تقسیم ترکه (دادخواست و نمونه رای تقسیم ترکه)

دعوای تقسیم ترکه، یکی از دعاوی است که پس از فوت یک فرد، از سوی وراث وی مطرح می‌گردد. از آنجا که اشخاص ذی‌نفع، جهت طرح این دعوا و اجرای حکم آن باید مراحل خاصی را طی کنند، در مقاله حاضر، مراحل، مدارک و هزینه دعوای تقسیم ترکه را توضیح داده و یک نمونه دادخواست تقسیم ترکه را نیز ارائه خواهیم کرد.   

دعوای تقسیم ترکه چیست  

تقسیم ترکه، به طور معمول، به تراضی میان وراث انجام گرفته و معمولا آنها طبق مقررات قانونی ارث، ترکه به‌ جا مانده از مورث را میان خود تقسیم می‌کنند. اما، در صورتی‌ که برخی از وراث، از تقسیم ترکه خودداری کنند، هر یک از وراث می‌توانند دعوایی را علیه سایر وراث طرح کرده و ضمن آن دعوا، درخواست کنند تا دادگاه، ترکه را میان وراث تقسیم نماید. به این دعوا، دعوای تقسیم ترکه گفته می‌شود. در نتیجه تقسیم ترکه، اموال متوفی از حالت مشاعی و شراکتی خارج شده و هر بخش از آن، در مالکیت انحصاری یک وارث قرار می‌گیرد.

انواع تقسیم ترکه

تقسیم ترکه، از جهات مختلفی، قابل‌ تقسیم است. در یک تقسیم‌بندی، این دعوا به تقسیم ترکه با تراضی وراث و تقسیم ترکه اجباری از طریق دادگاه تقسیم می‌گردد. همچنین، تقسیم ترکه، از نظر شیوه انجام آن توسط دادگاه، به تقسیم به افراز، تعدیل و رد تقسیم می‌شود.

برای دریافت مشاوره حقوقی تقسیم ترکه از وکیل انحصار وراثت ، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.

آیا سوالی دارید ؟

09033659494

0

ما قادر به پردازش پرداخت شما نیستیم. لطفا مجددا تلاش کنید.

بازگشت

گام بعدی تایید رزرو دوباره تلاش کنید

از درخواست شما ممنونیم!

شماره تایید شما :

افزودن به تقویم گوگل افزودن به تقویم iCAL شروع رزرو جدید پایان رزرو

قانون جدید تقسیم ترکه  

یکی از سؤالاتی که در رابطه‌ با این مسئله مطرح می‌شود، قانون جدید تقسیم ترکه است. در پاسخ به این سؤال باید گفت، قوانین مربوط به این دعوا دو قانون هستند: قانون مدنی که ناظر بر مقررات ماهوی تقسیم ترکه بوده و قانون امور حسبی که ناظر بر مقررات شکلی و آیین رسیدگی به دعوای تقسیم ترکه است.

چه کسانی حق درخواست تقسیم ترکه دارند

برای اینکه دادگاه، اقدام به صدور و اجرای رأی تقسیم ترکه نماید، لازم است تا یک شخص ذی‌نفع، تقسیم ترکه را از دادگاه درخواست کند؛ بنابراین، اشخاصی که می‌توانند این درخواست را از دادگاه داشته باشند، عبارت‌اند از:

ورثه؛ موصی‌له؛ شخصی که یکی از وراث، سهم‌الارث خود را به او انتقال داده است؛ ولی، وصی و قیم هر یک از اشخاص ذکر شده؛ همچنین، اگر هر یک از اشخاص ذکر شده، جنین یا غایب باشند، امین وی نیز حق درخواست تقسیم ترکه را خواهد داشت.

مراحل طرح دعوای تقسیم ترکه  

در اولین مرحله از مراحل دعوای تقسیم ترکه، شخص ذی‌نفع باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست تقسیم ترکه را ثبت نماید. پس از ارجاع دادخواست به دادگاه و تعیین وقت دادرسی، در وقت تعیین‌ شده، جلسه دادگاه تشکیل گردیده و پس از شنیدن اظهارات خواهان و خوانده، دادگاه، قرار ارجاع امر به کارشناسی را صادر می‌کند.

سپس، کارشناس رسمی دادگستری، با بررسی اموال بر جای‌ مانده از متوفی، روش تقسیم اموال و سهم‌الارث هر وارث را مشخص می‌کند. نظر کارشناسی به طرفین دعوا ابلاغ شده و در صورتی‌ که مورد اعتراض قرار نگیرد، دادگاه، حکم تقسیم ترکه را صادر می‌کند. این حکم، ظرف بیست روز، قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر بوده که پس از تأیید در این دادگاه و قطعی‌شدن، اجرا می‌گردد.

نحوه تقسیم ماترک  

نحوه تقسیم ترکه، بدین صورت است که ترکه، ابتدا از طریق افراز تقسیم می‌شود. اما، اگر تقسیم ترکه به روش افراز امکان‌پذیر نباشد، در مراحل بعدی، به ترتیب، نوبت به روش تعدیل و رد رسیده و در نهایت، چنانچه تقسیم ترکه از طریق هیچ‌یک از این روش‌ها امکان‌پذیر نباشد، ترکه متوفی به فروش رفته و از حاصل فروش، سهم‌الارث هر وارث پرداخت می‌گردد. در ادامه مطلب، هر یک از این روش‌ها را توضیح خواهیم داد.

✅ افراز، اولین روش تقسیم ترکه است. در افراز، ترکه، به اجزای کوچک‌تر، قابل‌ تقسیم بوده و این اجزا، به نسبت سهام وراث میان آنها تقسیم می‌شود. به‌ عنوان‌ مثال، اگر ترکه، دو آپارتمان مانند هم بوده و وراث نیز دو دختر باشند، به هرکدام یک واحد آپارتمان داده می‌شود؛ همچنین شما می‌توانید درباره نحوه افراز ملک مشاع نیز در مقاله مربوطه اطلاعات بیشتری به دست بیاورید. یا اینکه اگر ماترک، هزار کیلو گندم باشد و وراث، دو دختر و یک پسر باشند، این هزار کیلو گندم، به نسبت سهام میان آنها تقسیم می‌شود.

✅ اما، اگر تقسیم ترکه به روش افراز امکان‌پذیر نباشد، از روش تعدیل استفاده می‌شود. به‌ این‌ ترتیب ‌که تقسیم ترکه، بر اساس ارزش مال انجام می‌گیرد. به‌ عنوان نمونه، اگر وراث متوفی، دو پسر بوده و ترکه وی نیز یک قطعه زمین بوده که ارزش بخش‌های مختلف آن یکسان نباشد، در این صورت می‌توان به‌ عنوان‌ مثال، زمین را به دو بخش، دو هزارمتری و پانصدمتری تقسیم نمود. هرکدام از قسمت‌ها را به یکی از ورثه داد.

✅ اما، اگر روش تعدیل نیز امکان‌پذیر نبود، باید به سراغ روش رد رفت. در این روش، مالی که ارزش آن بیشتر است، به یکی از وراث داده شده و مالی که ارزش آن کمتر است به وارث دیگر داده می‌شود. سپس، وارثی که مال باارزش‌تر را دریافت کرده، باید تفاوت قیمت را به وارث دیگر بدهد. به‌عنوان‌مثال، ترکه، دو قطعه فرش است که ارزش یک فرش ده میلیون و ارزش دیگری پنج میلیون بوده و وراث نیز دو دختر هستند. حال، وارثی که فرش ده میلیون‌تومانی را دریافت کرده، باید دو و نیم میلیون‌تومان را به وارث دیگری بپردازد.    

مدارک لازم برای دادخواست تقسیم ترکه

هنگامی‌ که وراث یا سایر اشخاص ذی‌نفع قصد داشته باشند تا برای ثبت دادخواست تقسیم ترکه اقدام نمایند، لازم است تا مدارک مربوطه را نیز به دادخواست خود ضمیمه کنند. مدارک لازم برای دادخواست تقسیم ترکه، عبارت‌اند از:

کارت ملی خواهان؛ گواهی انحصار وراثت؛ لیست اموال به‌ جا مانده از متوفی به همراه اسناد مالکیت اموال دارای سند؛ صورت‌جلسه تحریر ترکه ، البته در صورتی‌ که پیش‌ از این تحریر ترکه انجام شده باشد.

هزینه دعوای تقسیم ترکه

طرح دعوای تقسیم ترکه، مانند هر دعوای دیگری، مستلزم پرداخت هزینه‌های قانونی این دعوا است. هزینه‌های دعوای تقسیم ترکه، شامل این موارد است: هزینه دادرسی دعوا که مبلغی مابین چهل هزار تومان تا صد و هشتاد هزار تومان است؛ هزینه کارشناسی که با توجه‌ به نوع و میزان ترکه تعیین می‌شود؛ هزینه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی؛ هزینه وکیل (در صورت داشتن وکیل).

نمونه دادخواست تقسیم ترکه

پیش از آنکه وراث یا سایر اشخاص ذی‌نفع، برای ثبت دادخواست تقسیم ترکه، به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنند، لازم است تا دادخواست تقسیم ترکه را تنظیم نمایند. با توجه‌ به ضرورت تنظیم صحیح این دادخواست، در این بخش، یک نمونه دادخواست تقسیم ترکه را ارائه کرده تا در صورت لزوم، مورداستفاده خوانندگان محترم قرار گیرد.

ریاست محترم دادگاه شهرستان …

با سلام. احتراما به استحضار می‌رساند، مرحوم سرکار خانم/ جناب آقای … در تاریخ … فوت نموده که وراث حین‌الفوت وی عبارت‌اند از: … . از آنجا که برخی از ورثه که خواندگان دعوا هستند، موافق با تقسیم ترکه به شیوه توافقی نیستند، لذا، صدور حکم مبنی بر تقسیم ترکه و بدوا ارجاع امر به کارشناس، مورد استدعا است.

نمونه رای تقسیم ترکه  

در بخش‌های قبل، به این سؤال پاسخ دادیم که دعوای تقسیم ترکه چیست و سپس، مراحل، مدارک لازم و هزینه دعوای تقسیم ترکه را نیز توضیح دادیم. در این بخش، قصد داریم تا یک نمونه رای تقسیم ترکه را ارائه کرده که علاقه‌مندان می‌توانند جهت مطالعه این رأی، فایل پی‌دی‌اف زیر را دانلود نمایند.

تقسیم ترکه در صلاحیت شورا یا دادگاه است

تقسیم ترکه در صلاحیت شورا یا دادگاه است؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت، اگرچه قانون‌گذار، امور مربوط به ترکه، مانند صدور گواهی انحصار وراثت، مهر و موم ترکه و تحریر ترکه را در صلاحیت شورای حل اختلاف قرار داده، اما تقسیم ترکه در صلاحیت دادگاه است. منظور از دادگاه نیز دادگاه حقوقی آخرین اقامتگاه متوفی است.

وکیل تقسیم ترکه

برای انتخاب یک وکیل تقسیم ترکه خوب، لازم است تا شخص متقاضی، به چند عامل توجه داشته باشد: نخست اینکه وکیل مورد نظر، از دانش حقوقی قابل‌ قبولی در رابطه‌ با موضوعات ارث برخوردار باشد. دوم آنکه وی تجربه کافی در دعاوی مربوط به ترکه و به‌ ویژه تقسیم ترکه را دارا باشد. در نهایت، لازم است تا وکیل تقسیم ترکه، فردی با قابلیت مذاکره و میانجیگری بالا بوده تا بتواند حتی‌المقدور، دعوای ورثه را از طریق گفت‌وگو حل‌وفصل نماید.

هزینه کارشناسی تقسیم ترکه  

پس از ارجاع دادخواست تقسیم ترکه به شعبه دادگاه و تشکیل نخستین جلسه دادرسی، دادگاه قرار ارجاع امر به کارشناسی را صادر کرده تا ارزش ترکه و نحوه تقسیم آن مشخص گردد. هزینه کارشناسی تقسیم ترکه، مبلغ ثابتی نبوده و به تعداد اموال ترکه و حجم کار کارشناس بستگی دارد.

مدت زمان تقسیم ترکه

یکی از سؤالاتی که در رابطه‌ با تقسیم ترکه پرسیده می‌شود، مدت زمان تقسیم ترکه است. مدت زمان تقسیم ترکه، یک‌ زمان ثابت نبوده و عوامل متعددی همچون، شهر محل قرارگیری دادگاه، میزان اموال موجود در ترکه، اعتراض وراث به رأی ترکه و تجدید جلسات مزایده، در تعیین آن اثرگذار است. اما، در هر حال، لازم است تا حداقل مدت شش ماه را برای تقسیم ترکه در نظر گرفت.

چرا مرتضی حلیمی؟!

وکیل پایه یک دادگستری

رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز

بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی

بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی

ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر

با ما، عدالت را تجربه کنید. 

تفاوت تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث

در تفاوت دو دعوای تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث می‌توان گفت، در دعوای تقسیم ترکه، ترکه متوفی، به یکی از روش‌های تقسیم یا از طریق فروش، میان وراث تقسیم می‌شود. اما، در دعوای مطالبه سهم الارث، سهم‌الارث یک وارث، در تصرف وارث دیگر بوده و شخص اول، با طرح دعوا، سهم‌الارث خود را مطالبه می‌نماید.

ارتباط تقسیم ترکه و تحریر ترکه

ارتباط تقسیم ترکه و تحریر ترکه، بدین صورت بوده که در مراحل انجام امور مربوط به ترکه، تحریر ترکه مقدم بر تقسیم ترکه است. لازم ‌به ‌ذکر است که در تحریر ترکه، دفتر کل شورای حل اختلاف، لیستی از اموال متوفی تهیه کرده تا بدین‌وسیله ترکه از آسیب حفظ گردد.

تفاوت تقسیم ترکه و افراز ترکه

افراز ترکه، در واقع یکی از روش‌های تقسیم ترکه است. توضیح آنکه در تقسیم ترکه، دادگاه به ترتیب از چهار روش افراز، تعدیل، رد و فروش ترکه استفاده می‌کند. منظور از افراز ترکه، آن است که اموال موجود در ترکه که دارای اجزای مانند هم بوده، به نسبت سهام میان وراث تقسیم شود. مانند اینکه، از هزار کیلو گندم، پانصد کیلو به هر یک از دو وارث دختر داده شود.

اختلاف در مالکیت در تقسیم ترکه

اگر در جریان تقسیم ترکه، اختلاف در مالکیت یکی از اموال موجود در ترکه بروز کرده و شخص خاصی اعم از وراث یا غیر آنها مدعی مالکیت یکی از اموال داخل در ترکه گردد، نخست لازم است تا تکلیف دعوای اثبات مالکیت معلوم شده و رأی قطعی آن صادر گردد و سپس، روند تقسیم ترکه ادامه خواهد یافت.

اعتراض به حکم تقسیم ترکه  

آیا اعتراض به حکم تقسیم ترکه امکان‌پذیر است؟ پاسخ این سؤال مثبت است. توضیح آنکه دعوای تقسیم ترکه، یک دعوای غیرمالی بوده و به‌موجب قانون آیین دادرسی مدنی، احکام صادره در کلیه دعاوی غیرمالی، ظرف بیست روز از ابلاغ حکم، قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر است.

کلام نهایی

دعوای تقسیم ترکه، دعوایی است که با طرح آن، دادگاه، از طریق یکی از روش‌های افراز، تعدیل، رد و یا فروش ترکه، برای تقسیم آن میان وراث اقدام می‌نماید. مدارک لازم برای تقسیم ترکه، شامل گواهی انحصار وراثت و اسناد مربوط به اموال متوفی بوده و هزینه این دعوا نیز مبلغی مابین چهل هزار تومان تا صد و هشتاد هزار تومان است.

سوالات متداول