مهریه عندالاستطاعه چیست؟ [قوانین جدید]
یکی از انواع مهریه در اسلام، مهریه عندالاستطاعه است و از آنجا که دارای شرایط و احکام مخصوص به خود بوده، لازم است تا از منظر حقوقی، مورد بررسی قرار گیرد. لذا، در این مقاله، به توضیح فواید، قوانین جدید، شرایط و نحوه گرفتن مهریه عندالاستطاعه خواهیم پرداخت.
مهریه عندالاستطاعه چیست؟
مطابق قوانین کشور ما مهریه بر دو نوع است: مهریه عندالاستطاعه و مهریه عندالمطالبه.
منظور از مهریه عندالاستطاعه، آن است که پرداخت مهریه، منوط به داشتن توانایی و استطاعت مالی زوج گردد. بنابراین، در مهریه عندالاستطاعه، زن زمانی می‌تواند برای دریافت مهریه اقدام نماید که پیش از آن، توانایی و استطاعت مالی شوهر برای پرداخت مهریه را اثبات کرده باشد.
◀ همچنین، زوجین می‌توانند دریافت مهریه توسط زوجه را منوط به گذشت مدت زمان خاصی نیز کنند. به‌عنوان مثال، می‌توان در عقدنامه چنین قید نمود که تا مدت 5 سال از زمان وقوع عقد نکاح، زوجه حق مطالبه مهریه تعیین شده در عقدنامه را نخواهد داشت. لازم به ذکر است که بحث موجل کردن مهریه و تعیین زمان برای مطالبه آن مسئله‌ای متفاوت از مهریه عندالاستطاعه و منوط کردن دریافت مهریه بر توانایی مالی زوج است.
برای دریافت مشاوره از بهترین وکیل مهریه در تهران فرم زیر را پر کنید.
0
افزودن به تقویم iCALفواید مهریه عندالاستطاعه
پس از پاسخگویی به این سوال که مهریه عندالاستطاعه چیست، در این بخش قصد داریم به بررسی این مسئله بپردازیم که آیا تعیین مهریه به صورت عندالاستطاعه، فوایدی برای زوجین دارد یا خیر.
فایده اصلی مهریه عندالاستطاعه، برای شوهر است؛ با این توضیح که در این نوع از مهریه، زوج زمانی ملزم به پرداخت مهریه است که از توانایی مالی لازم برای پرداخت مهریه برخوردار باشد. بنابراین مسئله اعسار و جلب شوهر برای پرداخت مهریه منتفی است. فایده مهریه عندالاستطاعه، برای زوجه نیز این مساله است که احتمال دریافت مهریه توسط زن را افزایش می‌دهد، چرا که زوجه با اثبات توانایی مالی شوهر می‌تواند مهریه خود را به‌طور کامل وصول کند. [برخی گفته‌اند اتفاقا تعیین مهریه به‌صورت عندالاستطاعه، شانس زن برای دریافت مهریه را کاهش می‌دهد.]
◀ علت این مساله، آن است که با تعیین مهریه بدین صورت، در صورت نبود مال برای شوهر، دیگر امکان تقسیط مهریه و جلب شوهر برای زوجه وجود نخواهد داشت.
قانون جدید مهریه عندالاستطاعه
منظور از قانون جدید مهریه عندالاستطاعه، قوانینی است که پس از قانون مدنی به تصویب رسیده‌اند.
شرایط گرفتن مهریه عندالاستطاعه
برای اینکه زوجه بتواند برای گرفتن مهریه عندالاستطاعه اقدام کند و تمام یا بخشی از مهریه خود را مطالبه نماید، لازم است تا شرایط خاصی وجود داشته باشد. لذا در این بخش، به بررسی این شرایط پرداخته و خواهیم گفت که شرایط گرفتن مهریه عندالاستطاعه چیست.
- برای مطالبه و گرفتن مهریه عندالاستطاعه، زوجه باید استطاعت و توانایی مالی زوج را اثبات کند. این مسئله، با معرفی مال متعلق به شوهر امکان‌پذیر است. این مال می‌تواند ملک، خودرو، حساب بانکی، سهام و هر مال قابل توقیف دیگری باشد.
- مال معرفی شده نباید از مستثنیات دین باشد.
- در صورتی که شوهر با وجود استطاعت و توانایی مالی، از پرداخت مهریه زوجه خودداری کند، زن باید برای مطالبه و دریافت مهریه عندالاستطاعه، از طریق مراجع رسمی اقدام نماید.
دوره مشاوره مهریه پیش و پس از ازدواج
آگاهی، تضمین شروع یک زندگی روشن
دوره مشاوره مهریه پیش از ازدواج به زوجین کمک می‌کند تا با آگاهی کامل و دیدگاهی واقع‌بینانه در مورد حق زن در زندگی مشترک یعنی مهریه، تصمیم‌گیری کنند.
برای خرید و آشنایی با دوره مهریه بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق
◀مطالبه مهریه عندالاستطاعه، همواره ملازمه با طلاق ندارد. بنابراین زوجه می‌تواند بدون درخواست طلاق هم، مهریه خود را از شوهر مطالبه کند. با این وجود، در اکثر موارد، پس از بروز اختلافات و درخواست جدایی است که بحث مطالبه مهریه عندالاستطاعه مطرح می‌گردد.
تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق یک طرفه
از آنجا که طلاق یک‌طرفه، ممکن است از طرف مرد باشد یا زن، تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق یک‌طرفه نیز باید در این دو فرض مورد بررسی قرار گیرد. در طلاق یک‌طرفه از طرف مرد، مطابق ماده 29 قانون حمایت خانواده دادگاه باید در حکم خود تکلیف حقوق مالی زوجه را مشخص کند.
در مورد مهریه عندالاستطاعه، زوجه می‌تواند قبل از صدور حکم دادگاه، اموال متعلق به شوهر را به دادگاه معرفی کرده تا با اثبات استطاعت مالی شوهر، بتواند مهریه خود را مطالبه نماید. در این صورت، دادگاه در رای صادره شوهر را ملزم به پرداخت مهریه خواهد نمود. اما چنانچه زوجه نتواند استطاعت مالی زوج را اثبات کند، از آنجا که مهریه عندالاستطاعه، قابل مطالبه نبوده در رای دادگاه نیز به آن اشاره‌ای نخواهد شد.
◀ در طلاق از طرف زن، در صورتی که درخواست طلاق قبل از مطالبه مهریه به دادگاه ارائه شده باشد، دادخواست مطالبه مهریه عندالاستطاعه نیز به همان شعبه پرونده طلاق ارجاع می‌شود. البته رسیدگی و صدور حکم به پرداخت مهریه منوط به این است که زوجه بتواند توانایی مالی شوهر را اثبات نماید.
تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق توافقی
مهریه عندالاستطاعه در طلاق توافقی، بستگی به توافق زوجین دارد؛ با این توضیح که اگر طرفین بر طلاق توافقی بدون پرداخت مهریه توافق نمایند، مهریه‌ای به زوجه پرداخت نشده و در رای دادگاه نیز قید نمی‌شود. اما در صورت توافق زوجین بر پرداخت تمام یا قسمتی از مهریه این مساله در رای دادگاه قید شده و زوجه حق دریافت مهریه را خواهد داشت.
چگونه مهریه عندالاستطاعه را بگیریم؟
این سوالی است که ممکن برای بسیاری از خانم‌هایی که قصد طلاق و به اجرا گذاشتن مهریه خود را دارند، مطرح گردد. در پاسخ به این سوال باید گفت نحوه و مراحل اجرا گذاشتن مهریه عندالاستطاعه، به شرح زیر است:
در مورد مهریه عندالاستطاعه نیز زوجه باید برای اجرا گذاشتن مهریه خود، ابتدا از طریق اجرای ثبت اقدام نماید. با این توضیح که زن باید ابتدا به دفترخانه محل عقد نکاح مراجعه کرده و درخواست اجرا گذاشتن مهریه عندالاستطاعه را ارائه کند. سپس با در دست داشتن رسید دفترخانه، به اجرای ثبت مراجعه کند.
در مرحله بعد، زوجه به دایره اجرای ثبت (اداره ثبت اسناد و املاک) مراجعه کرده و فرم مربوط به اجرا گذاشتن مهریه عندالاستطاعه را تکمیل و تقدیم می‌کند. اجراییه به شوهر ابلاغ شده و پس از بازگشت نسخه دوم ابلاغیه، این امکان برای زن وجود داشته که درخواست توقیف اموال شوهر را به اجرای ثبت ارائه نماید.
پس از توقیف اموال شوهر و درخواست فروش اموال از طرف زن، اموال توقیف شده، به‌موجب قوانین ثبتی در جریان مزایده به فروش رفته، ابتدا هزینه نیم‌عشر اجرایی کسر شده و سپس معادل مهریه عندالاستطاعه به وی پرداخت می‌گردد.
در مورد مهریه عندالمطالبه، در صورتی که زوجه نتواند اموال قابل توقیفی را به اداره ثبت معرفی کند، وی می‌تواند با دریافت گواهی از آن اداره برای مطالبه مهریه به دادگاه مراجعه کند. اما آیا این روش در مورد مهریه عندالاستطاعه نیز امکان‌پذیر است؟ تردید از آنجا ناشی می‌شود که در مهریه عندالاستطاعه، زوجه باید اموال متعلق به شوهر را معرفی کند تا بتواند برای مطالبه مهریه خود اقدام نماید؛ ◀ حال آنکه با عدم معرفی مال به اداره ثبت، عملا توانایی مالی زوج، قابل اثبات نبوده و در نتیجه زن نمی‌تواند برای مطالبه مهریه به دادگاه مراجعه کند.
تنها در یک فرض است که پس از صدور گواهی اداره ثبت، زوجه می‌تواند برای گرفتن مهریه عندالاستطاعه به دادگاه مراجعه کند و آن هم فرضی است که شوهر، دارای اموالی بوده که توسط اداره ثبت قابل استعلام و توقیف نیست.
✔ مثال بارز این اموال، املاک قولنامه‌ای هستند. بنابراین در سایر فروض در مورد مهریه عندالاستطاعه زوجه نمی‌تواند برای مطالبه مهریه به دادگاه مراجعه کند مگر اینکه بعدا اموالی از شوهر یافت شود که توانایی مالی او را نشان دهد.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
آیا مهریه عندالاستطاعه زندان دارد؟
مساله زندان در مورد مهریه، در جایی مطرح می‌گردد که زوجه دادخواست مهریه را به دادگاه خانواده ارائه کند اما زوج، به‌دلیل اعسار و ناتوانی مالی، از پرداخت مهریه و یا اقساط آن خودداری می‌کند.
◀ در مورد مهریه عندالاستطاعه، از آنجا که پیش شرط مطالبه و دریافت مهریه، اثبات استطاعت و توانایی مالی زوج توسط زوجه است، عملا بحث اعسار و زندانی شدن زوج نیز مطرح نمی‌گردد؛ چرا که با معرفی اموال شوهر، مهریه از محل همان اموال پرداخت شده و در نتیجه موردی برای جلب و حبس شوهر باقی نمی‌ماند.
وضعیت مستثنیات دین در مهریه عندالاستطاعه
منظور از مستثنیات دین، اموالی است که نمی‌توان برای فروش آن‌ها جهت پرداخت دین مدیون اقدام کرد. بنابراین، مهریه عندالاستطاعه نیز که دینی بر عهده شوهر بوده از محل مستثنیات دین، قابل پرداخت نیست.
◀ این مستثنیات به‌موجب ماده 24 قانون مدنی نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، عبارتند از: منزل مسکونی، اثاثیه مورد نیاز، آذوقه، کتب و ابزار علمی، وسایل و ابزار کار، تلفن مورد نیاز مدیون و مبلغ رهن اجاره.
کلام نهایی
منظور از مهریه عندالاستطاعه، آن است که پرداخت مهریه، منوط به داشتن توانایی و استطاعت مالی زوج گردد. مهریه عندالاستطاعه زندان نداشته و از محل مستثنیات دین نیز قابل وصول نیست. برای اجرا گذاشتن چنین مهریه‌ای، زوجه باید ابتدا از طریق اجرای ثبت اقدام نماید.
سوالات متداول:
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
اگر مهریه عندالاستطاعه باشه زندان داره؟
سلام دوست عزیز خیر در مهریه عندالاستطاعه، جلب همسر منتفی می شود.