طلاق رجعی [عده در طلاق رجعی]
طلاق رجعی، یکی از انواع طلاق بوده که به تبعیت از فقه اسلامی، در قانون مدنی نیز مطرح گردیده است. با توجه به این مسئله که این نوع از طلاق، شرایط و احکام مخصوص به خود را داشته، لازم است تا مورد تحلیل حقوقی قرار گیرد. لذا، در این مقاله، انواع، شرایط، رجوع، مدت عده، احکام و آثار طلاق رجعی را بررسی خواهیم کرد.
طلاق رجعی چیست؟
طلاق رجعی، نوعی از طلاق است که در آن شوهر، این حق را دارد که تا پایان مدت عده، به همسر خود رجوع کرده و به این ترتیب، بدون نیاز به عقد نکاح مجدد، رابطه زوجیت، میان زوجین مجددا برقرار گردد. لازم به ذکر است که منظور از عده، مدت زمانی پس از طلاق است که در آن مدت، زوجه نمی‌تواند ازدواج مجدد نماید.
طلاق رجعی به درخواست کیست؟
طلاق رجعی، به درخواست شوهر انجام می‌گیرد. علت این مسئله، آن است که اگر طلاق به درخواست زن نیز طلاق رجعی محسوب گردد، آن وقت تمام تلاش‌های زوجه برای جدایی، با رجوع شوهر به هدر رفته و این برخلاف فلسفه و هدف طلاق یک‌طرفه از ناحیه زوجه است.
برای دریافت مشاوره حقوقی مهریه از وکیل پایه یک دادگستری، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
0
افزودن به تقویم iCALانواع طلاق رجعی
این نوع طلاق از جهات گوناگونی، قابل تقسیم است. در یک تقسیم‌بندی، بر مبنای رجوع شوهر به زوجه در مدت عده، طلاق رجعی، به طلاق رجعی با رجوع شوهر و طلاق رجعی بدون رجوع شوهر تقسیم می‌گردد. همچنین، طلاق رجعی، از نظر نوبت انجام آن، به طلاق رجعی نوبت اول و طلاق رجعی نوبت دوم تقسیم می‌گردد. منظور از طلاق رجعی نوبت اول، طلاق رجعی است که برای مرتبه اول، میان زوجین اتفاق افتاده. حال اگر زوجین مجددا ازدواج کرده یا در اثر رجوع شوهر، رابطه زوجیت میان آنها برقرار شده و زوج مجددا زوجه را طلاق دهد، به این طلاق، طلاق رجعی نوبت دوم گفته می‌شود.
شرایط طلاق رجعی
شرایط طلاق رجعی، شامل این موارد است:
- 1️⃣طلاق رجعی به درخواست شوهر انجام می‌گیرد.
- 2️⃣ شوهر باید عاقل، قاصد و مختار باشد.
- 3️⃣ زن نباید در دوره عادت ماهیانه یا نفاس باشد و طلاق باید در طهر غیرمواقعه انجام گیرد.
- 4️⃣ صیغه طلاق باید با الفاظی مانند انت طالق و به عربی قرائت شود.
- 5️⃣ دو مرد عادل باید بر قرائت صیغه طلاق رجعی شهادت دهند.
مهریه در طلاق رجعی
مطابق قانون حمایت خانواده، در طلاق رجعی که طلاق به درخواست مرد است، دادگاه، ضمن رای خود، تکلیف حقوق مالی زوجه، از جمله مهریه را مشخص کرده و ضمن گواهی عدم امکان سازش (رای طلاق)، حکم به پرداخت این حقوق مالی می‌نماید. ◀ ثبت طلاق رجعی در دفتر طلاق، منوط به پرداخت مهریه و سایر حقوق مالی زوجه بوده، مگر اینکه زوج، برای دریافت حکم اعسار مهریه اقدام کرده یا اینکه زوجه، رضایت به ثبت طلاق دهد. بنابراین، در صورتی‌که صدور رای بر طلاق رجعی، از سوی شوهر مورد درخواست قرار گیرد، دادگاه، رای بر پرداخت مهریه صادر کرده و این مسئله، نیازمند درخواست زوجه نیست.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
نفقه در طلاق رجعی
با اجرای صیغه طلاق، علی‌القاعده، رابطه زوجیت به اتمام رسیده و بنابراین، زوجین دیگر حقوق و تکالیفی را در مقابل یکدیگر برعهده نخواهند داشت. با این وجود، این قاعده، استثنائاتی نیز داشته که از جمله این استثنائات، می‌توان به نفقه در طلاق رجعی اشاره نمود. توضیح آنکه در دوران عده، نفقه زوجه مطلقه بر عهده شوهر است، چراکه در دوران عده، زن، در حکم زوجه محسوب می‌گردد.
ارث در طلاق رجعی
گفته می‌شود که در طلاق رجعی، در دوران عده، زن در حکم زوجه است؛ بنابراین، همانطور که زن و شوهر از یکدیگر ارث می‌برند، مرد و زوجه مطلقه وی نیز در دوران عده از یکدیگر ارث می‌برند.
نتیجه آنکه اگر مرد در دوران عده طلاق رجعی فوت کرده و فرزندی نداشته باشد، زوجه مطلقه، یک‌چهارم اموال وی را به ارث می‌برد و در صورت وجود فرزند برای مرد، زن، یک‌هشتم اموال او را به ارث خواهد برد. همچنین، اگر زوجه مطلقه در دوران عده طلاق رجعی فوت کرده و فرزند داشته باشد، مرد، یک‌چهارم از ترکه وی را به ارث برده و اگر زوجه مطلقه، فاقد فرزند باشد، مرد، تمام ترکه زوجه مطلقه را به ارث خواهد برد.
مدت طلاق رجعی
مدت طلاق رجعی، یکی دیگر از موضوعاتی است که می‌بایست در رابطه با این نوع از طلاق، مورد بررسی قرار گیرد. در رابطه با مدت طلاق رجعی، باید به این مسئله توجه کرد که نمی‌توان مدت دقیقی را به عنوان مدت طلاق رجعی بیان کرد. علت این مسئله، آن است که حجم پرونده‌های ارجاعی دادگاه‌ها در شهرهای مختلف، متفاوت است. به‌علاوه، گواهی عدم امکان سازش که در پی درخواست طلاق رجعی از سوی شوهر صادر می‌گردد، قابل تجدیدنظرخواهی بوده که این عامل نیز در رابطه با مدت طلاق رجعی، اثرگذار است.
رجوع از طلاق رجعی
رجوع در طلاق رجعی، تا پایان مدت عده برای شوهر امکان‌پذیر است. رجوع از طلاق، یک عمل حقوقی بوده که به هر قول یا فعلی که دلالت بر آن کند، محقق می‌گردد. بنابراین گفتن عبارت (از طلاق رجوع کردم) توسط مرد یا انجام عملی که دلالت بر رجوع داشته (مانند تماس فیزیکی با زوجه مطلقه) می‌تواند رجوع از طلاق رجعی در نظر گرفته شود.
مدت عده در طلاق رجعی
مدت عده در طلاق رجعی، در مورد زنان با وضعیت‌های مختلف، به یک صورت نبوده و بسته به شرایط زوجه مطلقه، متفاوت است. مدت عده طلاق رجعی، به طور معمول، سه طهر است، یعنی سه دوره‌ای که در آن دوران، زوجه عادت ماهیانه نمی‌بیند.
اما اگر زن به اقتضای سن، عادت ماهیانه نبیند، عده طلاق رجعی، سه ماه خواهد بود. همچنین، عده طلاق رجعی برای زن باردار، تا پایان وضع حمل است. به علاوه دو گروه از زنان، عده ندارند: زنی که میان وی و شوهر نزدیکی انجام نگرفته و زن یائسه.
آیا در طلاق رجعی مرد می تواند ازدواج کند؟
در پاسخ به این سوال می‌توان گفت، از آنجا که در دوران عده طلاق رجعی، زن مطلقه، در حکم زوجه مرد بوده، بنابراین، مرد نمی‌تواند با خواهر همسر خود ازدواج کند. همچنین، در صورتی که مرد قصد ازدواج مجدد در دوران عده طلاق رجعی با زن دیگری را داشته باشد، برای این کار باید از زوجه مطلقه اجازه بگیرد.
آیا طلاق رجعی در شناسنامه ثبت می شود؟
پاسخ کلی این سوال، مثبت است. اما، برای اینکه طلاق رجعی در شناسنامه ثبت گردد، لازم است تا مدت عده سپری شده و گواهی کتبی دو شاهد مبنی بر سکونت زوجه مطلقه در منزل مشترک در دوران عده ارائه شده یا اینکه زوجه رضایت به ثبت طلاق دهد.
مراحل ثبت طلاق رجعی در دفترخانه
در این بخش، قصد داریم تا به بررسی این مسئله بپردازیم که مراحل ثبت طلاق رجعی در دفترخانه به چه صورت است.
- اولین مرحله ثبت طلاق رجعی در دفترخانه، آن است که زوج باید ظرف سه ماه از قطعیت گواهی عدم سازش (رای طلاق) این گواهی را به دفترخانه طلاق ارائه نماید؛ در غیر این صورت، گواهی عدم امکان سازش، اعتبار خود را از دست می‌دهد.
- با ارائه رای طلاق رجعی، سردفتر، صیغه طلاق را جاری کرده و صورت جلسه آن را تنظیم می‌کند. اما، برای ثبت طلاق رجعی، لازم است تا گواهی دو شاهد مبنی بر سکونت زوجه مطلقه در منزل مشترک در دوران عده ارائه شده یا اینکه زوجه به ثبت طلاق رجعی رضایت دهد.
- چنانچه در دوران عده طلاق رجعی، مرد از طلاق رجوع نماید، صورت جلسه تنظیم شده، ابطال می‌گردد.
- اگر مرد در دوران عده طلاق رجعی، از طلاق رجوع نکند، صورت جلسه طلاق رجعی تکمیل شده و توسط سردفتر طلاق، زوجین و دو نفر شاهد طلاق امضا می‌گردد. همچنین، در صورتی که زن تقاضا نماید، سردفتر، گواهی اجرای صیغه طلاق و عدم رجوع زوج را به زوجه ارائه خواهد کرد.
تفاوت طلاق رجعی و بائن چیست؟
تفاوت طلاق رجعی و طلاق بائن، در امکان رجوع زوج به زوجه مطلقه در دوران عده است. توضیح آنکه در طلاق رجعی، شوهر می‌تواند در دوران عده به زوجه مطلقه رجوع کرده و به این ترتیب، بدون نیاز به ازدواج مجدد، رابطه زوجیت مجددا میان زوجین برقرار می‌گردد. اما در طلاق بائن، امکان رجوع از طلاق در دوران عده برای شوهر وجود ندارد. در نتیجه، برای برقراری مجدد رابطه زوجیت میان زن و مرد، لازم است تا آنها مجددا با یکدیگر ازدواج نمایند.
توجه داشته باشید، در سه طلاقه کردن زن به معنی اینکه سه بار طلاق متوالی میان زوجین انجام شود، سومین طلاق دیگر از نوع رجعی نخواهد بود و به آن طلاق بائن گفته می‌شود که در آن امکان رجوع مجدد میان زن و شوهر بدون محلل وجود نخواهد داشت.
طلاق رجعی نوبت اول
هنگامی که صحبت از طلاق رجعی نوبت اول می‌شود، منظور، آن است که پس از ازدواج زوجین، برای اولین مرتبه، طلاق رجعی میان آنها واقع شود. حال اگر در اثر رجوع یا ازدواج مجدد، رابطه زوجیت میان زوجین برقرار شده، اما مجددا شوهر برای طلاق اقدام نماید، به این طلاق، طلاق رجعی نوبت دوم گفته می‌شود. اما، اگر مجددا، رابطه زوجیت میان زن و شوهر برقرار شده و این مرتبه، شوهر برای طلاق اقدام کند، طلاق، از نوع بائن خواهد بود.
احکام طلاق رجعی
احکام طلاق رجعی بدین شرح هستند: 1️⃣ شوهر نمی‌تواند حق رجوع خود را اسقاط کند. 2️⃣ مرد نمی‌تواند زوجه مطلقه را تا پایان مدت عده، از منزل مشترک اخراج کند. 3️⃣ گرفتن شاهد برای رجوع، ضروری نیست. 4️⃣ در صورتی که مرد از ثبت طلاق رجعی خودداری کند، به جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می‌گردد.
آثار طلاق رجعی
آثار طلاق رجعی عبارتند از: اولا، با وقوع طلاق رجعی، رابطه زوجیت به نحو متزلزلی پایان می‌یابد. علت این مسئله، آن است که در دوران عده، شوهر می‌تواند به زوجه مطلقه رجوع کند. ثانیا، در دوران عده، نفقه به زوجه تعلق می‌گیرد. ثالثا، زن و شوهر، در دوران عده از یکدیگر ارث می‌برند.
دوره مشاوره مهریه پیش و پس از ازدواج
آگاهی، تضمین شروع یک زندگی روشن
دوره مشاوره مهریه پیش از ازدواج به زوجین کمک می‌کند تا با آگاهی کامل و دیدگاهی واقع‌بینانه در مورد حق زن در زندگی مشترک یعنی مهریه، تصمیم‌گیری کنند.
برای خرید و آشنایی با دوره مهریه بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
حرف آخر
طلاق رجعی، نوعی از طلاق است که در آن، شوهر این حق را دارد که تا پایان مدت عده، به همسر خود رجوع کند. مدت عده در طلاق رجعی، علی‌القاعده، سه طهر بوده و تعلق نفقه به زوجه و ارث بردن زوجین از یکدیگر در طول دوران عده نیز از مهم‌ترین آثار طلاق رجعی هستند.
سوالات متداول طلاق رجعی
آیا مرد همیشه می‌تواند از طلاق رجوع کند؟
خیر، مرد صرفا در طلاق رجعی می‌تواند از طلاق رجوع نماید.
رجوع از طلاق رجعی به چه صورت انجام می‌شود؟
رجوع در طلاق رجعی، با هر لفظ یا فعلی که دلالت بر رجوع کند، واقع می‌شود.
چرایی طلاق رجعی و علت آن چیست؟
چرایی طلاق رجعی، آن است که مرد در صورت اقدام شتابزده برای طلاق، بتواند از تصمیم خود بازگردد.
دیدگاهتان را بنویسید