مهرالمثل چیست و چقدر است؟
مهرالمثل یکی از انواع مهریه است که لازم است با آن آشنا شوید. مهریه به عنوان یکی از حقوق مالی زوجه در عقد نکاح، دارای انواعی است که یکی از انواع آن، مهر المثل است. از آنجا که تعلق این نوع از مهریه به زن، دارای شرایط خاصی است، در این مقاله، نحوه تعیین، نحوه مطالبه، میزان و تفاوت مهرالمثل با انواع دیگر مهریه را بررسی خواهیم کرد.
مهرالمثل چیست؟
برای پاسخ به این سوال، نخست لازم است تا به برسی انواع مهر بپردازیم. مهریه در یک تقسیم‌بندی، به مهرالمسمی و مهرالمثل تقسیم می‌گردد. منظور از مهرالمسمی، مهریه‌ای است که با توافق طرفین تعیین می‌شود. حال اگر مهرالمسمی در عقد نکاح تعیین نشده و یا عقد نکاح و یا توافق مهرالمسمی، به دلایلی باطل باشد، تحت شرایط خاصی، مهریه‌ای به زوجه تعلق می‌گیرد که به آن، مهرالمثل گفته شده که با توجه به خصوصیات زن و شرایط زمانی و مکانی تعیین می‌گردد.
زن در چه صورتی مستحق مهرالمثل است؟
برای پاسخ به این سوال باید به قانون مدنی مراجعه کنیم. مطابق مواد 1087، 1093، 1099 و 110 این قانون، در مواردی، مهر المثل به زوجه تعلق می‌گیرد. این موارد عبارتند از:
مهرالمثل زن چقدر است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، در هیچ‌یک از قوانین کشور ما، مبلغ خاصی به عنوان میزان مهر المثل در نظر گرفته نشده و میزان این نوع از مهریه، مطابق معیار ذکر شده در ماده 1091 قانون مدنی تعیین می‌گردد. به‌موجب این ماده: «برای تعیین مهرالمثل، باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب و همچنین، معمول محل و غیره در نظر گرفته شود.»
بنابراین، میزان این مهریه برای تمام زنان، یک رقم مشخص و واحد نیست، بلکه از یک فرد به فرد دیگر، با توجه به معیارهایی نظیر وضعیت خانوادگی، سن، تحصیلات، موقعیت شغلی، شهر محل زندگی و عواملی از این دست و با در نظر گرفتن وضعیت زن در مقایسه با اقوام و نزدیکان وی تعیین می‌گردد. همچنین، عرف زمانی و مکانی نیز در تعیین میزان این مهریه تاثیر‌گذار هستند.
برای دریافت مشاوره مهریه در رابطه با مهر المثل از وکیل پایه یک دادگستری فرم زیر را پر کنید.
0
افزودن به تقویم iCALنحوه محاسبه و تعیین مهر المثل برای زن
نحوه محاسبه و تعیین مهرالمثل برای زن، مساله دیگری است که باید در رابطه با این نوع از مهریه، مورد بررسی قرار گیرد. نحوه محاسبه و تعیین مهر المثل برای زن، بدین صورت بوده که در هر مورد که مطالبه مهریه انجام شود، دادگاه، با استفاده از نظر کارشناس رسمی دادگستری، میزان مهرالمثل را محاسبه و تعیین می‌کند.
کارشناس رسمی دادگستری نیز، با توجه به ماده 1091 قانون مدنی اقدام کرده که به‌موجب آن، برای تعیین این مهریه لازم است تا وضعیت زوجه از حیث موقعیت خانوادگی، سن، تحصیلات، شغل و … در مقایسه با زنان نظیر وی و اقوام و نزدیکان او، مورد لحاظ قرار گیرد.
نحوه مطالبه مهرالمثل
از آنجا که برای محاسبه مهر المثل، ابتدا باید این حق مالی، توسط زوجه، مورد مطالبه قرار گیرد، در این بخش، به بررسی نحوه مطالبه این نوع از مهریه خواهیم پرداخت. برای مطالبه و اجرا گذاشتن مهریه ، زن باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و برای ثبت دادخواست مطالبه مهرالمثل اقدام نماید. به منظور ثبت و ارجاع این دادخواست به دادگاه صالح، لازم است تا زوجه مدارک لازم، شامل عقدنامه، شناسنامه و کارت ملی را ضمیمه دادخواست کرده و هزینه دادرسی معادل دعاوی مالی را نیز بپردازد.
در مرحله بعد، دادخواست ثبت شده به دادگاه خانواده دارای صلاحیت فرستاده شده که پس از ثبت در دفتر کل، به یکی از شعب ارسال می‌گردد. پس از وصول دادخواست به شعبه، دفتر شعبه، وقت رسیدگی را تعیین کرده و به طرفین، یعنی زن و شوهر ابلاغ می‌کند. سپس، جلسه دادرسی برای رسیدگی به خواسته، تشکیل شده و اظهارت طرفین اخذ می‌گردد. در ادامه، پرونده، جهت اظهارنظر کارشناس مربوطه، به یکی از کارشناسان رسمی دادگستری ارجاع شده که پس از اظهارنظر کارشناس و تایید قاضی پرونده، رای بر الزام شوهر بر پرداخت مهریه صادر می‌گردد. شما می‌توانید مطالبه مهریه خود از طریق یک وکیل مهریه در تهران انجام دهید.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
تفاوت مهر المثل و مهرالمسمی
تفاوت مهرالمثل و مهرالمسمی، آن است که مهرالمسمی، با توافق زن و شوهر تعیین شده و مقدار آن، مشخص است؛ در حالی‌که مهرالمثل، در مواردی تعیین می‌گردد که توافقی برای تعین مهرالمسمی انجام نگرفته و یا اینکه عقد نکاح یا توافق مهریه، به دلایلی باطل است. همچنین، برخلاف مهرالمسمی، میزان این مهریه، مشخص نبوده و توسط دادگاه تعیین می‌گردد.
قانون احکام مهرالمثل
احکام مهر المثل، در قانون مدنی کشور ما مشخص شده است. منبع قانون‌گذار در تعیین این احکام، شریعت اسلام و به‌طور اخص، فقه شیعه است. لذا، ما نیز در ادامه، در دو قسمت جداگانه، به بررسی قانون احکام مهرالمثل خواهیم پرداخت.
احکام فقهی مهرالمثل
احکام فقهی این مهریه، بعضا در قرآن و بعضا در روایات و کتب فقهی شیعه بیان شده است. از آنجا که این آیات و روایات، منبع اصلی قانون مدنی کشور ما در تعیین قوانین این نوع از مهریه بوده، در این بخش، به بیان برخی از مهم‌ترین احکام فقهی آن خواهیم پرداخت.
مهرالمثل، اختصاص به عقد نکاح دائم داشته و در عقد موقت یا همان صیغه، وجود ندارد.
در صورتی‌که دختربچه‌ای به نکاح دیگری درآمده و ولی او، مهریه وی را کمتر از مهر المثل قرار داده یا اینکه ولی پسربچه‌ای، مهریه وی را به میزانی بیشتر از آن قرار دهد، به عقیده برخی از فقهای شیعه، مهریه تعیین شده، باطل بوده و مهرالمثل، جایگزین مهریه تعیین شده می‌گردد.
یکی از دیگر از موارد، در جایی است که صداق یعنی مهریه فاسد باشد، مانند اینکه خمر (یعنی شراب) مهریه قرار داده شود.
احکام حقوقی مهر المثل
به موجب ماده 1087 قانون مدنی، در صورتی‌که در عقد نکاح، مهرالمسمی تعیین نشده و رابطه جنسی میان زن و شوهر واقع شود، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد.
مطابق ماده 1093 قانون مدنی، در صورتی‌که مهرالمسمی در عقد نکاح تعیین نشده و بعد از رابطه جنسی میان زن و شوهر، طلاق انجام گیرد، زوجه، مستحق مهرالمثل خواهد بود.
مطابق ماده 1099 قانون مدنی، در صورت بطلان عقد نکاح، جهل زن به این بطلان و وقوع رابطه جنسی میان زن و شوهر، مهرالمثل به زن تعلق خواهد گرفت.
به‌موجب ماده 1100 قانون مدنی، در صورت مجهول بودن مهرالمسمی یا مالیت نداشتن آن، در این حالت نیز زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.
دیه مهرالمثل چیست و چقدر است؟
قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی، در مواردی، علاوه بر مجازات اصلی، پرداخت مهر المثل را به زنی که قربانی جرم شده را مورد پیش‌بینی قرار داده است. این مهریه، در اصطلاح، دیه مهرالمثل نامیده شده که موارد تعیین و میزان آن به شرح زیر است:
- در زنای به عنف، زناکار علاوه بر تحمل مجازات اصلی، ملزم به پرداخت این نوع از مهریه نیز است.
- در مورد کندن یا از بین بردن تمام موی سر زن، اگر آن مو دوباره بروید، لازم است تا این مهریه به زن پرداخت گردد.
- در مورد کندن یا از بین بردن قسمتی از موی سر زن، به نسبت موی کنده شده نسبت به تمام مو، مهر المثل به زن پرداخت می‌گردد.
- در افضا (یکی شدن مجرای ادرار یا مدفوع با مجرای عادت ماهیانه)، که در نتیجه مقاربت یا غیر آن انجام گیرد، لازم است تا مهرالمثل پرداخت شود.
مهر المثل در عقد موقت
معمولا، مهرالمثل اختصاص به نکاح دائم داشته و در عقد موقت یا همان صیغه موردی پیدا نمی‌کند. با این وجود، لازم است تا به این نکته توجه شود که در هر فرضی که نکاح موقت، بنابر دلایلی باطل باشد و نزدیکی یا همان رابطه جنسی نیز میان زن و شوهر انجام گرفته باشد، این مهریه به زن تعلق خواهد گرفت.
مهرالمثل دختر چیست؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، از آنجا که دختر باکره، رابطه جنسی را تجربه نکرده است، مهرالمثل صرفا در شرایط خاصی به وی تعلق می‌گیرد؛ چراکه فروضی مانند عدم تعیین مهریه در عقد نکاح و وقوع نزدیکی میان زن و شوهر، در مورد دختر باکره قابل اعمال نیست. لذا، در ادامه، به بررسی فروضی خواهیم پرداخت که در آن فرض‌ها، این نوع از مهریه به دختر باکره تعلق می‌گیرد.
چنانچه مهرالمسمی تعیین شده در زمان انعقاد عقد نکاح، مجهول بوده یا مالیت نداشته باشد، در این حالت زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.
در زنای به عنف، علاوه بر مجازات اصلی، لازم است تا مهر المثل نیز به دختر باکره پرداخت شود.
در موردی که تمام موی سر دختر باکره کنده شده یا از بین برده شود، در صورت رویش مجدد مو، می‌بایست این مهریه به دختر باکره پرداخت گردد.
در مورد کندن یا از بین قسمتی از موی سر دختر باکره، دختر باکره، به نسبت موی کنده شده نسبت به تمام مو، مستحق دریافت مهر المثل خواهد بود.
در افضا (یکی شدن مجرای ادرار یا مدفوع با مجرای عادت ماهیانه)، در نتیجه مقاربت یا غیر آن، این نوع مهریه به دختر باکره پرداخت می‌شود.
نمونه رای مهر المثل
در این بخش، قصد داریم تا یک نمونه رای مهر المثل را ارائه کنیم که علاقه‌مندان جهت مطالعه این رای، می‌توانند از فایل پی دی اف زیر استفاده نمایند.
کلام نهایی
اگر مهرالمسمی در عقد نکاح تعیین نشده و یا عقد نکاح و یا توافق مهرالمسمی، به دلایلی باطل باشد، تحت شرایط خاصی، مهریه‌ای به زوجه تعلق می‌گیرد که به آن، مهرالمثل گفته می‌شود. تعیین این مهریه طبق نظر کارشناس دادگستری و با توجه به وضعیت خانوادگی و فردی زن انجام می‌گیرد.
سوالات متداول
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
من نمونه رای مهرالمثل رو دانلود کردم استفاده کردم عالی بود