تصرف عدوانی در ملک مشاع [نمونه شکایت و رای وحدت رویه]

تصرف عدوانی در ملک مشاع، دعوایی است که تابع مقررات مربوط به تصرف عدوانی و همچنین، احکام املاک مشاعی بوده و از این ‌نظر، نیازمند بررسی دقیق حقوقی است؛ لذا، در این مقاله، انواع، شرایط، مراحل و مجازات تصرف عدوانی در مال مشاع را بررسی کرده و یک نمونه رای وحدت رویه تصرف عدوانی در ملک مشاع را ارائه خواهیم کرد.

تصرف عدوانی در ملک مشاع چیست؟

برای پاسخگویی به این سؤال که تصرف عدوانی در ملک مشاع چیست، نخست نیاز است تا مفهوم تصرف عدوانی و ملک مشاع را بررسی نماییم.

تصرف عدوانی ، به این معنا است که شخصی (الف) متصرف یک ملک بوده و بعد، شخص دیگری (ب)، بدون مجوز قانونی و اجازه متصرف اول (الف)، ملک را تصرف کرده و بر ملک مسلط شود. در این ‌صورت، به عمل ارتکابی متصرف دوم (ب) تصرف عدوانی گفته می‌شود.

◀ از سوی دیگر، در تعریف ملک مشاع می‌توان گفت، ملک مشاع، ملکی است که مالکیت آن، میان دو یا چند شخص مشترک است و تشخیص سهام شرکا از یکدیگر امکان‌پذیر نیست. حال، با توجه‌ به توضیحات بالا، در پاسخ به این سؤال که تصرف عدوانی در ملک مشاع چیست، می‌توان گفت، تصرف عدوانی در مال مشاع، خارج‌ کردن ملک مشاع از تصرف متصرفین سابق و تصرف‌ کردن آن توسط متصرف دوم است، به‌نحوی‌که این تصرف، بدون اذن متصرف سابق و بدون مجوز قانونی انجام گیرد. 

برای دریافت مشاوره حقوقی ملکی از بهترین وکیل ملکی، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.

آیا سوالی دارید ؟

09033659494

0

ما قادر به پردازش پرداخت شما نیستیم. لطفا مجددا تلاش کنید.

بازگشت

گام بعدی تایید رزرو دوباره تلاش کنید

از درخواست شما ممنونیم!

شماره تایید شما :

افزودن به تقویم گوگل افزودن به تقویم iCAL شروع رزرو جدید پایان رزرو

انواع دعاوی تصرف عدوانی در مال مشاع 

هنگامی‌ که یک متصرف غیرقانونی، برای تصرف ملک مشاع اقدام می‌کند، متصرفین یا مالکین ملک، دو نوع دعوای تصرف عدوانی در ملک مشاع را می‌توانند علیه متصرف اقامه نمایند: دعوای حقوقی تصرف عدوانی در مال مشاع و دعوای کیفری تصرف عدوانی در مال مشاع. در ادامه، به توضیح این دعاوی می‌پردازیم.

دعوای حقوقی تصرف عدوانی در مال مشاع 

برای اینکه متصرفین اول ملک مشاعی، بتوانند دعوای حقوقی تصرف عدوانی در مال مشاع را علیه متصرف غیرقانونی مطرح کنند، لازم است تا این سه رکن وجود داشته باشد: متصرفین سابق، برای مدتی ملک را در تصرف خود داشته باشند؛ متصرف دوم ملک را تصرف کرده و بر آن مسلط شود؛ تصرف متصرف دوم بدون مجوز قانونی و اذن متصرفین اول ملک مشاعی باشد.

با جمع‌ شدن این سه شرط، متصرفین سابق ملک مشاعی می‌توانند جهت اقامه دعوا به دادگاه حقوقی مراجعه کرده که این دعوا، دعوای حقوقی تصرف عدوانی در ملک مشاع نامیده می‌شود. با صدور رأی در این دعوا، متصرف عدوانی از ملک مشاعی اخراج شده و در صورت مطالبه مالکین، باید اجرت المثل ایام تصرف نیز بپردازد.

دعوای کیفری تصرف عدوانی در مال مشاع

در دعوای کیفری تصرف عدوانی در مال مشاع، لازم است تا این سه رکن وجود داشته باشد:

1. متصرفین سابق ملک مشاعی باید مالک ملک باشند؛
2. شخص دومی ملک مشاعی را تصرف کرده و بر آن مسلط شود؛
3. تصرف متصرف دوم، بدون مجوز قانونی باشد.

حال، اگر این سه رکن وجود داشته باشد، مالکین ملک مشاعی می‌توانند دعوای کیفری تصرف عدوانی در ملک مشاع را علیه متصرف مطرح کرده که به این دعوا در دادگاه کیفری رسیدگی می‌شود. با صدور رأی کیفری رفع تصرف عدوانی در ملک مشاع، اولا ملک مشاعی از تصرف متصرف غیرقانونی خارج می‌شود و ثانیا، مجازات قانونی در مورد وی اعمال می‌گردد.

شرایط تصرف عدوانی در ملک مشاع 

شرایط تصرف عدوانی در ملک مشاع، عبارت‌اند از: موضوع دعوای تصرف عدوانی در مال مشاع، یک مال غیرمنقول مثل خانه است؛ خواهان دعوای حقوقی باید قبل از تصرف عدوانی، در ملک تصرف داشته و در دعوای کیفری، لازم است تا مالک باشد؛ متصرف دوم باید بر مال تسلط عرفی پیدا کند؛ تصرف متصرف دوم باید بدون مجوز قانونی و اجازه مالکین ملک مشاعی باشد.

مراحل دعوای تصرف عدوانی در ملک مشاع

برای اینکه طرح دعوای تصرف عدوانی در ملک مشاع از سوی مالکین ملک مشاعی، به نتیجه مطلوب، یعنی صدور حکم به نفع خواهان‌ها، منتهی شود، لازم است تا مراحل این دعوا به‌ درستی طی گردد. ازآنجا که مراحل دعوای حقوقی تصرف عدوانی در مال مشاع و دعوای کیفری آن متفاوت بوده، در این بخش، مراحل هر دو دعوا را بررسی خواهیم کرد.

مراحل دعوای حقوقی تصرف عدوانی در ملک مشاع

به‌ منظور طرح دعوای حقوقی تصرف عدوانی در ملک مشاع، شریک ملک مشاعی باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست دعوا را ثبت کند. این دادخواست به دادگاه حقوقی محل وقوع ملک مشاعی ارسال می‌شود.

جلسه دادگاه در وقت تعیین‌شده در ابلاغیه، تشکیل گردیده و اظهارات خواهان و خوانده شنیده می‌شود. در صورتی‌ که از نظر قاضی پرونده، شرایط دعوای حقوقی تصرف عدوانی در مال مشاع فراهم باشد، رأی بر رفع تصرف عدوانی صادر می‌گردد. این رأی، بدون نیاز به قطعی‌شدن و صدور اجرائیه، قابل‌اجرا است.

مراحل دعوای کیفری تصرف عدوانی در ملک مشاع

شریک ملک مشاعی که قصد اقامه دعوای کیفری تصرف عدوانی در مال مشاع را داشته، می‌بایست متن شکوائیه دعوا را تنظیم کرده و سپس، برای ثبت شکوائیه، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نماید. این شکوائیه برای دادگاه کیفری دو محل وقوع ملک مشاعی ارسال می‌گردد. در صورتی‌ که به نظر دادگاه کیفری، عمل متصرف، تمام ویژگی‌های جرم تصرف عدوانی را دارا باشد، حکم محکومیت وی صادر می‌گردد.

رای وحدت رویه تصرف عدوانی در ملک مشاع 

در بخش‌های قبل، به این سؤال پاسخ دادیم که تصرف عدوانی در ملک مشاع چیست و سپس، انواع دعوای تصرف عدوانی در مال مشاع و شرایط طرح آن را توضیح دادیم. در این بخش، یک نمونه رای وحدت رویه تصرف عدوانی در ملک مشاع را ارائه کرده که خوانندگان محترم می‌توانند جهت مطالعه این رأی، فایل پی‌دی‌اف زیر را دانلود نمایند.

نمونه دادخواست رفع تصرف از ملک مشاع 

در صورتی‌ که مالکین مشاعی تصمیم داشته باشند تا برای طرح دعوای حقوقی تصرف عدوانی در مال مشاع اقدام نمایند، لازم است تا دادخواست مربوط به این دعوا را تنظیم کنند؛ لذا، در این بخش، یک نمونه دادخواست رفع تصرف از ملک مشاع را ارائه کرده تا در صورت لزوم، مورداستفاده خوانندگان محترم قرار گیرد.

ریاست محترم دادگاه حقوقی شهرستان ….

با سلام. احتراما اینجانبان … و … به‌عنوان خواهان پرونده به استحضار می‌رسانند، مطابق سند مالکیت شماره … یک باب ویلا به شماره پلاک ثبتی … فرعی از … اصلی، واقع در … در مالکیت مشاعی اینجانبان و خوانده پرونده بوده که طبق توافق قبلی، هر کدام از سه مالک، برای چهار ماه از سال از ملک استفاده می‌کرده‌اند.

متأسفانه از تاریخ … خوانده دعوا اقدام به تعویض قفل درب ویلا کرده و از ورود اینجانبان به ملک نموده است؛ لذا، با تقدیم این دادخواست، صدور حکم بر رفع تصرف عدوانی خوانده از ملک فوق‌الذکر مستندا به مواد 308، 310 و 311 قانون مدنی مورد استدعا است.  

نمونه شکایت تصرف عدوانی در ملک مشاع 

پس از تصرف عدوانی در مال مشاع، یکی از اقداماتی که مالکین می‌توانند در مقابل متصرف غیرقانونی اتخاذ نمایند، طرح دعوای کیفری تصرف عدوانی در مال مشاع است. بدین منظور، آنها باید شکوائیه دعوا را تنظیم کرده و ثبت کنند؛ لذا، در این بخش، یک نمونه شکایت تصرف عدوانی در ملک مشاع را ارائه کرده که متن شکوائیه به شرح زیر است:

ریاست محترم دادگاه کیفری دو شهرستان …

با سلام. احتراما به استحضار می‌رساند اینجانبان، مالک یک قطعه زمین کشاورزی به پلاک ثبتی … فرعی از … اصلی واقع در … هستیم. لیکن، مشتکی‌عنه از تاریخ … ملک مذکور را تصرف کرده و اقدام به شخم‌زدن زمین نموده است؛ لذا، باتوجه‌به توضیحات فوق، تقاضای رسیدگی به استناد ماده 690 قانون مجازات اسلامی مورد استدعا است.  

نظریه مشورتی تصرف عدوانی مشاعی 

پیش از آنکه به ارائه نظریه مشورتی مرتبط با تصرف عدوانی در ملک مشاع بپردازیم، لازم به ذکر است که نظریه‌های مشورتی، به اظهارنظرهای اداره حقوقی قوه قضاییه گفته شده که جنبه الزامی برای دادگاه‌های کشور نداشته و دارای نقش ارشادی هستند. در ادامه، یک نمونه نظریه مشورتی تصرف عدوانی در مال مشاع ارائه شده که علاقه‌مندان می‌توانند جهت مطالعه این نظریه، فایل پی‌دی‌اف زیر را دانلود نمایند.

وکیل تصرف عدوانی در مال مشاع

برای پیداکردن یک وکیل تصرف عدوانی در مال مشاع، می‌توان از یکی از این روش‌ها استفاده نمود:

1. مراجعه به سایت کانون وکلا یا مرکز وکلای قوه قضاییه
2. مراجعه به سایت‌های جست‌وجوی وکیل
3. مراجعه به سایت‌های شخصی وکلا و صفحات آنها در فضای مجازی

هر روشی که برای پیداکردن یک وکیل تصرف عدوانی در ملک مشاع اتخاذ گردد، لازم است تا دو معیار دانش تخصصی وکیل و تجربه کاری وی در اولویت قرار گیرد.

چرا مرتضی حلیمی؟!

وکیل پایه یک دادگستری

رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز

بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی

بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی

ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر

با ما، عدالت را تجربه کنید. 

آیا تصرف ملک مشاع توسط شریک جرم است  ؟

رویه قضایی کشور، در این مورد، دچار اختلاف‌نظر است. با این‌ وجود، نظر غالب، آن است که تصرف عدوانی در ملک مشاع چنانچه از ناحیه یکی از شرکا انجام گیرد، جرم نیست و بنابراین، نمی‌توان شریک متصرف را به مجازات قانونی مربوطه محکوم نمود.  

مجازات تصرف عدوانی در مال مشاع 

درصورتی‌که تصرف عدوانی در ملک مشاع، از ناحیه یک شخص ثالث و نه یکی از شرکا انجام گیرد، با شکایت مالکین مشاعی ملک، دادگاه کیفری دو ثالث متصرف را به مجازات قانونی محکوم می‌نماید. ◀ به‌ موجب ماده 690 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مجازات تصرف عدوانی در مال مشاع، از یک ماه تا یک سال حبس است.

مهلت طرح شکایت کیفری تصرف عدوانی در مال مشاع 

در رابطه‌ با مهلت طرح شکایت کیفری تصرف عدوانی در مال مشاع، باید گفت، ازآنجا که جرم تصرف عدوانی در ملک مشاع، از جرایم قابل‌ گذشت بوده، مهلت شکایت کیفری از این جرم، یک سال از زمانی است که مالک مشاعی از تصرف غیرقانونی ملک مطلع گردد. لازم به ذکر است که اگر مالکین مشاعی، قصد طرح دعوای حقوقی تصرف عدوانی در مال مشاع را داشته باشند، طرح این دعوا، مهلت و محدوده زمانی نخواهد داشت.

تفاوت دعوای خلع ید و تصرف عدوانی در مال مشاع

هنگامی‌که صحبت از دعوای تصرف عدوانی در ملک مشاع می‌شود، یکی از دعاوی که در ارتباط با این دعوا مطرح می‌گردد، دعوای خلع ید از ملک مشاع است. این دو دعوا تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؛ بنابراین، در ادامه، به این سؤال پاسخ می‌دهیم که تفاوت دعوای خلع ید و تصرف عدوانی در مال مشاع چیست.

حکم شرعی تصرف در ملک مشاع 

احکام تصرف عدوانی در ملک مشاع که در قوانین کشور ما بیان شده است، برگرفته از احکام شرعی است. مطابق شرع اسلام، حکم تصرف عدوانی در مال مشاع، آن است که این تصرف، حکم غصب را داشته و جایز نیست. یکی از مهم‌ترین آثار این حکم، آن است که نماز در چنین ملکی صحیح نیست.

کلام نهایی

تصرف عدوانی در ملک مشاع، خارج‌کردن ملک مشاع از تصرف متصرفین سابق و تصرف‌ کردن آن توسط متصرف دوم است، به‌ نحوی‌ که این تصرف، بدون اذن متصرف سابق و بدون مجوز قانونی انجام گیرد. رسیدگی به دعوای حقوقی تصرف عدوانی در مال مشاع، در صلاحیت دادگاه حقوقی محل ملک مشاع و رسیدگی به دعوای کیفری آن، در صلاحیت دادگاه کیفری دو محل ملک است.   

سوالات متداول