خواندن صیغه موقت [متن صیغه و عقد موقت]
صیغه موقت یکی از انواع عقد نکاح بوده که فقهای شیعه، قائل به صحت و جواز آن هستند. از آنجا که عقد موقت، شرایط خاص خود را دارد و در برخی از احکام متفاوت از نکاح دائم است، در این مقاله شرایط صیغه موقت، مدت، قانون جدید، مهریه، نفقه و عده ازدواج موقت را بررسی کرده و نحوه خواندن صیغه موقت را توضیح خواهیم داد.
عقد موقت چیست؟
عقد موقت، یکی از اقسام عقد نکاح در فقه شیعه و حقوق ایران است. صیغه نوعی از نکاح است که در آن عقد ازدواج برای مدت معینی منعقد میگردد و پس از پایان یافتن این مدت، نکاح و رابطه زوجیت میان زن و شوهر خاتمه مییابد. خواندن صیغه موقت، توسط زن یا شوهر یا وکیل مهریه آنها امکان پذیر است که در بخشهای بعدی به توضیح آن خواهیم پرداخت.
برای دریافت مشاوره عقد موقت از وکیل پایه یک دادگستری، وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
شرایط صیغه
هنگامیکه یک زن و مرد برای خواندن صیغه موقت اقدام کند، برای اینکه عقد موقت بهصورت صحیح منعقد شده و رابطه زوجیت شرعی میان زن و شوهر برقرار گردد، لازم است تا شرایط ازدواج موقت وجود داشته باشد. با توجه به اهمیت وجود این شرایط، در این بخش، به بررسی شرایط صیغه موقت پرداخته که این شرایط به شرح زیر هستند:
- زن و شوهر باید در زمان خواندن صیغه موقت، بالغ باشند. سن بلوغ، در زنان نه سال و در مردان پانزده سال است.
- در صیغه، زوجین میبایست عاقل باشند. یعنی، به جنون دچار نباشند.
- زن و مرد باید در هنگام خواندن صیغه موقت، دارای قصد و اختیار بوده و برای انعقاد عقد موقت اجبار و اکراه نشده باشند.
- اگر زوجه باکره است، لازم است تا اجازه پدر یا جد پدری اخذ گردد.
- موانع نکاح نباید وجود داشته باشند. یعنی، زن در رابطه زوجیت دائم یا موقت با مرد دیگری نبوده و زن و مردی که قصد انعقاد ازدواج موقت را داشته، از محارم نسبی، سببی یا رضاعی یکدیگر نباشند.
- مدت ازدواج موقت و مهریه در عقد موقت باید میان طرفین مشخص گردد.
حقوق و وظایف زوجین در صیغه موقت
پس از خواندن صیغه موقت و انعقاد ازدواج موقت میان زن و شوهر، هر کدام از زوجین، دارای حقوقی در مقابل یکدیگر شده و تکالیفی نیز برعهده آنها گذاشته میشود؛ لذا، در این بخش، حقوق و وظایف زوجین در صیغه را بررسی خواهیم کرد.
حقوق و وظایف زن در صیغه موقت
حقوق زن در عقد موقت، عبارت است از : حق مطالبه مهریه، حق دریافت نفقه اگر پرداخت نفقه در عقد شرط شده باشد و حق الزام شوهر به ثبت عقد موقت در موارد مقرر در قانون. همچنین، حسن معاشرت و تمکین از شوهر نیز تکالیف زن در صیغه هستند. (برای اطلاع از شرایط بخشیدن مهریه در عقد موقت مقاله مربوطه را مطالعه نمایید(
حقوق و وظایف مرد در صیغه موقت
حقوق مرد در صیغه موقت مربوط به حق الزام زوجه به تمکین در برابر وی بوده که البته، به عقیده برخی از فقها شرط عدم نزدیکی در ازدواج موقت صحیح است. همچنین، تکلیف به پرداخت مهریه، نفقه (در صورت شرط شدن آن در عقد موقت)، حسن معاشرت با زوجه و ثبت ازدواج در موارد مقرر در قانون، تکالیف شوهر در عقد موقت هستند.
متن خطبه صیغه محرمیت موقت و نحوه خواندن آن
نحوه خواندن صیغه موقت و متن آن، با در نظر گرفتن این نکته که کدام یک از طرفین عقد یا وکیل آنها برای خواندن صیغه موقت اقدام کند، متفاوت است؛ لذا، در این بخش، متن صیغه و نحوه خواندن آن را در هر یک از این حالات توضیح خواهیم داد.
اگر عاقد، یک شخص ثالث بوده و از هر دو زوجین وکالت برای عقد موقت داشته باشد، متن خطبه ازدواج موقت بدین صورت است: عاقد اول باید به وکالت از زوجه بگوید:
« زَوَّجتُ مُوکِّلَتی مُوَکَّلی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ عَلَی المَهر المَعلُوم.» سپس به وکالت از زوج بگوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ لِمُوَکِّلی.»
اگر زن و شوهر بخواهند شخصا برای خواندن صیغه موقت اقدام نمایند، خطبه صیغه موقت باید بدین صورت خوانده شود: ابتدا زوجه باید بگوید:
«زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم» سپس، زوج در پاسخ باید بگوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ»
تفاوت صیغه موقت و صیغه متعه
در صورتی که مرد از زن، وکالت برای خواندن صیغه موقت داشته باشد، نحوه خواندن الفاظ عقد موقت باید بدین صورت باشد: ابتدا مرد باید به وکالت از زن بگوید:
«زَوَّجتُ مُوَکِّلَتِی نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم.» سپس، خودش در پاسخ بگوید: «قَبِلتُ التَّزویج.»
همچنین، اگر خانم از آقا برای خواندن خطبه صیغه وکالت داشته باشد، لازم است تا صیغه بدین صورت قرائت شود: ابتدا خانم باید به وکالت از آقا بگوید:
«زَوَّجتُک نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم.» سپس، خودش در پاسخ بگوید: «قَبِلتُ التزویج لموکِّلی.»
خواندن صیغه محرمیت به فارسی
آیا خواندن صیغه موقت به زبان فارسی صحیح است و باعث میشود تا عقد موقت میان زوجین منعقد گردد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت، به عقیده بسیاری از فقهای شیعه، خواندن صیغه موقت به زبان عربی، احتیاط واجب است. اما، خواندن صیغه موقت به زبان فارسی در صورتی جایز است که زوجین ناتوان از خواندن صیغه ازدواج موقت به زبان عربی بوده که در این صورت، لازم است تا الفاظ فارسی قرائت شده، معادل الفاظ عربی عقد موقت باشند.
قانون جدید صیغه موقت
قانون جدید صیغه موقت، مقرره مربوط به ماده 21 قانون حمایت خانواده است که به موجب آن، ثبت ازدواج موقت به صورت رسمی و دریافت صیغه نامه در سه مورد الزامی است:
- اگر زوجین برای ثبت عقد توافق کنند.
- در صورتی که زوجه باردار گردد.
- در صورتی که ثبت صیغه یکی از شروط ضمن عقد شود؛
همچنین، لازم به ذکر است که احکام مربوط به ازدواج موقت در قانون مدنی آمده و برای برخی از موارد که در قانون مدنی ذکر نشده، مانند نحوه خواندن صیغه موقت، باید به فقه شیعه مراجعه کرد.
در عقد موقت، هنگامی که زوجین برای خواندن صیغه موقت اقدام میکنند، یکی از مواردی که باید توافق نسبت به آن انجام گیرد، مدت صیغه است. مدت صیغه موقت میتواند از یک ساعت تا 99 سال و به طور کلی، به هر میزان که زوجین توافق کنند، تعیین گردد و از این نظر، محدودیتی برای زن و شوهر وجود ندارد. اما، سؤالی که در رابطه با مدت ازدواج موقت، قابل طرح است، این مسئله است که اگر مدت در عقد موقت تعیین نشود، وضعیت عقد از نظر صحیح یا باطل بودن به چه صورت است؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت، فقهای شیعه، در این مورد سه نظر دارند. گروه اول بر این اعتقاد هستند که در این صورت، صیغه موقت تبدیل به نکاح دائم میشود. برخی از فقها نیز گفتهاند که صیغه باطل میگردد. اما، نظر سومی نیز وجود داشته که به موجب آن، اگر زوجین در هنگام خواندن صیغه موقت، عمدا مدت را ذکر نکنند، نکاح از نوع دائم است و اگر سهوا ذکر نکنند، نکاح باطل خواهد بود.
مهریه در ازدواج موقت
تعیین مهریه در ازدواج موقت، برخلاف نکاح دائم، شرط صحت صیغه موقت است و عدم تعلق مهریه به زن معنایی ندارد. توضیح آنکه در نکاح دائم، اگر مهریه در عقد تعیین و ذکر نشود، نکاح صحیح بوده و زوجین میتوانند بعد از عقد برای تعیین مهریه اقدام نمایند.
اما در عقد موقت، اگر مهریه تعیین نشده و مورد توافق زن و مرد قرار نگیرد، صیغه باطل بوده و طرفین عقد بعد از خواندن صیغه موقت نمیتوانند مهریه را تعیین کنند.
دوره مشاوره مهریه پیش و پس از ازدواج
آگاهی، تضمین شروع یک زندگی روشن
دوره مشاوره مهریه پیش از ازدواج به زوجین کمک میکند تا با آگاهی کامل و دیدگاهی واقعبینانه در مورد حق زن در زندگی مشترک یعنی مهریه، تصمیمگیری کنند.
برای خرید و آشنایی با دوره مهریه بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
نفقه در عقد موقت
نفقه در عقد موقت، دارای حکم متفاوتی نسبت به عقد ازدواج دائم است. با این توضیح که در عقد ازدواج دائم، شوهر ملزم به پرداخت نفقه به زوجه است، مگر زن ناشزه بوده و از شوهر تمکین نکند. اما، در ازدواج موقت، قاعده آن است که شوهر، تکلیفی برای پرداخت نفقه به زن ندارد.
اما به این قاعده استثنائاتی وارد شده، بدین شرح که اگر ضمن صیغه و در هنگام خواندن صیغه موقت شرط شود که مرد به زن نفقه پرداخته یا عقد مبنی بر آن واقع شود، شوهر ملزم خواهد بود که به زوجه نفقه بپردازد.
ارث در ازدواج موقت
آیا پس از خواندن صیغه موقت و انعقاد صیغه موقت، رابطه توارث میان زوجین برقرار شده و آنها از یکدیگر ارث میبرند؟
پاسخ این سؤال منفی است. اما، آیا میتوان ضمن صیغه موقت شرط کرد که زن و شوهر از یکدیگر ارث ببرند؟ پاسخ این پرسش نیز منفی است. توضیح آنکه قوانین ارث، از نوع قواعد آمره بوده و بنابراین، اشخاص نمیتوانند با توافق با یکدیگر، این قوانین را تغییر دهند. البته در صورتیکه فرزندی از ازدواج موقت متولد شود، هم فرزند از پدر و مادر ارث برده و هم پدر و مادر از وی ارث میبرند.
عده زن در عقد موقت
عده زن در عقد موقت بدین صورت بوده که اگر عقد فسخ شده یا با بذل مدت یا انقضای آن پایان پذیرد، مدت عده زن 2 طهر است. منظور از طهر، مدت زمانی در فاصله دو عادت ماهیانه زن است. اما اگر زوجه با اقتضای سن عادت ماهیانه نبیند، عده وی 45 روز خواهد بود. همچنین، عده زن حامله تا پایان وضعحمل او بوده و در صورتی که صیغه موقت با فوت شوهر خاتمه یابد، عده زن 4 ماه و 10 روز است. زن یائسه و زنی که میان او و شوهر نزدیکی انجام نگرفته باشد نیز عده ندارند.
وضعیت فرزند حاصل از ازدواج موقت
در صورتی که پس از خواندن صیغه موقت و در طول مدت ازدواج موقت، فرزندی از رابطه زن و شوهر متولد شود، آن فرزند، مانند فرزند متولد شده از نکاح دائم بوده و در نتیجه، تمام حقوق فرزند مشروع را دارا است.
به این ترتیب، پدر ملزم است تا به چنین فرزندی نفقه پرداخته، این فرزند از پدر و مادر خود ارث برده و همچنین، حضانت وی با پدر و مادر است.
روش های انحلال عقد موقت
با خواندن صیغه موقت، عقد موقت منعقد شده و رابطه زوجیت آغاز میگردد. اما این قرارداد، همانند نکاح دائم، در اثر عواملی منحل شده و به این ترتیب رابطه زوجیت ناشی از صیغه نیز از بین میرود. روش های انحلال صیغه موقت عبارتاند از:
بذل مدت | یعنی پس از خواندن صیغه موقت و انعقاد عقد، شوهر، بقیه مدت ازدواج موقت را بخشیده و به طور یکطرفه نکاح را فسخ میکند. |
انقضای مدت | صیغه برای مدت معینی منعقد شده و در نتیجه، پس از تمامشدن این مدت منحل میشود. |
فوت یکی از زوجین | از آنجا که ازدواج موقت، دو طرف داشته که عبارت هستند از زن و شوهر، با فوت هر یک از آنها نکاح منحل میگردد. |
فسخ | اگر شرایط مقرر در قانون وجود داشته باشد، مانند جنون یکی از زوجین، طرف دیگر میتواند برای فسخ عقد موقت اقدام نماید. |
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبهی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزشهای حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
مدت صیغه موقت
در رابطه با تفاوت صیغه موقت و صیغه متعه باید گفت، هیچ تفاوتی میان این دو اصطلاح وجود ندارد؛ بنابراین، صیغه موقت و صیغه متعه، هر دو به معنی عقد نکاحی هستند که برای مدت معینی میان زن و شوهر منعقد شده و با پایانیافتن مدت، پایان میپذیرد.
تفاوت ازدواج موقت و دائم
عقد موقت، از برخی جهات متفاوت از عقد دائم است. از جمله اینکه در ازدواج موقت، شوهر الزامی برای پرداخت نفقه نداشته، مگر ضمن عقد و در هنگام خواندن صیغه موقت شرط شده باشد، اما در نکاح دائم، شوهر ملزم به پرداخت نفقه به زوجه است. در نکاح دائم، تعیین مهر شرط صحت عقد نبوده، حالآنکه در صیغه، در صورت عدم تعیین مهریه، عقد باطل میشود.
آیا در تعداد صیغه موقت محدودیت وجود دارد؟
در پاسخ این سؤال باید گفت، در تعداد عقد موقت برای یک مرد، هیچ محدودیتی وجود ندارد. علت این مسئله آن است که به دلیل سکوت قانون مدنی در این زمینه، باید به فقه شیعه مراجعه کرد که طبق فقه شیعه، صیغه و ازدواج موقت محدودیتی ندارد. در همین راستا حتی مرد متاهل (در عقد دائم) نیز میتواند اقدام به ازدواج موقت کند؛ با این وجود ازدواج موقت مرد بدون اجازه همسر اول پیامدهایی برای مرد دارد که میتوانید در صورت تمایل در مقاله مربوطه مطالعه کنید.
کلام نهایی
صیغه موقت، نوعی از نکاح است که در آن، عقد ازدواج برای مدت معینی منعقد میگردد. در صورتیکه زن و مردی قصد داشته باشند تا با خواندن صیغه موقت، برای انعقاد ازدواج موقت اقدام نمایند، لازم است تا هر دو آنها بالغ، عاقل، قاصد و مختار بوده و مهریه نیز میان آنها تعیین گردد. همچنین در صیغه، شوهر ملزم به پرداخت نفقه نبوده و زوجین از یکدیگر ارث نمیبرند.
سوالات متداول صیغه موقت
کجا صیغه موقت کنیم؟
افرادی که قصد خواندن صیغه موقت و ثبت آن را داشته، لازم است تا برای این امر، به یکی از دفاتر ازدواج مراجعه نمایند.
آیه صیغه موقت کدام آیه است؟
به عقیده فقهای شیعه، آیه 24 سوره نساء ناظر بر صحت عقد موقت است.
آیا میتوان دختر باکره را صیغه نمود؟
بله، منعی در زمینه ازدواج موقت دختر باکره وجود ندارد.
شرایط صیغه موقت برای دختر مجرد چگونه است؟
عاقل و بالغ بودن و کسب اجازه از پدر یا جد پدری، شرایط صیغه برای دختر مجرد هستند.
دیدگاهتان را بنویسید