مهرالمتعه به چه معناست و شرایط آن
مهرالمتعه یکی از انواع مهریه است که در برخی از موارد به زوجه تعلق می‌گیرد. از آنجا که تعلق مهرالمتعه به زوجه، تحت شرایط خاصی انجام می‌گیرد در این مقاله به این سوال پاسخ داده که مهرالمتعه چیست و سپس شرایط، میزان محاسبه به نرخ روز و نحوه مطالبه مهر المتعه را بررسی خواهیم کرد.
مهرالمتعه چیست؟
مهرالمتعه چیست؟ در پاسخ به این سوال باید به یکی از تقسیم‌بندی‌های مهریه در نظام حقوقی کشور ما توجه کرد؛ با این توضیح که مهریه، از نظر تعیین و عدم تعیین آن در ضمن عقد نکاح، به سه نوع تقسیم می‌شود: مهرالمسمی، مهرالمثل و مهرالمتعه.
مهرالمسمی، به مهریه‌ای گفته می‌شود که در هنگام انعقاد عقد نکاح، با توافق زن و شوهر تعیین می‌گردد. مهرالمثل نیز مهریه‌ای است که در هنگام عقد نکاح میزان آن مشخص نشده و میزان آن را دادگاه با توجه به شان و وضعیت زوجه مشخص می‌کند.
اما، نوع سوم مهریهیعنی مهرالمتعه، مهریه‌ای است که همانند مهرالمثل نوع و میزان آن در هنگام انعقاد عقد نکاح توسط زن و شوهر تعیین نشده و مورد توافق قرار نگرفته است. میزان این نوع مهریه را دادگاه تعیین کرده و در تعیین آن وضعیت مالی شوهر در نظر گرفته می‌شود. در بخش‌های بعد شرایط، میزان و نحوه محاسبه مهر المتعه را توضیح خواهیم داد.
برای دریافت مشاوره حقوقی مهریه از وکیل پایه یک دادگستری، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
0
افزودن به تقویم iCALشرایط دریافت مهرالمتعه
برای تعیین شرایط مطالبه مهرالمتعه، باید به قانون مدنی مراجعه کنیم؛ چرا که این قانون منبع اصلی حقوق خانواده و از جمله مهریه در نظام حقوقی کشور ما است. با نگاهی به قانون مدنی معلوم می‌شود که ماده 1093 این قانون به توضیح شرایط دریافت مهرالمتعه پرداخته که این شرایط به شرح زیر هستند:
- اولین شرط از شرایط دریافت مهرالمتعه، آن است که عقد نکاح باید به‌صورت صحیح و شرعی، میان زن و شوهر منعقد شده باشد.
- شرط دیگر دریافت مهر المتعه آن است که طرفین ضمن عقد نکاح، مهریه‌ای را به‌عنوان مهرالمسمی تعیین نکرده و در مورد آن توافق نکرده باشند.
- رابطه جنسی میان زن و شوهر انجام نگرفته باشد.
- و در نهایت مرد قبل از وقوع نزدیکی، زوجه را طلاق دهد. بنابراین اگر نکاح به دلیل دیگری مانند فوت و فسخ از بین برود، مهر المتعه به زن تعلق نخواهد گرفت.
بیشتر بخوانید : تنصیف اموال بین زن و شوهر
مهرالمتعه چقدر است؟
یکی از سوالات رایجی که ممکن است در رابطه با مهرالمتعه مطرح گردد، این پرسش است که مهر المتعه چقدر است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت نه قانون مدنی که قانون اصلی حقوق خانواده در کشور ما بوده است و نه هیچ یک از قوانین دیگر مرتبط با حقوق خانواده، نظیر قانون حمایت خانواده، میزان مهرالمتعه را مشخص نکرده‌اند.
چرا که میزان مهرالمتعه، یک مبلغ ثابت نبوده و در نتیجه قابل تعیین در هیچ قانونی نیز نیست. در واقع میزان مهر المتعه، مطابق ماده 1094 قانون مدنی تعیین می‌گردد که به‌موجب این ماده: «برای تعیین مهرالمتعه، حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه می‌شود.»
آیا مهرالمتعه به نرخ روز محاسبه می شود؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید دید که منظور از عبارت (به نرخ روز) چیست. این اصطلاح در مورد مهرالمسمی به کار رفته، زمانی‌که به صورت وجه نقد تعین شده باشد. با این توضیح که از آنجا که پول تعیین شده به عنوان مهرالمسمی، در گذر زمان ارزش خود را از دست می‌دهد قانون‌گذار این راه‌حل را پیش‌بینی کرده که در صورت مطالبه مهرالمسمی از سوی زوجه این نوع از مهریه، متناسب با نرخ تورم تعدیل شده و به نرخ روز محاسبه گردد. (محاسبه مهریه به نرخ روز)
بنابراین از آنجا که مهرالمتعه، در ضمن عقد نکاح تعیین نمی‌شود مسلماً مسئله افزایش آن، طبق نرخ تورم نیز سالبه به انتفاع موضوع است. البته اگر منظور از محاسبه مهرالمتعه به نرخ روز این امر باشد که میزان مهر المتعه، متناسب با وضعیت مالی شوهر در سال مورد مطالبه تعیین می‌گردد، آن وقت مسئله محاسبه مهرالمتعه به نرخ روز نیز صحیح خواهد بود.
دوره مشاوره مهریه پیش و پس از ازدواج
آگاهی، تضمین شروع یک زندگی روشن
دوره مشاوره مهریه پیش از ازدواج به زوجین کمک می‌کند تا با آگاهی کامل و دیدگاهی واقع‌بینانه در مورد حق زن در زندگی مشترک یعنی مهریه، تصمیم‌گیری کنند.
برای خرید و آشنایی با دوره مهریه بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
نحوه محاسبه و تعیین مهرالمتعه
در بخش‌های قبل به این سوال پاسخ دادیم که مهرالمتعه چیست. سپس شرایط دریافت، میزان و محاسبه این نوع مهریه به نرخ روز را نیز توضیح دادیم. مسئله دیگری که می‌بایست در رابطه با مهرالمتعه مورد بررسی قرار گیرد، نحوه محاسبه مهرالمتعه است.
در رابطه با نحوه محاسبه مهرالمتعه باید گفت، هنگامی‌که زوجه برای مطالبه مهرالمتعه اقدام می‌کند، قاضی دادگاه پرونده را به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع داده و با استفاده از نظر کارشناس رسمی دادگستری، میزان مهرالمتعه را تعیین می‌کند. کارشناس رسمی دادگستری نیز در تعیین میزان مهر المتعه، به ماده 1094 قانون مدنی توجه داشته و جهت تعیین میزان این نوع از مهریه وضعیت شوهر، از حیث فقر و غنا را در نظر می‌گیرد.
نحوه مطالبه مهرالمتعه
در صورتی که شرایط مطالبه و دریافت مهرالمتعه وجود داشته باشد، زوجه این امکان را دارد تا برای مطالبه مهرالمتعه اقدام نماید. از آنجا که نحوه مطالبه مهر المتعه، مراحل مخصوص به خود را دارد در این بخش به این سوال پاسخ خواهیم داد که نحوه مطالبه مهرالمتعه به چه صورت است.
- مرحله اول: در اولین مرحله از مراحل مطالبه مهرالمتعه، زوجه باید برای ثبت دادخواست مطالبه مهرالمتعه اقدام نماید. بدین منظور وی باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و با ارائه مدارک لازم دادخواست مطالبه مهرالمتعه را ثبت کند. مدارک لازم برای مطالبه مهرالمتعه، شامل کارت ملی زوجه، شناسنامه وی و عقدنامه هستند.
- مرحله دوم: دادخواست ثبت شده به دادگاه خانواده صالح ارسال می‌شود و در دفتر کل دادگاه ثبت می‌گردد. در مرحله بعد دادخواست به یکی از شعبه ارسال گردیده که پس از اطمینان از تکمیل بودن دادخواست و مدارک مربوطه وقت رسیدگی تعیین شده و به طرفین دعوا، یعنی زن و شوهر ابلاغ می‌گردد.
- مرحله سوم: در مرحله بعد از مراحل مطالبه مهر المتعه، جلسه دادرسی در وقت تعیین شده تشکیل گردیده و اظهارات زوجه شنیده می‌شود. در صورتی که به نظر قاضی رسیدگی‌کننده به پرونده ادعای زوجه، مقرون به صحت تشخیص داده شود، دادگاه قرار ارجاع امر به کارشناسی را صادر می‌نماید.
- سپس کارشناس رسمی دادگستری با توجه به وضعیت مالی شوهر مبلغی را تحت عنوان مهرالمتعه تعیین کرده و به دادگاه اعلام می‌کند. در مرحله آخر نیز قاضی پرونده با توجه به نظر کارشناس، حکم بر پرداخت مهر المتعه به زوجه را صادر خواهد کرد.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
تفاوت مهرالمتعه و مهرالمثل
اصطلاحی که همواره در کنار مهرالمتعه دیده می‌شود، مهرالمثل است. این دو نوع مهریه از آن جهت که میزان آن‌ها توسط دادگاه تعیین شده، با یکدیگر شباهت دارند؛ اما از آنجا که این دو نوع مهریه، تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند، در این بخش به بررسی تفاوت‌های آن‌ها خواهیم پرداخت.
مهرالمتعه، صرفا در یک مورد تعیین می‌گردد . آن هم در جایی است که مهرالمسمی تعیین نشده، نزدیکی میان زوجین واقع نشده و شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد. اما، مهرالمثل در چهار مورد تعیین می‌گردد:
- اول در صورت عدم تعیین مهریه در عقد نکاح و وقوع رابطه جنسی میان زن و شوهر؛
- دوم، در صورت عدم تعیین مهرالمسمی در عقد نکاح و وقوع طلاق بعد از رابطه جنسی میان زن و شوهر؛
- سوم، در صورت بطلان عقد نکاح و جهل زن به بطلان و وقوع رابطه جنسی میان زن و شوهر؛ چهارم، مجهول بودن یا مالیت نداشتن مهرالمسمی.
- مهرالمتعه، با توجه به وضعیت مالی شوهر تعیین می‌شود؛ اما؛ مهرالمثل با توجه به ویژگی‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی زوجه تعیین می‌گردد.
مهرالمتعه در عقد موقت
آیا مهرالمتعه در عقد موقت نیز قابل تعیین است؟ پاسخ این سوال منفی است. علت این مسئله، آن است که در عقد موقت برخلاف عقد دائم، باید مهریه تعیین گردد و در صورت عدم تعیین مهرالمسمی در عقد نکاح، نکاح موقت یا همان صیغه، باطل خواهد بود. بنابراین، در چنین وضعیتی نوبت به تعیین مهرالمتعه نمی‌رسد.
کلام نهایی
مهرالمتعه، در صورتی تعیین می‌گردد که مهریه‌ای در عقد نکاح تعیین نشده باشد و نزدیکی میان زن و شوهر انجام نگرفته و مرد پیش از وقوع نزدیکی، زن خود را طلاق دهد. تعیین مهر المتعه، توسط دادگاه و با ارجاع مورد به کارشناس رسمی دادگستری انجام گرفته و در تعیین این نوع از مهریه، وضعیت شوهر از حیث فقر و غنا در نظر گرفته می‌شود.
سوالات متداول مهرالمتعه
تلفظ مهرالمتعه به چه صورت است؟
در تلفظ مهرالمتعه، (م) در کلمه مهر، با فتحه، (ر) با ضم و (م) در متعه، با ضم خوانده می‌شود.
دیدگاهتان را بنویسید