بخشیدن مهریه در عقد موقت و صیغه
از آنجا که تعیین مهریه در عقد موقت، اجباری بوده و بدون تعیین آن، صیغه باطل می‌شود، مساله بخشیدن مهریه در عقد موقت، ممکن است مورد تردید واقع شود.
◀ با توجه به اهمیت این مساله، در مقاله حاضر، به این سوال پاسخ داده که آیا بخشیدن مهریه در عقد موقت امکان‌پذیر است، سپس، شرایط، روش‌ها و آثار آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
آیا بخشیدن مهریه در عقد موقت امکان‌پذیر است؟
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که ممکن است در رابطه با عقد موقت یا صیغه (یعنی عقد نکاحی که برای مدت معین منعقد می‌شود) مطرح گردد، بحث بخشیدن مهریه در عقد موقت است. برای بررسی این مساله، در بخش حاضر، ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا بخشیدن مهریه در عقد موقت امکان‌پذیر است؛ سپس در بخش‌های بعد، شرایط، روش‌ها و آثار بذل مهریه در صیغه را بررسی خواهیم کرد. برای پاسخ به این سوال که آیا بخشیدن مهریه در عقد موقت امکان‌پذیر است، ابتدا لازم است تا به توضیح دو مقدمه قانونی بپردازیم.
✔ بنابراین، با توجه به دو مقدمه فوق، در رابطه با مهریه در عقد موقت باید گفت، در عقد موقت نیز مانند عقد دائم، به محض انعقاد عقد نکاح، زن، مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر تصرفی که می‌خواهد را در مهریه خود اعمال نماید. همانطور که می‌دانیم، یکی از انواع تصرفات ، بحث بخشیدن می‌باشد. در نتیجه، بذل مهریه در صیغه نیز همانند عقد نکاح دائم، امکان‌پذیر بوده و با منع قانونی مواجه نخواهد شد.
چرا مرتضی حلیمی؟!
وکیل پایه یک دادگستری
رتبه‌ی سوم آزمون وکالت استان البرز
بیش از 10 سال سابقه فعالیت حقوقی
بیش از 10000 مشاوره تخصصی حقوقی
ارائه آموزش‌های حقوقی به بیش از 1000 نفر
با ما، عدالت را تجربه کنید.
شرایط بخشیدن مهریه در عقد موقت
شرایط بخشیدن مهریه در عقد موقت نیز مانند شرایط بخشیدن مهریه به صورت کلی، یکی دیگر از موضوعاتی است که باید در رابطه با مهریه این نوع از نکاح، مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که این شرایط، بعضا مربوط به قواعد عمومی اعمال حقوقی بوده و بعضا مربوط به عقد موقت هستند، ما نیز آن‌ها را به طور جداگانه مورد بررسی قرار خواهیم داد.
پاره‌ای از شرایط بخشیدن مهریه در عقد موقت، همان شرایط عمومی قراردادها هستند که لازم است در سایر اعمال حقوقی، من جمله بذل مهریه در صیغه نیز مورد لحاظ قرار گیرند. این شرایط عبارتند از:
علاوه بر شرایط عمومی صحت اعمال حقوقی که در مبحث بخشیدن مهریه در عقد موقت نیز لازم الرعایه هستند، لازم است تا شرایط دیگری نیز جهت صحت بذل مهریه در صیغه وجود داشته باشد. از جمله اینکه، به دلیل دشواری اثبات بخشش شفاهی مهریه با شهادت شهود، لازم است تا بخشیدن مهریه در عقد موقت، با یک سند عادی یا رسمی انجام گیرد.
✅ همچنین، در صورتی که بخشیدن مهریه در عقد موقت، از طریق هبه مهر به شوهر بوده و مهریه نیز از نوع عین معین باشد (به عنوان مثال، یک باب منزل مسکونی یا یک دستگاه خودرو) برای صحت هبه، لازم است که موضوع مهریه هبه شده، توسط شوهر قبض گردد. علاوه بر شرایط فوق، لازم است تا به این نکته نیز توجه گردد که برخلاف تصور رایج در کشور ما و عرف قدیمی برخی از دفاتر اسناد رسمی، بخشیدن مهریه در عقد موقت، نیازمند حضور و رضایت پدر زوجه نبوده و بنابراین، زن بدون رضایت پدر خود نیز می‌تواند برای بذل مهریه در صیغه اقدام نماید.
برای دریافت مشاوره مهریه از وکیل پایه یک دادگستری فرم زیر را پر کنید.
0
افزودن به تقویم iCALروش های بخشیدن مهریه در عقد موقت
در بخش‌های قبل، به این سوال پاسخ دادیم که آیا بخشیدن مهریه در عقد موقت، امکان‌پذیر است یا خیر و سپس، شرایط بذل مهریه در صیغه را توضیح دادیم. در این بخش، به این سوال پاسخ خواهیم داد که روش‌های بخشیدن مهریه در عقد موقت چیست.
به موجب ماده 289 قانون مدنی: «ابراء، عبارت از این است که داین از حق خود به اختیار صرف نظر نماید.» بنابراین، در صورتی که مهریه در صیغه، به صورت دین بر ذمه شوهر بوده، به عنوان مثال، مبلغ صد میلیون تومان باشد، زوجه می‌تواند به اختیار از حقی که بر ذمه شوهر دارد، صرف نظر کند و بخشش مهریه در عقد موقت را بدین صورت انجام دهد.
بخشش مهریه در عقد موقت، می‌تواند به صورت اقرار به دریافت آن از سوی زوجه باشد. بنابراین، زوجه می‌تواند به موجب یک سند عادی یا رسمی، اقرار به دریافت مهریه کند و به این ترتیب، بذل مهریه در صیغه، انجام خواهد شد.
مطابق ماده 752 قانون مدنی، صلح می‌تواند در طیف گسترده‌ای از اعمال حقوقی انجام گیرد که یکی از موارد آن، بخشیدن مهریه در عقد موقت است؛ با این توضیح که چون موضوع صلح می‌تواند دین یا عین معین باشد، در هر دو مورد، زوجه می‌تواند برای بذل مهریه در صیغه اقدام نماید. به عنوان مثال، چه مهریه، یک باب منزل مسکونی باشد (عین معین) و چه چهارصد سکه طلا باشد (دین)، زوجه می‌تواند آن را به شوهر صلح کند.
به موجب ماده 795 قانون مدنی: «هبه، عقدی است که به موجب آن، یک نفر، مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک می‌کند… » البته، بر اساس ماده 801 قانون مزبور، هیچ منعی وجود ندارد که در جریان هبه، شرط عوض شود. بنابراین، چه هبه مهریه به شوهر، به صورت رایگان بوده و چه در ضمن آن، شرط عوض شود، در هر حال، با هبه مهریه به شوهر، بخشیدن مهریه در عقد موقت محقق می‌گردد.
بذل مهریه، در معنای خاص خود، در طلاق خلع و مبارات، قابل انجام است. بنابراین، از آنجا که در صیغه، طلاق امکان پذیر نیست، بذل مهریه در معنای خاص خود نیز قابل تصور نیست. با این وجود، هنگامی که صحبت از بذل مهریه در عقد موقت می‌شود، منظور همان هبه همراه با عوض بوده که در ضمن هبه مهریه از سوی زن، مرد نیز مالی را به وی می‌بخشد.
آثار بذل مهریه در صیغه
پس از بررسی شرایط و روش‌های بخشیدن مهریه در عقد موقت، لازم است تا به بررسی آثار این عمل حقوقی نیز بپردازیم. اما، از آنجا که آثار بذل مهریه در صیغه، با توجه به روش انجام آن، متفاوت بوده، در این بخش نیز آثار بخشیدن مهریه در عقد موقت را به تفکیک روش انجام آن توضیح خواهیم داد.
ابراء: اگر زوجه برای بخشیدن مهریه در عقد موقت، از روش ابراء استفاده نماید، رجوع از این عمل و بر هم زدن آن برای وی امکان‌پذیر نخواهد بود. چرا که با انجام ابراء، دین شوهر برای پرداخت مهریه، ساقط شده و دیگر موضوعی باقی نمی‌ماند که از آن رجوع شود. وانگهی، مطابق قواعد عمومی اعمال حقوقی، زوجه می‌تواند دینی را از ذمه و عهده شوهر بردارد، اما نمی‌تواند بدون رضایت وی، همان دین را بر عهده وی بگذارد.
صلح : به موجب ماده 760 قانون مدنی: « صلح، عقد لازم است، اگر چه در مقام عقود جائزه واقع شده باشد و برهم نمی‌خورد، مگر در موارد فسخ به خیار یا اقاله. » به زبان ساده‌تر، اگر زوجه تصمیم بگیرد که بخشش مهریه در عقد موقت را از طریق صلح انجام دهد، دیگر حق بر هم زدن آن را نخواهد داشت، مگر اینکه ضمن عقد صلح، حق فسخ خود را پیش بینی کرده و یا اینکه رضایت شوهر را برای برهم زدن آن جلب نماید.
هبه : در صورتی که بخشیدن مهریه در عقد موقت به صورت هبه معوض باشد، تا زمانی که عوض آن از سوی شوهر به زن داده نشده، زوجه می‌تواند برای بر هم زدن آن اقدام نماید؛ اما اگر بذل مهریه در صیغه از طریق هبه مجانی انجام گیرد، از آنجا که با هبه مهریه به شوهر، موضوع هبه (مال موهوبه) یعنی دین شوهر برای پرداخت مهریه از بین رفته است، دیگر رجوع از آن، امکان پذیر نخواهد بود. لازم به ذکر است که احکام بذل مهریه نیز تابع هبه معوض می‌باشد.
سوالات متداول
کلام نهایی
بخشیدن مهریه در عقد موقت نیز همانند نکاح دائم امکان‌پذیر است. این عمل حقوقی، از طریق ابراء، صلح، هبه و بذل، قابل انجام بوده و آثار آن با توجه به نوع روش انتخاب شده، متفاوت است. در برخی از این اعمال، همچون هبه معوض، رجوع و برهم زدن بذل مهریه در صیغه، ممکن است و در برخی دیگر، مانند ابراء، امکان‌پذیر نخواهد بود.
4 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام آقای حلیمی الان بیشتر از 6 ماهه که در صیغه با یکی هستم میخواستم بدونم اگر این آقا بقیه مدت صیغه که چند ماهی میشه رو ببخشه منم حتما باید مهریمو ببخشم؟
سلام دوست عزیز خیر شما همچنان می توانید طلب مهریه خودتان را داشته باشید.
آیا میشه مهریه بخشیده شده در عقد موقت رو پس گرفت؟
با سلام
هانیه عزیز
در صورت ابرا مهریه خیر.