عده طلاق چیست و چه شرایطی دارد؟

عده طلاق، یکی از مفاهیم مقرر در قانون مدنی بوده که برگرفته از فقه اسلامی است. از آنجا که نحوه نگه‌داشتن عده طلاق و آثار آن، دارای احکام خاصی است، در این مقاله، عده طلاق در انواع مختلف طلاق را بررسی کرده و سپس، به این سؤال پاسخ خواهیم داد که چه زنانی عده طلاق ندارند. 

عده طلاق چیست؟

پیش از آنکه به بررسی مفهوم عده طلاق بپردازیم، لازم است تا ابتدا به این سؤال پاسخ دهیم که عده چیست. هنگامی‌ که نکاح به هر دلیلی منحل شود، زن نمی‌تواند تا مدتی پس از انحلال نکاح با مرد دیگری ازدواج کند. به این مدت‌زمان، عده گفته می‌شود. حال اگر علت انحلال نکاح طلاق باشد، به عده‌ای که زن باید نگه دارد، عده طلاق گفته می‌شود؛ بنابراین، با توجه‌ به توضیحات فوق، در تعریف عده طلاق می‌توان گفت، عده طلاق، مدت‌ زمانی است که تا پایان آن مدت، زنی که مطلقه شده، نمی‌تواند برای ازدواج مجدد اقدام نماید.

برای دریافت مشاوره حقوقی از بهترین وکیل خانواده ، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.

آیا سوالی دارید ؟

09033659494

0

ما قادر به پردازش پرداخت شما نیستیم. لطفا مجددا تلاش کنید.

بازگشت

گام بعدی تایید رزرو دوباره تلاش کنید

از درخواست شما ممنونیم!

شماره تایید شما :

افزودن به تقویم گوگل افزودن به تقویم iCAL شروع رزرو جدید پایان رزرو

عده انواع طلاق  

در بخش قبل، به این سؤال پاسخ دادیم که عده طلاق چیست. اما از آنجا که احکام عده طلاق در انواع مختلف آن یکسان نیست، در این بخش، به بررسی عده طلاق در انواع طلاق ، نظیر طلاق یک‌ طرفه، طلاق توافقی و طلاق خلع و مبارات می‌پردازیم.

عده طلاق از طرف زن

مدت عده طلاق از طرف زن، سه طهر است، مگر اینکه زوجه با اقتضای سن، عادت زنانگی نبیند که در این صورت، عده وی سه ماه است. البته، اگر زن حامله باشد، عده وی تا پایان وضع‌ حمل است. زن یائسه و زنی که میان وی و شوهر نزدیکی انجام نگرفته، عده طلاق از طرف زن ندارند. همچنین، از آنجا که طلاق زن، از نوع طلاق بائن بوده، شوهر در مدت عده، حق رجوع به زن را ندارد.

عده طلاق از طرف مرد  

عده طلاق از طرف مرد، بدین صورت بوده که زن از تاریخ طلاق، باید تا سه طهر عده نگه دارد. البته اگر زوجه با اقتضای سن عادت ماهیانه نبیند، عده طلاق وی سه ماه خواهد بود. عده طلاق زن باردار، در طلاق از طرف مرد، تا زمانی است که فرزند وی به دنیا بیاید. همچنین، در صورتی‌ که میان زن و شوهر نزدیکی انجام نگرفته باشد یا اینکه زن یائسه باشد، زن عده طلاق نخواهد داشت. در طول عده طلاق از طرف مرد، شوهر حق رجوع به زن را دارد، زیرا این طلاق، از نوع طلاق رجعی است.

عده طلاق توافقی

عده طلاق زن در طلاق توافقی سه طهر است. مگر اینکه زن با وجود سن مناسب، عادت زنانگی نبیند که در این صورت، عده طلاق توافقی برای وی سه ماه است. البته، خانمی که یائسه شده و خانمی که در طول نکاح، رابطه جنسی با شوهر نداشته، عده طلاق توافقی ندارند. همچنین، در صورتی‌ که زوجه باردار باشد، مدت عده وی تا زمان وضع‌ حمل است. در طول عده طلاق توافقی، شوهر حق رجوع به زن را ندارد. مگر اینکه زن، از عوض یا مالی که برای طلاق به شوهر داده، رجوع نماید.

عده طلاق رجعی

پیش از آنکه به توضیح عده طلاق رجعی بپردازیم، لازم به ذکر است که منظور از طلاق رجعی ، طلاقی است که در مدت عده آن، شوهر می‌تواند به زن رجوع کند. عده طلاق رجعی، علی‌القاعده سه طهر است. اما اگر زوجه با اقتضای سن عادت ماهیانه نبیند، سه ماه خواهد بود. همچنین، عده طلاق رجعی برای زنی که باردار بوده، تا زمان به‌ دنیا آوردن فرزندش است.

عده طلاق بائن

عده طلاق بائن، یعنی طلاقی که شوهر در مدت عده حق رجوع به زن را ندارد، بدین صورت است: در صورتی‌ که زوجه، عادت زنانگی ببیند، عده در طلاق بائن سه طهر است. اما، اگر با وجود سن مناسب عادت ماهیانه نبینید، عده وی سه ماه خواهد بود. همچنین، عده طلاق زن باردار، در طلاق بائن، تا زمان وضع‌ حمل او خواهد بود. زن یائسه و زنی که میان وی و شوهر نزدیکی انجام نگرفته نیز اگرچه طلاق ایشان از نوع بائن بوده، اما عده ندارند.

عده طلاق خلع و مبارات  

عده طلاق خلع و مبارات، اصولا سه طهر بوده، اما اگر زوجه با اقتضای سن عادت زنانگی نبیند، سه ماه خواهد بود. زوجه‌ای که بعد از نکاح رابطه جنسی با شوهر نداشته و همچنین، زوجه‌ای که یائسه شده، عده طلاق خلع و مبارات ندارند. همچنین، عده طلاق زوجه‌ای که باردار است تا زمانی خواهد بود که کودک وی متولد شود.

لازم به ذکر است که طلاق خلع ، طلاقی است که در آن زن، به دلیل کراهتی که از شوهر دارد، مالی به وی می‌دهد تا او را راضی به طلاق نماید. طلاق مبارات نیز مانند طلاق خلع بوده، با این تفاوت که کراهت در این طلاق، متقابل و از سوی هر دو زوجین است.  

عده طلاق غیابی

مدت عده طلاق غیابی، اصولا سه طهر است، مگر اینکه زوجه با اقتضای سن خود عادت ماهیانه نبیند که در این صورت، سه ماه خواهد بود. در مورد زوجه باردار، عده طلاق غیابی، تا زمان به‌ دنیا آمدن فرزند وی است. همچنین، چنانچه زوجه به سن یائسگی رسیده یا اینکه میان زن و شوهر رابطه جنسی برقرار نشده باشد، وی عده نخواهد داشت. تنها استثنای عده در طلاق غیابی که در بالا گفته شد، عده طلاق زوجه مرد غایب مفقودالاثر است که در بخش بعد، به توضیح آن می‌پردازیم.

عده طلاق زوجه مرد غایب مفقودالاثر  

اگر مردی، چهار سال تمام غایب مفقودالاثر بوده و هیچ خبری از وی نباشد، همسر وی می‌تواند برای طلاق اقدام نماید. در این حالت، عده طلاق زوجه مرد غایب مفقودالاثر بدین صورت بوده که پس از صدور حکم طلاق، زوجه باید از تاریخ طلاق، عده وفات نگه دارد. مدت عده وفات، چهار ماه و ده روز است.

عده طلاق بدون دخول

یکی دیگر از مسائلی که می بایست در رابطه‌ با عده طلاق مورد بررسی قرار گیرد، عده طلاق بدون دخول است. منظور از طلاق بدون دخول، آن است که از زمان وقوع عقد ازدواج تا زمان طلاق زوجین، میان آنها نزدیکی (رابطه جنسی) انجام نگرفته باشد. به طلاقی که در چنین وضعیتی صورت می‌گیرد، طلاق غیر مدخوله نیز گفته می‌شود. در رابطه‌ با عده طلاق بدون دخول باید گفت زنی که با این نوع از طلاق، از شوهر جدا می‌شود، عده ندارد؛ بنابراین، چنین زنی می‌تواند بلافاصله پس از طلاق، با مرد دیگری ازدواج نماید. 

چرا مرتضی حلیمی؟!

وکیل پایه یک دادگستری

رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز

بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی

بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی

ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر

با ما، عدالت را تجربه کنید. 

چه زنانی عده طلاق ندارند 

برای پاسخ به این سؤال باید به قانون مدنی مراجعه نمود. چراکه احکام عده طلاق در این قانون بیان شده‌اند. مطابق قانون مدنی، دو گروه از زنان، عده طلاق ندارند. اول، زنی که به سن یائسگی رسیده است. منظور، سنی بوده که زن دیگر عادت ماهیانه نمی‌بیند و به طور معمول، پنجاه سال است. دوم، زنی که تا زمان طلاق، میان وی و شوهر، نزدیکی (رابطه جنسی) صورت نگرفته است.

طلاق بدون عده 

آیا طلاق بدون عده نیز وجود دارد؟ به‌ عبارت‌ دیگر، در چه صورت بعد از طلاق، زوجه ملزم به نگه‌داشتن عده طلاق نخواهد بود؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت، طلاق بدون عده، شامل دو مورد است: نخست، طلاق غیرمدخوله؛ یعنی طلاق‌ دادن زنی که میان او و شوهر رابطه جنسی برقرار نشده است. دوم، طلاق زن یائسه.

عده طلاق چند روز است؟

به‌ موجب قانون مدنی، عده طلاق، قاعدتا سه طهر بوده که مدت تقریبی آن، سه ماه و ده روز است. اما، اگر زوجه با اقتضای سن عادت ماهیانه نبیند، مدت عده طلاق، سه ماه خواهد بود که نود روز است. همچنین، در صورتی‌ که طلاق از نوع طلاق زوجه مرد غایب مفقودالاثر باشد، از آنجا که زن باید از تاریخ طلاق، عده وفات نگه دارد، عده طلاق وی چهار ماه و ده روز خواهد بود، یعنی صد و سی روز.

عده طلاق برای مرد 

آیا نگه‌ داشتن عده طلاق برای مرد نیز اجباری است؟ این سؤال از سوی بسیاری از زنانی مطرح شده که به دلیل عدم بهره‌مندی از دانش حقوقی، چنین تصور می‌کنند که همانند زنان، مردان نیز باید تا مدت معینی پس از طلاق، از ازدواج مجدد خودداری کنند. پاسخ سؤال فوق منفی است؛ بنابراین، از آنجا که مردان ملزم به نگه‌داشتن عده نبوده، این امکان برای آنها وجود داشته تا بلافاصله پس از طلاق، برای ازدواج مجدد اقدام نمایند.

عده طلاق سه طهر است یعنی چه 

در پاسخ به این سؤال باید گفت، منظور از طهر، فاصله میان دو عادت ماهیانه یک خانم است که این فاصله، یک طهر محسوب می‌شود. حال، برای نگه‌داشتن عده طلاق که مدت آن، سه طهر بوده، زن باید سه مرتبه از عادت زنانگی پاک گردد. در فقه، کمترین مدت‌ زمان طهر، ده روز است، اما برای بیشترین مدت‌ زمان آن، مدتی تعیین نشده، لذا، نمی‌توان مدت‌ زمان دقیقی را به‌عنوان معادل سه طهر در نظر گرفت. با این‌ وجود، سه ماه و ده روز، مدت تقریبی و حد وسط معادل سه طهر است.

دلیل سه ماه عده بعد از طلاق 

برای لزوم رعایت عده طلاق از سوی زن، دلایل متعددی ارائه شده که از مهم‌ترین آن استدلال‌ها، می‌توان به این موارد اشاره نمود: علت لزوم رعایت عده طلاق از سوی زن، جلوگیری از اختلاط نسل است؛ رعایت عده طلاق در واقع نوعی احترام به ازدواج سابق است؛ رعایت عده طلاق، این فرصت را برای زوجین فراهم کرده تا در مورد صلح و سازش بیشتر فکر کنند.

حکم رابطه در عده طلاق

رابطه زن با مرد دیگری در دوران عده طلاق، ممنوع است. با این توضیح که زن نمی‌تواند در طول دوران عده طلاق، با مرد دیگری ازدواج کرده و در صورتی‌ که برای این امر اقدام نماید، ازدواج آنها باطل خواهد بود.

بنابراین، از آنجا که چنین نکاحی باطل بوده، رابطه زن با شوهر جدید نیز از نوع نامشروع خواهد بود. اما، اگر منظور از رابطه در عده طلاق، رابطه زن با شوهر سابق خود باشد، باید گفت در طلاق رجعی اگر شوهر در دوران عده، برای برقراری رابطه با همسر خود اقدام نماید، این رابطه، رجوع محسوب شده و رابطه زوجیت را میان زوجین مجددا برقرار می‌کند.

فوت شوهر در ایام عده طلاق 

فوت شوهر در ایام عده طلاق، در عده طلاق رجعی مؤثر است. با این توضیح که اگر در ایام عده طلاق رجعی شوهر فوت کند، زن باید عده وفات نگه دارد که مدت آن، چهار ماه و ده روز است. البته، اگر زوجه باردار باشد، از بین چهار ماه و ده روز تا زمان وضع‌ حمل، هر کدام که طولانی‌تر باشد، آن مدتی است که زن باید در عده وفات بماند.

نکات حقوقی مرتبط با عده طلاق

در رابطه‌ با عده طلاق، لازم است تا به چند نکته حقوقی توجه نمود: در عده طلاق رجعی، زن و مرد، علی‌رغم طلاق، در حکم زن و شوهر هستند؛ در صورتی‌ که در مورد طهر زوجه و خارج‌ شدن زن از طهر اختلافی بروز کند، ادعای زوجه پذیرفته می‌شود؛ چنانچه، زوجه در مدت عده طلاق، عادت ماهیانه نبیند، باید به‌ جای هر طهر، یک ماه عده نگه دارد. 

کلام نهایی

عده طلاق، مدت‌ زمانی است که تا پایان آن مدت، زنی که مطلقه شده، نمی‌تواند برای ازدواج مجدد اقدام نماید. عده طلاق، اصولا سه طهر است و اگر زوجه، باوجود بودن در سن مناسب، عادت ماهیانه نبیند، عده وی سه ماه خواهد بود. زن باردار باید تا زمان وضع‌حمل، عده نگه داشته و زن یائسه و غیر مدخوله، عده طلاق ندارند.

سوالات متداول