ازدواج بدون تعیین مهریه صحیح است؟
ازدواج بدون تعیین مهریه، یکی از انواع ازدواج است که به دلیل پیچیده بودن احکام آن، لازم است تا وضعیت حقوقی عقد و آثار تعیین نکردن مهریه در آن، مورد بررسی قرار گیرد؛ لذا، در مقاله حاضر، به این سؤال پاسخ داده که آیا ازدواج بدون تعیین مهر صحیح است یا خیر و سپس، آثار عدم تعیین مهر در عقد را بررسی خواهیم کرد.
آیا ازدواج بدون مهریه صحیح است؟
برای بررسی وضعیت حقوقی ازدواج بدون تعیین مهر، باید دو نوع ازدواج، یعنی دائم و موقت را از یکدیگر تفکیک نمود. در مورد نکاح دائم، عدم تعیین مهر در عقد، خللی به عقد وارد نمی‌کند. اما، در نکاح موقت، عدم ذکر مهریه در عقد، موجب بطلان نکاح می‌شود.
آیا مهریه در عقد واجب است؟
دررابطه‌با وجوب یا عدم وجوب تعیین‌کردن مهر در عقد ازدواج باید گفت، در ازدواج دائم، واجب و ضروری نیست که زوجین، مهریه را در عقد تعیین نمایند و ازدواج بدون تعیین مهر صحیح است. لیکن، در صیغه یا همان ازدواج موقت، تعیین مهریه در عقد واجب و ضروری بوده و در نتیجه، ازدواج بدون تعیین مهریه صحیح نیست.
برای دریافت مشاوره حقوقی مهریه از وکیل پایه یک دادگستری، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
0
افزودن به تقویم iCALحکم عدم تعیین مهر در عقد
یکی دیگر از مسائلی که باید در رابطه با ازدواج بدون تعیین مهریه، مورد بررسی قرار گیرد، حکم عدم تعیین مهر در عقد است. ازآنجا که حکم عدم ذکر مهریه در عقد و ازدواج بدون تعیین مهر، در ازدواج دائم و موقت متفاوت بوده، ما نیز در ادامه، حکم عدم ذکر مهریه در عقد دائم و موقت را به طور جداگانه بررسی خواهیم کرد.
حکم عدم تعیین مهر در عقد دائم
پیش از بررسی حکم عدم تعیین مهر در عقد دائم، لازم است تا به تعریف نکاح دائم و ارکان آن بپردازیم. نکاح دائم، عقد ازدواجی است که مدتی برای آن تعیین نمی‌شود. ارکان نکاح دائم، شامل سه مورد است:
زوجین، ایجاب(پیشنهاد عقد) و قبول ایجاب.
همان‌طور که ملاحظه می‌شود، مهریه جزء ارکان نکاح دائم نبوده و لذا، عدم وجود آن، خللی به صحت عقد نکاح دائم وارد نمی‌کند. نتیجه آنکه عدم ذکر مهریه در عقد دائم، موجب بطلان عقد نشده و درصورتی‌که نکاح از نوع دائم باشد، ازدواج بدون تعیین مهر صحیح خواهد بود.
حکم عدم تعیین مهر در عقد موقت
همان‌طور که در مورد عدم ذکر مهریه در عقد نکاح دائم گفته شد، به‌منظور بررسی حکم عدم تعیین مهریه در عقد موقت یا صیغه نیز لازم است تا ابتدا به تعریف این عقد پرداخته و ارکان آن را توضیح دهیم. منظور از نکاح موقت، عقد ازدواجی است که برای مدت معینی منعقد می‌گردد. ارکان عقد ازدواج موقت عبارت‌اند از:
زوجین، ایجاب (پیشنهاد عقد)، قبول ایجاب، مدت و مهریه. همان‌طور که ملاحظه می‌شود، مهریه، یکی از ارکان عقد ازدواج موقت بوده و لذا، اگر این رکن وجود نداشته باشد، صیغه صحیح نخواهد بود. در نتیجه، در نکاح موقت، ازدواج بدون تعیین مهریه باطل است.
آثار عدم ذکر مهریه در عقد
همان‌طور که گفتیم، در نکاح دائم، ازدواج بدون تعیین مهر صحیح بوده و زوجین می‌توانند بعد از عقد نکاح نیز مهریه را تعیین نمایند. اما، در صورتی که حتی پس از نکاح نیز مهریه تعیین نشده و قبل از تعیین مهر، نکاح در نتیجه فوت یکی از زوجین، طلاق یا فسخ باطل گردد، عدم تعیین مهر در عقد، آثاری خواهد داشت؛ لذا، در ادامه، آثار عدم ذکر مهریه در عقد دائم را بررسی خواهیم کرد.
عدم ذکر مهریه در عقد در صورت طلاق
در نکاح دائم و در فرض ازدواج بدون تعیین مهریه، اگر قبل از اینکه توافقی در مورد مهریه انجام گیرد، طلاق میان زوجین واقع شود، آثار عدم تعیین مهر در عقد، به این عامل بستگی داشته که آیا طلاق قبل از نزدیکی(رابطه جنسی میان زوجین) انجام گرفته یا بعد از آن.
◀ اگر طلاق قبل از نزدیکی باشد، مهرالمتعه به زن تعلق گرفته و اگر طلاق، بعد از نزدیکی باشد، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد. منظور از مهرالمتعه، مهریه‌ای است که باتوجه‌به وضعیت مالی شوهر تعیین می‌گردد. منظور از مهرالمثل نیز مهریه‌ای است که باتوجه‌به ویژگی‌های فردی و جایگاه اجتماعی زن تعیین می‌شود. تعیین مهرالمتعه و مهرالمثل، توسط دادگاه انجام می‌گیرد.
عدم ذکر مهریه در عقد در صورت فسخ نکاح
در نکاح دائم و در صورتی که ازدواج بدون تعیین مهر منعقد گردد، ممکن است که ازدواج در اثر فسخ نکاح، منحل گردد. در این صورت، برای تعیین آثار عدم ذکر مهریه در عقد، باید به این عامل توجه نمود که آیا فسخ نکاح، قبل از نزدیکی میان زوجین انجام گرفته یا بعد از نزدیکی.
درصورتی که نکاح دائم قبل از نزدیکی فسخ شود، مهریه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد. البته، به نظر برخی از حقوق‌دانان، اگر علت فسخ نکاح قبل از نزدیکی، عنن شوهر باشد، نیمی از مهرالمثل به زوجه تعلق می‌گیرد. منظور از عنن، عدم توانایی آلت جنسی مرد برای نعوظ است. معنای مهرالمثل را نیز در بخش قبل توضیح دادیم. اما، اگر فسخ نکاح پس از نزدیکی باشد، مهرالمثل به زوجه تعلق خواهد گرفت.
عدم ذکر مهریه در عقد در صورت فوت یکی از زوجین
در صورتی که نکاح از نوع دائم بوده و ازدواج بدون تعیین مهریه باشد، چنانچه، زوجین بعد از ازدواج نیز برای تعیین مهریه توافق نکرده و نکاح در اثر فوت زن یا شوهر منحل گردد، ممکن است این سؤال مطرح شود که آثار عدم تعیین مهر در عقد چیست.
همانند آنچه در بخش‌های قبل گفته شد، به‌منظور بررسی این مورد نیز باید میان فرض نزدیکی و فرض عدم نزدیکی میان زوجین، قائل به تفکیک شد. در فرض عدم نزدیکی میان زوجین، مهریه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد. اما، در فرضی که فوت همسر بعد از نزدیکی اتفاق افتاده، زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.
صیغه موقت بدون مهریه
درصورتی‌که ازدواج از نوع صیغه باشد، حکم ازدواج بدون تعیین مهریه، بدین صورت بوده که صیغه باطل است. علت باطل بودن ازدواج بدون تعیین مهر در این حالت، این مسئله است که مهریه در صیغه، یکی از ارکان عقد ازدواج بوده و بنابراین، در صورت نبود این رکن، عقد ازدواج باطل خواهد بود. لازم به ذکر است که منظور از صیغه، عقد نکاح موقت بوده که برای مدت معینی منعقد می‌گردد.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
حکم زن بدون مهریه
یکی دیگر از مسائلی که باید دررابطه‌با ازدواج بدون تعیین مهر، مورد بررسی قرار گیرد، حکم زن بدون مهریه است. در رابطه با عدم تعیین مهر در عقد و حکم زن بدون مهریه، باید گفت که اگر نکاح از نوع موقت باشد، عقد ازدواج باطل خواهد بود. اما، در صورت عدم ذکر مهریه در عقد دائم و ازدواج بدون تعیین مهریه، برای تعیین حکم زن بدون مهریه، باید چند حالت را از یکدیگر تفکیک کرد که در ادامه، به توضیح این حالات می‌پردازیم.
در صورت ازدواج بدون تعیین مهر، اگر نکاح دائم بر اثر طلاق فسخ شود، چنانچه، طلاق قبل از نزدیکی و رابطه جنسی باشد، مهرالمتعه به زن تعلق می‌گیرد و اگر طلاق بعد از نزدیکی باشد، مهرالمثل به زوجه تعلق خواهد گرفت. دادگاه در تعیین مهرالمتعه، به وضعیت مالی شوهر توجه کرده و در تعیین مهرالمثل، وضعیت فردی و اجتماعی زوجه را در نظر می‌گیرد.
اما، اگر ازدواج بدون تعیین مهریه، بر اثر فسخ منحل شود، حکم زن بدون مهریه بدین صورت است که در صورت فسخ نکاح قبل از نزدیکی، مهریه‌ای به زن تعلق نگرفته، اما، در صورت فسخ بعد از نزدیکی، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد. البته، به نظر برخی از حقوق‌دانان، اگر فسخ نکاح قبل از نزدیکی، به دلیل عنن شوهر باشد، نصف مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد. همچنین، در صورت فوت یکی از زوجین، اگر فوت قبل از نزدیکی باشد، مهریه‌ای به زن داده نشده و اگر پس از نزدیکی باشد، زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.
دوره مشاوره مهریه پیش و پس از ازدواج
آگاهی، تضمین شروع یک زندگی روشن
دوره مشاوره مهریه پیش از ازدواج به زوجین کمک می‌کند تا با آگاهی کامل و دیدگاهی واقع‌بینانه در مورد حق زن در زندگی مشترک یعنی مهریه، تصمیم‌گیری کنند.
برای خرید و آشنایی با دوره مهریه بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
کلام نهایی
ازدواج بدون تعیین مهریه، اگر ازدواج از نوع دائم باشد، صحیح است. اما، ازدواج بدون تعیین مهر، چنانچه نکاح از نوع موقت باشد، باطل خواهد بود. در صورت عدم ذکر مهریه در عقد، اگر نکاح به دلیل طلاق منحل گردد، در طلاق قبل از نزدیکی، مهرالمتعه و در طلاق بعد از نزدیکی، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد.
دیدگاهتان را بنویسید