در چه صورتی مهریه به زن تعلق نمی گیرد؟
موارد عدم تعلق مهریه به زن در قانون مدنی مشخص شده است که در برخی از این موارد، مهریه به صورت کامل و در برخی دیگر به صورت جزئی ساقط می‌گردد. از آنجا که این موارد شرایط و احکام متفاوتی دارند، در این مقاله ابتدا، به توضیح شرایط عدم تعلق مهریه به زن به صورت کامل از جمله بطلان و فسخ نکاح قبل از نزدیکی پرداخته می‌شود و سپس شرایط ندادن مهریه زوجه به صورت جزیی، یعنی طلاق قبل از نزدیکی و طلاق خلع و مبارات را بررسی خواهیم کرد.
موارد عدم تعلق مهریه به زن به صورت کامل
موارد عدم تعلق مهریه به زن چیست؟ قانون مدنی در پاسخ به این سوال، شرایط ندادن مهریه زوجه را ضمن چند ماده قانونی پیش‌بینی کرده است که در برخی از این موارد، مهریه به صورت کامل و در برخی دیگر، مهریه به صورت جزیی ساقط می‌گردد. لذا ما نیز این موارد را از یکدیگر تفکیک کرده‌ایم
در این بخش، به موارد عدم تعلق مهریه به زن به صورت کامل پرداخته و در بخش‌های آتی، شرایط ندادن مهریه زوجه به صورت جزیی را بررسی خواهیم کرد.
✔ در پاسخ به این سوال که موارد عدم تعلق مهریه به زن به طور کامل چیست، باید گفت بطلان عقد نکاح، فوت یکی از طرفین این عقد و همچنین فسخ عقد ازدواج در صورتی که این موارد پیش از نزدیکی واقع شوند و همچنین طلاق خلع و مبارات (در برخی فروض) شرایط ندادن مهریه زوجه به صورت کامل را تشکیل می‌دهند. در بخش‌های بعد، این موارد را به تفصیل توضیح خواهیم داد.
⛔بهترین راه فرار از پرداخت مهریه چیست؟
بطلان عقد نکاح قبل از نزدیکی
یکی از موارد عدم تعلق مهریه به زن به صورت کامل، بطلان عقد نکاح قبل از نزدیکی است. ماده 1098 قانون مدنی در این خصوص چنین مقرر کرده است: « در صورتی که عقد نکاح اعم از دائم یا منقطع، باطل بوده و نزدیکی واقع نشده باشد، زن حق مهر ندارد و اگر مهر را گرفته، شوهر میتواند آن را استرداد نماید. »
◀ بنابراین، به موجب این ماده، شرایط ندادن مهریه زوجه، عبارتند از اینکه عقد نکاح، باطل بوده و نزدیکی یعنی رابطه جنسی نیز بین زوجین انجام نگرفته باشد. لازم به ذکر است که در صورتی که نکاح، باطل و زن نسبت به این بطلان، جاهل بوده و نزدیکی نیز میان زوجین اتفاق افتاده باشد، زن، مستحق مهرالمثل خواهد بود.
فسخ نکاح قبل از نزدیکی
ماده 1101 قانون مدنی، یکی دیگر از موارد عدم تعلق مهریه به زن را بدین صورت پیش‌بینی نموده است: «هرگاه عقد نکاح، قبل نزدیکی به جهتی فسخ شود، زن حق مهر ندارد… » منظور از فسخ نکاح، آن است که یکی از زوجین، عقد ازدواج را به صورت یک‌طرفه بر هم زند که موارد آن در قانون مدنی مشخص شده است.
◀ البته حکم فوق یک استثنا دارد. با این توضیح که حتی اگر فسخ نکاح قبل از رابطه جنسی میان زوجین انجام گیرد و چنانچه علت فسخ، عنن شوهر باشد، زوجه مستحق نصف مهریه تعیین‌شده خواهد بود. لازم به ذکر است که منظور از عنن شوهر، عدم نعوظ آلت جنسی وی و ناتوانی او از برقراری رابطه جنسی است.
برای دریافت مشاوره حقوقی مهریه از وکیل پایه یک دادگستری، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
0
افزودن به تقویم iCALفوت یکی از طرفین عقد ازدواج قبل از نزدیکی
علاوه بر موارد فوق یکی دیگر از موارد عدم تعلق مهریه به زن، در ماده 1088 قانون مدنی، مورد پیش‌بینی قانون‌گذار قرار گرفته است. به موجب این ماده: «… اگر یکی از زوجین، قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی بمیرد، زن مستحق هیچگونه مهری نیست »
⭕ توجه نمایید:
در توضیح ماده فوق، باید به دو نکته توجه داشت: نخست آنکه طرفین عقد نکاح می‌توانند بعد از انعقاد عقد نیز برای تعیین مهریه توافق نمایند. اما اگر قبل از این توافق و پیش از نزدیکی، یکی از زوجین فوت نماید، مهریه به زن تعلق نخواهد گرفت. البته در این فرض، در صورتی که قبل از فوت، میان طرفین نزدیکی انجام گیرد، زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.
طلاق خلع و مبارات
یکی دیگر از موارد عدم تعلق مهریه به زن به صورت کامل، طلاق خلع و مبارات است. اما، پیش از آنکه به بررسی عدم تعلق مهریه به زن در این دو نوع از طلاق بپردازیم، لازم است تا ابتدا توضیح دهیم که منظور از طلاق خلع و مبارات چیست.
طلاق خلع و مبارات چیست؟
طلاق خلع و مبارات، در مواد 1146 و 1147 قانون مدنی، مورد تعریف قانون‌گذار قرار گرفته است. مطابق این مواد، طلاق خلع به طلاقی گفته می‌شود که در آن، زن به دلیل کراهتی که از شوهر خود دارد، مالی به وی می‌دهد تا بتواند طلاق بگیرد. طلاق مبارات نیز مانند طلاق خلع بوده و در آن، زن با مالی که به شوهر می‌دهد، طلاق می‌گیرد، با این تفاوت که در این نوع از طلاق، کراهت از جانب هر دو طرف است.
◀ اما، عدم تعلق مهریه به زن به صورت کامل در طلاق خلع و مبارات به چه صورت است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، در طلاق خلع، مالی که زن به شوهر خود می‌بخشد، ممکن است کمتر از مهریه، هم اندازه آن و یا حتی بیشتر از مهریه باشد. اما، در طلاق مبارات، این مال نباید بیش از میزان مهریه باشد. نتیجه آنکه، چنانچه در طلاق خلع و مبارات، مالی که زن به شوهر خود می‌بخشد، برابر با تمام مهریه باشد، حق مهریه وی به صورت کامل ساقط می‌گردد.
موارد عدم تعلق مهریه به زن به صورت جزئی
علاوه بر موارد عدم تعلق مهریه به زن به صورت کامل که در آن موارد، مهریه زوجه به‌طور کامل ساقط می‌گردد، در برخی از موارد نیز مهریه زن به صورت جزئی ساقط می‌شود و لذا، وی تنها میتواند بخشی از مهریه خود را دریافت نماید.
❌ اما در پاسخ به این سوال که در چه صورت مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد و حق مهریه وی به صورت جزئی ساقط می‌شود، باید گفت، قانون مدنی در دو مورد، عدم تعلق مهریه به زن را به صورت جزئی، مورد پیش‌بینی قرار داده که این دو مورد عبارتند از: طلاق پیش از نزدیکی و طلاق خلع و مبارات. در بخش‌های بعد، این موارد را به تفصیل توضیح خواهیم داد.
⛔مهریه دختر باکره در دوران عقد چقدر است؟ آیا تمام مهریه تعیین شده به او پرداخت می‌گردد؟ آیا به زن فوت شده مهریه تعلق می‌گیرد؟ مهریه زن فوت شده چقدر است؟پاسخ به این سوالات در مقاله مرتبط آن آمده است.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
باورهای اشتباه در مورد عدم تعلق مهریه به زن
در بخش‌های قبل، به بررسی موارد عدم تعلق مهریه به زن به صورت کامل و جزئی پرداختیم و توضیح دادیم که مطابق قانون مدنی، شرایط ندادن مهریه زوجه چیست. اما، از آنجا که در میان عامه مردم بعضا درباره موارد عدم تعلق مهریه به زن، باورهای اشتباهی وجود داشته، در این بخش به توضیح این باورهای نادرست خواهیم پرداخت.
1️⃣ یکی از باورهای اشتباه در مورد عدم تعلق مهریه به زن، آن است که در صورت عدم تمکین زوجه، مهریه به وی تعلق نمی‌گیرد؛ حال آنکه تمکین یا عدم تمکین زن، تاثیری در حق وی بر مطالبه مهریه نداشته و صرفا نفقه است که با عدم تمکین زوجه ساقط می‌گردد.
2️⃣ باور اشتباه دیگر در مورد شرایط دادن مهریه زن خیانتکار است که در واقع خیانت و رابطه نامشروع زن وی را از دریافت مهریه خود محروم می‌سازد؛ در حالی که میان رابطه جنسی نامشروع زوجه و حق مهریه وی، هیچ ارتباطی وجود نداشته و حتی در فرض اثبات این رابطه، زوجه میتواند برای مطالبه مهریه خود اقدام نماید.
علاوه بر موارد فوق برخی از افراد درباره مهریه بعد از ازدواج مجدد زن یا مرد و تکلیف پرداخت مهریه ازدواج اول دچار اشتباه می‌شوند. در نتیجه برای مطالعه چگونگی و تکلیف پرداخت مهریه بعد از ازدواج مجدد حتماً مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
دوره مشاوره مهریه پیش و پس از ازدواج
آگاهی، تضمین شروع یک زندگی روشن
دوره مشاوره مهریه پیش از ازدواج به زوجین کمک می‌کند تا با آگاهی کامل و دیدگاهی واقع‌بینانه در مورد حق زن در زندگی مشترک یعنی مهریه، تصمیم‌گیری کنند.
برای خرید و آشنایی با دوره مهریه بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
کلام آخر
عدم تعلق مهریه به زن گاهی به صورت کامل انجام می‌گیرد که از مهم‌ترین این موارد می توان به بطلان ازدواج و فسخ نکاح قبل از نزدیکی اشاره نمود. همچنین، گاهی شرایط ندادن مهریه زوجه به صورت جزیی وجود داشته که شامل طلاق قبل از نزدیکی و طلاق خلع و مبارات است. لازم به ذکر است که نه عدم تمکین زوجه و نه رابطه نامشروع وی، مسقط حق مهریه او نخواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید