اموالی به غیر از مستثنیات دین است.
مدارک لازم برای رد اعسار مهریه
برای اینکه رای بر رد اعسار مهریه صادر شود، زوجه یا وکیل وی باید اسناد و مدارکی را فراهم کرده و به دادگاه ارائه نمایند که به نحوی، عدم اعسار زوج و توانایی مالی وی را برای دادگاه اثبات نمایند. مدارک لازم برای رد اعسار مهریه، بهشرح زیر هستند:
مدارکی دال بر وجود مال منقول یا غیرمنقول برای زوج
مدارکی مانند اینکه مبایعهنامهای ارائه شود مبنی بر اینکه شوهر به تازگی ملکی را با قولنامه خریداری کرده است. یا اینکه گواهی فوتی ارائه شود مبنی بر اینکه شوهر، وارث اموال متوفی است و به این ترتیب، رای بر رد اعسار مهریه صادر شود.
مدارکی دال بر صوری بودن معاملات شوهر
بهعنوان مثال، زوج بعد از تاریخ دستور توقیف اموال، معامله صوری را انجام داده و تاریخ معامله ملک را به قبل از تاریخ توقیف تغییر داده تا توسط زوجه توقیف نشده و به فروش نرود. در این شرایط، زن میتواند با درخواست ارجاع بررسی سند معامله به کارشناس، جعلی بودن سند را اثبات کرده و رد اعسار را درخواست کند.
مدارکی مبنی بر جرح شهود زوج
چنانچه، شهود معرفی شده از طرف شوهر، فاقد صفات مورد تایید قانون باشند، به عنوان مثال از عدالت برخوردار نباشند و یا نفع شخصی در دعوا داشته باشند، زوجه میتواند با ارائه مدارک لازم به دادگاه، برای جرح این شهود (فقدان شرایط لازم برای شاهدین) و رد اعسار مهریه اقدام نماید.
در صورتی که در این زمینه نیاز به دریافت مشاوره و راهنمایی از بهترین وکیل مهریه تهران را دارید با آقای مرتضی حلیمی در ارتباط باشید.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبهی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزشهای حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
مراحل بعد از رد اعسار مهریه
بعد از رد اعسار مهریه، زوج ملزم است تا برای پرداخت مهریه، به میزان مندرج در حکم الزام به پرداخت مهریه اقدام نماید. ضمانت اجری این مساله، آن است که در صورت عدم پرداخت مهریه، زوجه میتواند درخواست جلب شوهر را به اجرای احکام دادگستری ارائه کرده و این مرجع قانونی، برای جلب شوهر اقدام مینماید.
رد اعسار در زمان حق حبس مهریه
برای بررسی رد اعسار مهریه در زمان حق حبس، لازم است تا ابتدا، تعریف مختصری از حق حبس ارائه نماییم. منظور از حق حبس زن، آن است که بعد از انعقاد عقد نکاح، تا زمانی که زوجه برای تمکین از شوهر اقدام نکرده، میتواند تمکین خود از شوهر را منوط بر دریافت مهریه کند.
در صورتی که زوجه در دوران عقد و حق حبس، برای مطالبه مهریه از شوهر اقدام نموده و شوهر در مقابل، برای اقامه دعوای اعسار اقدام کند، اما دعوای اعسار شوهر منتهی به رای رد اعسار شود، شوهر ملزم است تا مهریه زوجه را به صورت تمام و کمال پرداخته و تا زمان پرداخت کامل مهریه، زن همچنان حق استناد به حق حبس خود را خواهد داشت.
آیا بعد از رد اعسار مهریه زوج زندانی میشود؟
آیا بعد از رد اعسار مهریه زوج زندانی میشود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، در صورتی که پس از طرح دعوای اعسار از سوی زوج، دعوای وی با قرار یا حکم رد اعسار مواجه شود، زوجه میتواند درخواست جلب شوهر را به دادگاه ارائه کند. بنابراین، جلب و زندانی شدن زوج بعد از رد اعسار مهریه، منوط به درخواست زوجه یا وکیل وی است.
حکم جلب بعد از رد اعسار مهریه
در رابطه با صدور حکم جلب بعد از رد اعسار مهریه، باید گفت، اصولا هنگامی که قرار یا حکم دادگاه، مبنی بر رد اعسار شوهر از پرداخت مهریه صادر میگردد، صدور حکم جلب و زندانی کردن وی، منوط به درخواست زن به عنوان محکوم له و ذی نفع پرونده است و بدون درخواست وی، دادگاه، حق هیچ گونه اقدامی در خصوص جلب شوهر را نخواهد داشت.
نمونه لایحه رد اعسار مهریه
هنگامی که زوج برای ثبت دادخواست و طرح دعوای اعسار مهریه اقدام میکند، زوجه نیز باید دلایل خود مبنی بر مردود بودن ادعای اعسار شوهر را به دادگاه ارائه کرده تا رای بر رد اعسار مهریه صادر شود. بدین منظور، زوجه باید لایحهای را به دادگاه ارائه کرده که با عنوان لایحه رد اعسار مهریه شناخته میشود. لذا، در ادامه، یک نمونه از این لایحه را جهت آشنایی خوانندگان محترم با روش تنظیم آن ارائه خواهیم کرد.
ریاست محترم شعبه… دادگاه خانواده…
با سلام، احتراما در پاسخ به دادخواست اعسار ارائه شده از سوی خواهان، در پرونده کلاسه… به استحضار میرساند، خواهان محترم در لیست اموال ارائه شده به دادگاه، یک دستگاه آپارتمان را که به تازگی و به شکل قولنامهای خریداری کرده اند را درج ننموده و مشخصات آن را نیز به دادگاه ارائه نکرده است؛ حال آنکه قولنامه شماره… مورخ … موید صحت ادعای اینجانب و تعلق آپارتمان مورد ذکر به خواهان است. با توجه به مطالب فوق، صدور حکم بر رد اعسار مورد استدعا است.
نمونه رای رد اعسار مهریه
در بخشهای قبل، به این سوال پاسخ دادیم که رد اعسار مهریه چیست و سپس، در ادامه، قانون جدید، شرایط، مراحل و مدارک لازم برای رد اعسار شوهر از پرداخت مهریه را توضیح دادیم. در این بخش، یک نمونه رای رد اعسار مهریه را ارائه کرده که علاقهمندان میتوانند جهت مطالعه آن، فایل پیدیاف ذیل را دانلود نمایند.
کلام نهایی
به رایی که بهموجب آن، ادعای اعسار زوج از پرداخت مهریه رد میشود، رد اعسار مهریه گفته میشود. وجود اموال متعلق به شوهر، عدم ارائه صورت اموال و دارایی، عدم وجود شهود اعسار یا شهادت دروغ و تاجر بودن زوج، دلایل و شرایط صدور رای رد اعسار هستند.
دوره مشاوره مهریه پیش و پس از ازدواج
آگاهی، تضمین شروع یک زندگی روشن
دوره مشاوره مهریه پیش از ازدواج به زوجین کمک میکند تا با آگاهی کامل و دیدگاهی واقعبینانه در مورد حق زن در زندگی مشترک یعنی مهریه، تصمیمگیری کنند.
برای خرید و آشنایی با دوره مهریه بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
دیدگاهتان را بنویسید