مهریه در عقد موقت (الزامات مهریه صیغه)
مهریه عقد موقت چگونه است؟ عقد موقت، در نظام حقوقی و شرعی جمهوری اسلامی ایران به خوبی پذیرفته شده است و قانون مدنی مصوبات خودش را درباره آن دارد. در صورتی که بخواهیم درباره مهریه در عقد موقت صحبت کنیم، باید به دو عامل مهم توجه داشته باشیم. اوّلین عامل مدّت زمانی است که برای اعتبار عقد موقت در نظر میگیریم. مورد بعدی مقدار مهریهای است که برای این عقد در نظر میگیریم.
◀ در این مقاله قصد داریم شما را از صفر تا صد با مهریه زن در عقد موقت آشنا کنیم. اگر شما هم به دنبال یافتن سوالات خود در این باره یا بخشیدن مهریه در عقد موقت هستید، این مطلب برای شماست. پس تا پایان ما را همراهی کنید.
علاوه بر این، به سوال مهمی که ذهن بسیاری از افراد را درگیر خود کرده است، نیز در ادامه مطلب پاسخ داده شده است که اگر ازدواج موقت در جایی ثبت نشده باشد، آیا امکان گرفتن مهریه برای زن وجود دارد؟
نگاهی به مهریه عقد موقت
عقد موقت، یکی از روشهای تحقق امر ازدواج است که از آن به عنوان نکاح منقطع و یا ازدواج صیغه هم یاد میشود. این شکل از ازدواج در سیستم حقوقی ایران رسمیت داشته و شکلی کاملا حقوقی و اجتماعی دارد. کمی قبلتر در ابتدای مطلب نیز به این موضوع اشاره کردیم که برای ثبت عقد موقت باید دو عنصر مدت زمان اعتبار این عقد و مقدار مهریه آن را مشخص کرد.
اما سوال اینجاست که چرا در قانون اینقدر به مهریه زن در عقد موقت تاکید میشود؟ این را بدانید که عقد موقت بجز در مواقعی خاص، در جایی ثبت نمیشود. به همین دلیل با تعیین مهریه عقد موقت، زوجه از بابت حق و حقوق خود آسوده خاطر میشود. بد نیست در این باره نگاهی به ماده ۱۰۹۶ قانون مدنی بندازیم که میگوید:
«در صورتی که زوجه فوت کند، مهریه او همچنان باقی خواهد ماند. حتی درصورتی که مرد با او نزدیکی نکرده باشد.»
به نوعی میتوان عقد دائم و عقد موقت را از نظر الزامی بودن تعیین مهریه مقابل هم تلقی کرد. به طوری که در عقد موقت تعیین مهریه یک الزام است و این قاعده درباره عقد دائم صادق نیست. زوجین میتوانند بعد از جاری شدن عقد دائم، درباره مقدار مهریه توافق کنند. در صورت عدم تعیین مهریه برای زن، بازهم راه برای گرفتن حق و حقوق او باز است. زوجه میتواند به سراغ احکام مربوط به مهرالمثل و یا مهرالمتعه برود.
برای دریافت مشاوره مهریه صیغه موقت از وکیل پایه یک دادگستری فرم زیر را پر کنید.
ارتباط تعیین مهریه صیغه موقت و صحت آن
یکی از مهمترین مواردی که به عنوان شرایط صحت عقد موقت تلقی میشود، تعیین مهریه است. برای صحت داشتن عقد موقت علاوه بر برخورداری از شرایط عمومی (مانند قصد و رضا، موضوع معین و…) باید دو شرط زیر به عنوان مهمترین قوانین مهریه ازدواج موقت هم تحقق یابند:
- اوّلین مورد این است که الزاما مدّت زمان اعتبار عقد موقت مشخص شود. به طور مشخص قانونگذار این موارد را در مواد قانونی ۱۰۷۵ و ۱۰۷۶ مشخص کرده است.
- همچنین طبق ماده قانونی ۱۰۹۵، عدم تعیین مهریه به منزله باطل بودن عقد نکاح موقت است.
◀ بنابراین از مهریه میتوان به عنوان یک عنصر مهم در اعتبار داشتن عقد موقت یاد کرد. عقد دائم و موقت، دو مورد از روشهای تحقق ازدواج هستند که در قسمتهای جداگانهای از قانون زیر ذره بین رفتهاند. اما ماده ۱۰۷۷ قانون مدنی مشخص میکند که مهریه در نکاح موقت و دائم دارای قوانین مشخصی است. البته در این باره باید به احکام خاص مهریه صیغه هم توجه داشت.
در صورت تمایل میتوانید مقاله مربوط به صحت و شرایط ازدواج بدون تعیین مهریه را مطالعه کنید.
احکام مربوط به مهریه صیغه
انواع مهریه مهر المتعه و مهر المثل، تنها برای عقد دائم مطرح میشوند. در صورتی این دو نوع از مهر مربوط به زن خواهند بود که مهریهای برای عقد دائم تعیین نشده باشد و مرد قصد طلاق دادن همسر خود پیش از نزدیکی را داشته باشد. اما چون عدم ذکر مهریه در صیغه سبب بطلان آن میشود، در این صورت دو نوع مهر مذکور به زن تعلق نمیگیرند. بد نیست برای آشنایی بهتر متن ماده ۱۰۹۶ قانون مدنی را با هم بخوانیم:
«در نکاح منقطع به دنبال فوت زن، مهریه سقوط نخواهد کرد و همچنین خواهد بود درصورتی که مرد با او ارتباط جنسی نداشته باشد.»
بنابراین درصورتی که زن در بازه زمانی نکاح منقطع (ازدواج موقت) فوت کند و با همسر خود نزدیکی نداشته باشد، باز هم مهریه از بین نمیرود. حتی در صورت عقد موقت شفاهی هم مهریه زن به قوت خود باقی خواهد ماند. به طوری که زن میتواند به صورت شفاهی مهریه خود را درخواست کند و از این نظر مانعی جلوی او نیست.
⭕ اما سوال بسیاری از افراد این است که حداقل مقدار مهریه عقد موقت چقدر است؟ جهت نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز کلیک نمایید.
مهریه عقد موقت و حداقل مقدار آن
به طور کلی هرچیزی که بتوان آن را قابل تملک و دارای ارزش مالی تلقی کرد، میتواند به عنوان مهریه تلقی شود. این موضوعی است که قانون ۱۰۷۸ به آن اشاره کرده است. برای همین به منظور تعیین میزان مهریه ابتدا باید به برخورداری از ارزش مالی و قابل تملک بودن توجه کرد. در این صورت میتوان عقد نکاح موقت را با چنین مهریهای دارای اعتبار تلقی کرد.
البته درباره مقدار مهریه باید شرط مشروعیت را نیز در نظر گرفت. برای نمونه نمیتوان مواردی مانند مشروبات الکلی را به عنوان مهریه تعیین کرد. این مورد تنها محدود به صیغه موقت نیست. درباره عقد دائمی هم این قاعده صدق میکند. آنچه بر تعیین مقدار حداقل مهریه بیشترین تاثیر را دارد، توافق دو طرف است. در این باره ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی نیز توضیحاتی را ارائه کرده که به شرح زیرند:
«آنچه که طرفین دربارهاش توافق میکنند، باید متعلق به شوهر باشد. درصورتی که آن چیز متعلق به فرد دیگری باشد، باید رضایت آن فرد را بدست آورد.»
اگر قصد دارید به فهم بهتری درباره قوانین مهریه در صیغه موقت و تعیین حداقل مهریه برسید، میتوانید به این مثال توجه کنید. زن و مردی که قصد دارند از طریق عقد موقت به هم محرم شوند، شاید وجود مهریه برای آنها ملاک اصلی نباشد. اما وجود مهریه برای تعیین صحت و اعتبار عقد آنها ضرورت دارد. به طوری که براساس متون قانونی آنها باید چیزی که از ارزش مالی برخوردار است را انتخاب کنند. سپس به عنوان مهریه ازدواج موقت درباره آن به توافق برسند.
قوانین مهریه در ازدواج موقت دختر باکره
وقتی زن در ازدواج موقت، یک دختر باکره باشد، این امر حساسیت بیشتری به خود خواهد گرفت. این را بدانید که مهریه ازدواج موقت برای دختر باکره، مانند سایر دختران است.
با این تفاوت که ممکن است برای ازدواج موقت دختر باکره، نیاز به اجازه پدر، جد پدر و یا دادگاه باشد. مهریه چنین عقدی هم درست مانند عقد سایر دختران میتواند به صورت توافقی تعیین شود. اما در این باره حتما باید به یکی از مهمترین قوانین مهریه عقد موقت اشاره کرد که به شرح زیر است:
«بعد از جاری شدن عقد موقت، درصورتی که مرد نزدیکی نکند و به هر دلیلی ازدواج موقت را متوقف کند، باید نیمی از مبلغ مهریه را پرداخت کند. اما چنانچه نزدیکی رخ دهد، در چنین شرایطی باید مهریه کامل به زن پرداخت گردد.»
به همین دلیل باید با دقت کامل مبلغ مهریه را تعیین کرد و درباره آن به توافق رسید. اما باید در این باره به یک سوال مهم پاسخ داد. درصورتی که ازدواج موقت در جایی ثبت نشده باشد، آیا امکان گرفتن مهریه برای زن نیست؟ در ادامه به این سوال و قوانین مهریه عقد موقت پاسخ خواهیم داد.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبهی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزشهای حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
قوانین عقد موقت برای ازدواجی که ثبت نشده است!
حتی در صورت ثبت نشدن ازدواج موقت و نداشتن صیغه نامه محضری ، چنانچه مهریه تعیین شده باشد، مرد موظف به پرداخت آن است. بدیهی است که در قوانین مهریه در صیغه موقت دست زن برای گرفتن حق خود زیاد باز نیست. با این حال میتواند از برخی تبصرههای قانونی کمک بگیرد.
زن میتواند برای گرفتن حق خود از شهادت دو مرد استفاده کند. همچنین در صورتی که مرد در دادگاه اقرار به تعیین مهریه کند، از این راه امکان احقاق حق زن فراهم میشود. ضمنا در صورتی که مبلغ مهریه از ۲۰ میلیون تومان کمتر باشد، پرونده به شورای حل اختلاف ارجاع داده خواهد شد. در غیر این صورت دادگاه موظف به بررسی پرونده خواهد بود.
سخن آخر
مهریه را میتوان اصلیترین مولفه عقد موقت دانست. این عامل سبب امنیت خاطر زن از بابت دریافت حق و حقوق خود میشود. درصورتی که چنین چیزی در قانون مدنی تبدیل به یک الزام برای عقد موقت نشود، هیچ تضمینی از بابت ضایع شدن حق زن وجود نخواهد داشت.
به طوری که احتمال سوء استفاده از زن بدون پرداخت حق وی وجود خواهد داشت. در این باره دانستید که هرچیزی که قابل ارزشگذاری و تملک باشد، میتواند به عنوان مهریه صیغه موقت تلقی شود. البته به این شروط، مشروعیت عوامل مهریه را هم باید اضافه کرد. امیدواریم با خواندن این مطلب تحت عنوان مهریه عقد موقت، به پاسخ سوالات خود درباره قوانین موجود در زمینه گرفتن مهریه ازدواج موقت رسیده باشید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام ما میخوایم برای بار دوم صیغه رو تمدید کنیم باید مهریه متفاوت با دفعه قبلی بزنیم؟
سلام دوست عزیز
خیر ولی حتما باید در عقد موقت یا همان صیغه میزان مهریه و مدت زمان مشخص و ذکر شود. در غیر اینصورت سبب بطلان عقد موقت می شود.