وکالت بلاعزل و انواع آن
وکالت بلاعزل، یکی از اقسام وکالت است که با تنظیم سند رسمی اعطا می‌گردد. از آنجا که احتمال کلاهبرداری با این نوع از وکالت‌نامه بسیار زیاد است، لازم است تا نکات حقوقی مربوط به تنظیم آن رعایت گردد؛ لذا، در مقاله حاضر، انواع، مدارک، هزینه، نحوه ابطال و استعلام وکالت بلاعزل را بررسی خواهیم کرد.
وکالت بلاعزل چیست ؟
در وکالت بلاعزل، به‌عنوان یکی از انواع عقد وکالت، موکل، در یک سند وکالت، اختیاراتی را به وکیل مدنی تفویض کرده و در همان سند وکالت، حق عزل وکیل را از خود ساقط می‌نماید. به این ترتیب، موکل دیگر حق ندارد تا برای عزل وکیل اقدام نماید.
انواع وکالت بلاعزل
وکالت بلاعزل، از جهات گوناگونی قابل تقسیم است. از نظر حدود اختیارات وکیل، این نوع وکالت به وکالت بلاعزل عام (تام‌الاختیار) و وکالت بلاعزل خاص تقسیم می‌شود. منظور از وکالت بلاعزل عام یا تام‌الاختیار، وکالتی است که موکل در تمام امور خود به وکیل مدنی اعطای وکالت کرده و حق عزل وکیل را هم ندارد.
در مقابل، وکالت بلاعزل خاص قرار داشته که در آن، موکل تنها در امور خاصی به وکیل مدنی اعطای وکالت کرده و حقی برای عزل وکیل نیز ندارد. همچنین، وکالت بلاعزل، از نظر موضوع وکالت به انواع مختلفی مانند وکالت بلاعزل در فروش ملک و وکالت بلاعزل اداری تقسیم می‌گردد.
برای دریافت مشاوره حقوقی وکالت بلاعزل، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
0
افزودن به تقویم iCAL
مدارک لازم برای تنظیم وکالت بلاعزل
برای اعطای این نوع از وکالت، وکیل و موکل باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه نمایند. به منظور تنظیم سند وکالت بلاعزل، لازم است تا مدارکی به سردفتر ارائه گردد. مدارک لازم برای تنظیم سند وکالت نامه عبارت‌اند از: کارت ملی و شناسنامه وکیل و موکل. همچنین، درصورتی‌که موضوع وکالت بلاعزل، بیع (خرید و فروش) ملک یا خودرو باشد، لازم است تا اسناد مالکیت آن اموال نیز ارائه گردد.
هزینه تنظیم وکالت بلاعزل
دفتر اسناد رسمی در صورتی برای تنظیم سند وکالت بلاعزل اقدام می‌نماید که هزینه مربوط به تنظیم این سند پرداخت گردد. هزینه تنظیم سند وکالت بلاعزل، در مورد وکالت‌نامه‌های فروش یا انتقال، مبلغ 680 هزار تومان بوده و در مورد سایر وکالت‌نامه‌ها مبلغ 400 هزار تومان است.
نمونه متن وکالت بلاعزل
هنگامی‌که وکیل و موکل با در دست داشتن مدارک لازم، به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده تا سردفتر، سند وکالت بلاعزل مورد نظر آنها را تنظیم کند، تنظیم این سند با متن خاصی انجام می‌گیرد. لذا، در ادامه، یک نمونه متن وکالت بلاعزل را ارائه کرده که خوانندگان محترم می‌توانند با دانلود فایل پی‌دی‌اف زیر، این نمونه متن را مطالعه نمایند.
وکالت بلاعزل چگونه باطل می شود؟
در وکالت بلاعزل، همان‌طور که از عنوان آن مشخص است، موکل نمی‌تواند وکیل را عزل کند. اما، وکالت ممکن است از راه‌های دیگری باطل شده و از بین برود. به همین دلیل، در این بخش، به بررسی راه‌های از بین رفتن وکالت بلاعزل پرداخته و به این سؤال پاسخ می‌دهیم که وکالت بلاعزل چگونه باطل می‌شود.
| در صورتی که هر یک از وکیل یا موکل، فوت کرده یا مجنون شود و همچنین، در وکالت در امور مالی مانند بیع، هریک از وکیل یا موکل سفیه شوند. تشخیص سفیه شدن یا جنون با دادگاه بوده و توسط پزشکی قانونی انجام می‌گیرد. |
| موکل خودش موضوع وکالت را انجام دهد. به عنوان مثال، اگر وکالت بلاعزل برای فروش ملکی اعطا شده، موکل خودش ملک را بفروشد. |
| موضوع وکالت به دلایلی از بین برود. مانند اینکه موکل برای اجاره‌دادن خودرو، به وکیل وکالت بلاعزل داده و سپس، خودرو آتش گرفته و از بین برود. |
| مدتی که در متن سند وکالت بلاعزل ذکر شده، به پایان برسد. |
| وکالت بلاعزل، ضمن یک عقد لازم اعطا شده، اما آن قرارداد لازم، به دلایلی باطل شود. منظور از عقد لازم، قراردادی است که هیچ یک از طرفین، حق فسخ آن را نداشته مگر در صورت وجود یکی از خیارات، نظیر بیع (قرارداد خرید و فروش). |
| وکیل از انجام موضوع وکالت استعفا داده و به این ترتیب، قرارداد وکالت را به‌صورت یک‌طرفه فسخ نماید. |
| موکل اقدام به طرح دعوای ابطال وکالت بلاعزل نموده و رأی قطعی نیز در این زمینه صادر شود. به عنوان مثال، موکل بتواند این مسئله را اثبات کند که برخلاف آنچه در قرارداد وکالت ذکر شده، وکالت در واقع، ضمن یک عقد خارج لازم اعطا نشده است. |
پشیمانی از وکالت بلاعزل
در غیر از موارد معاملات خرید و فروش، اگر شخصی از اعطای وکالت بلاعزل پشیمان شود، آیا می‌تواند قرارداد وکالت بلاعزل را فسخ کند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت، در وکالت بلاعزل، قاعدتا موکل نمی‌تواند برای عزل وکیل اقدام نماید. بااین‌وجود، موکل در دو مورد می‌تواند از زیان بیشتر به واسطه وکالت بلاعزل اعطا شده جلوگیری کند که در بخش بعد، به توضیح این موارد می‌پردازیم.
نحوه ابطال وکالت بلاعزل
هرچند، قاعدتا، در وکالت بلاعزل، موکل نمی‌تواند وکیل را عزل نماید، اما، راه‌هایی وجود دارد تا بتواند برای ابطال وکالت اقدام کند. اول آنکه اگر وکالت بلاعزل برای فروش ملک موکل اعطا شده و وکیل در فروش ملک، رعایت مصلحت موکل را نکند، موکل می‌تواند معامله انجام گرفته را ابطال نماید. به‌عنوان‌مثال، اگر وکیل وکیل فروش ملک ، ملک را به قیمت بسیار پایین به خودش بفروشد.
همچنین، در سند وکالت بلاعزل، این عبارت درج می‌شود: موکل ضمن عقد خارج لازم حق عزل وکیل را اسقاط نمود. حال، اگر موکل بتواند اثبات کند که در واقع، عقد لازمی منعقد نشده و حکم قطعی دادگاه را در این زمینه اخذ نماید، می‌تواند وکالت بلاعزل را ابطال کند. یکی دیگر از مواردی که در صورت وجود آن، موکل می‌تواند برای ابطال این نوع وکالت نامه اقدام نماید، جعل در وکالت‌نامه است.
رای وحدت رویه در خصوص ابطال وکالت بلاعزل
در این بخش، یک نمونه رای وحدت رویه در خصوص ابطال وکالت بلاعزل را ارائه کرده که علاقه‌مندان می‌توانند جهت مطالعه این رأی، فایل پی‌دی‌اف زیر را دانلود نمایند.
وکالت بلاعزل بعد از فوت
وکالت بلاعزل، یک عقد جایز است. یکی از خصوصیات عقد جایز، آن است که با فوت هر یک از طرفین عقد، از بین رفته و باطل می‌شود؛ بنابراین، در صورت فوت وکیل یا موکل، وکالت بلاعزل نیز باطل می‌شود. حال، اگر طرفین، ضمن عقد وکالت نامه شرط کنند که وکالت بعد از فوت موکل نیز ادامه یابد، آیا وکالت بلاعزل بعد از فوت موکل استمرار می‌یابد؟
در این مورد، میان حقوق دانان اختلاف‌نظر وجود دارد. به نحوی که برخی این شرط را باطل دانسته و برخی دیگر، آن را صحیح می‌دانند. به‌هرحال، اگر شخصی قصد دارد تا اقدام به اعطای وکالت بلاعزلی کرده که بعد از فوت وی نیز باقی بماند، بهتر است تا از عبارت (وکیل در حیات و وصی در ممات) استفاده کرده تا وکیل بعد از فوت موکل، به عنوان وصی وی به انجام امور وکالت ادامه دهد.
کلاهبرداری در وکالت بلاعزل
به دلیل اینکه در وکالت بلاعزل، موکل، حق عزل وکیل را از خود ساقط می‌کند، این مسئله می‌تواند زمینه کلاهبرداری در وکالت بلاعزل را فراهم کند. به این ترتیب که اگر وکیل، شخص قابل اطمینان و پایبند به اصول اخلاقی نباشد، می‌تواند از طریق جعل وکالت نامه، تغییر مفاد آن یا فروش مال موضوع وکالت به خودش، به کلاهبرداری در وکالت بلاعزل دست بزند.
به همین دلیل است که قویا توصیه می‌شود که اشخاص متقاضی اعطای وکالت، جز در مورد خرید و فروش مال، از تنظیم سند وکالت به صورت بلاعزل خودداری کنند. اما، در صورتی که شخصی همچنان اصرار بر اعطای وکالت بلاعزل داشته باشد، لازم است تا ابتدا به مشاوره حقوقی خرید و فروش ملک با یک وکیل پایه یک دادگستری پرداخته و سپس، با مراجعه به یک دفتر اسناد رسمی معتبر، اقدام به تنظیم سند وکالت بلاعزل نماید.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
اثبات مالکیت با وکالت بلاعزل
آیا اثبات مالکیت ملک با وکالت بلاعزل امکان‌پذیر است؟ برای پاسخ به این سؤال، نخست بهتر است تا با یک مثال، به توضیح بیشتر مسئله بپردازیم. فرض کنید شخصی ملکی را به دیگری فروخته و سپس، فروشنده با اعطای وکالت بلاعزل در فروش ملک به خریدار، این امکان را به وی می‌دهد تا برای سند زدن اقدام نماید.
لیکن، فروشنده، پس از اعطای وکالت بلاعزل به خریدار نخست، مجددا برای فروش ملک به شخص دیگری اقدام می‌کند. اکنون، آیا خریدار نخست می‌تواند به استناد وکالت بلاعزل اعطا شده، برای اثبات مالکیت خود اقدام کرده و معامله دوم را باطل نماید؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت، وکالت بلاعزل در فروش ملک، صرفا یک وکالت است و بیع (قرارداد خرید و فروش) محسوب نمی‌شود؛ بنابراین، اگر خریداری که وکالت بلاعزل را از فروشنده دریافت کرده، بخواهد مالکیت خود را اثبات نماید، لازم است تا با ارائه قولنامه یا با استناد به سایر ادله مانند شهادت شهود و فیش واریز ثمن معامله، وقوع بیع را اثبات کرده تا به این ترتیب، مالکیت خود را نیز اثبات نماید.
نحوه شکایت برای وکالت بلاعزل
در صورتی که موکل، قصد داشته باشد وکالت بلاعزل را ابطال نماید، لازم است تا به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست مربوطه را ثبت کند. این دادخواست برای دادگاه صالح ارسال شده و پس از تشکیل جلسه دادرسی، در صورتی که دادگاه، صحت ادعای موکل را احراز کند، رأی مقتضی را صادر خواهد کرد.
تفاوت وکالت فروش با وکالت بلاعزل
یکی از اصطلاحاتی که در کنار وکالت بلاعزل بسیار شنیده می‌شود، وکالت فروش است. تفاوت وکالت فروش با وکالت بلاعزل، بدین صورت است که وکالت فروش می‌تواند به صورت بلاعزل یا با حق عزل وکیل تنظیم شود. همچنین، موضوع وکالت بلاعزل می‌تواند فروش مال یا موارد دیگر مانند امور اداری باشد.
استعلام وکالت بلاعزل با کد ملی
استعلام وکالت بلاعزل با کد ملی، از طریق مراجعه حضوری به دفتر اسناد رسمی تنظیم‌کننده سند وکالت امکان‌پذیر است. اما، در روش استعلام وکالت بلاعزل از طرق سامانه ثبت من، استعلام وکالت بلاعزل با کد ملی امکان‌پذیر نبوده و استعلام صرفا با رمز تصدیق و شناسه سند وکالت بلاعزل امکان‌پذیر است.
جمع‌بندی
وکالت بلاعزل، وکالتی است که در ضمن سند آن، موکل، حق عزل وکیل را از خود ساقط می‌کند. برای اعطای وکالت بلاعزل، وکیل و موکل باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و با ارائه مدارک لازم، شامل کارت ملی و شناسنامه وکیل و موکل و اسناد مالکیت، برای تنظیم سند اقدام نمایند.
سوالات متداول
آیا وکالت بلاعزل سند رسمی است؟
بله، وکالت بلاعزل به دلیل اینکه در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌گردد، سند رسمی است.
وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر یعنی چه؟
وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر، یعنی وکیل می‌تواند دیگری را به‌عنوان وکیل تعیین کند.
وکالت بلاعزل تا کی اعتبار دارد؟
وکالت بلاعزل تا پایان مدت درج‌شده در سند آن اعتبار دارد.
موارد انقضای وکالت بلاعزل چیست؟
فوت و جنون وکیل یا موکل و استعفای وکیل، از جمله موارد انقضای وکالت بلاعزل است.
دیدگاهتان را بنویسید